Zmiany zmiany… tym razem o opodatkowaniu VAT voucherów

Tym razem to nie wymysł krajowy, lecz konieczność wymuszona przez dyrektywę unijną w celu uporządkowania sytuacji w zakresie opodatkowania bonów podatkiem VAT w państwach członkowskich. Praktyka pokazuje, że panuje w tym zakresie zupełna samowola.

Nowe przepisy będą obowiązywać od 1 stycznia 2019 r. Jednak jeśli wydawanie bonów jest istotnym elementem działalności firmy, warto wcześniej przeanalizować wpływ nowych przepisów nie tylko na rozliczenia VAT, ale też ewentualną konieczność dostosowania systemów informatycznych, czy kas fiskalnych.

Projekt nowelizacji ustawy o VAT w tym zakresie ukazał się 26 kwietnia br. i jest jeszcze na etapie konsultacji społecznych, więc z pewnością nie jest to ostateczne brzmienie przepisów. Podstawowe założenia są już jednak pewne, gdyż narzuca je dyrektywa. Sposób opodatkowania będzie zależeć od rodzaju voucherów. Wyróżnia się w tym celu dwa rodzaje bonów:

• bony jednego przeznaczenia (ang. single-purpose voucher – SPV) – dotyczące skonkretyzowanych dostaw towarów lub usług, które będą opodatkowane już w momencie wydania i każdej późniejszej sprzedaży według zasad właściwych dla objętych nimi świadczeń;
• bony różnego przeznaczenia (ang. multi-purpose voucher – MPV) – dotyczące nieskonkretyzowanych dostaw towarów lub usług; opodatkowanie nastąpi dopiero w momencie zrealizowania bonu na potrzeby konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług. Wcześniejszy transfer bonów MPV nie będzie podlegał opodatkowaniu.

Niepokój budzą natomiast projektowane przepisy wprowadzające obowiązek opodatkowania bonów MPV w razie ich niewykorzystania, co nie tylko nie wynika z dyrektywy 2016/1065, ale wręcz jest sprzeczne z unijnymi zasadami VAT. Projekt ustawy zakłada, że niezrealizowanie bonu staje się usługą gotowości do jego zrealizowania, wykonaną w momencie upływu terminu ważności bonu. Nie ma żadnych podstaw do sztucznego tworzenia usługi gotowości, która nie spełnia podstawowych przesłanek wynikających z orzeczeń TSUE (stosunek prawny łączący strony, beneficjent świadczenia etc.). Istotą bonu MPV jest przecież jego traktowanie jako surogatu pieniądza, więc do opodatkowania dochodzi jedynie w momencie jego wykorzystania do konkretnej transakcji (dostawy towarów lub świadczenia usług).

Pozostaje mieć nadzieję, że Ministerstwo Finansów uwzględni postulaty zgłaszane w tej mierze do projektu nowelizacji ustawy i odstąpi od tego pomysłu.