Zmiany w PON 2025 a inwestycje w OZE

1. Czy prawdą jest, że projekt przewiduje opodatkowanie farm fotowoltaicznych od wszystkich komponentów, w tym paneli PV?

Niezupełnie. Projekt wprost odnosi się do elektrowni wiatrowych i jądrowych, jako obiektów które mają być opodatkowane tylko od części budowlanych. Kontrowersyjne jest to, że nie wymienia się elektrowni fotowoltaicznych, skoro są one często występującym typem inwestycji, w odróżnieniu od elektrowni jądrowych, których nie ma co oczekiwać w Polsce przynajmniej przez najbliższe 10 lat. Rodzi to ryzyko, że organy podatkowe będą podejmować kroki w celu ich opodatkowania. Potencjalnie organy mają dodatkowy oręż w postaci przesłanki „całości techniczno-użytkowej”. Uważamy, że przepisy nie dają podstaw do opodatkowania farm fotowoltaicznych od całości, ale z drugiej strony nie mamy wątpliwości, że do sądów trafi sporo sporów w tym zakresie.

2. Jak będzie wyglądać opodatkowanie konstrukcji fotowoltaicznych na dachach budynków?

Projekt nie odnosi się do tego rodzaju majątku. Naszym zdaniem nie będzie podstaw do opodatkowywania tych elementów, podobnie jak to się ma obecnie. Tym bardziej, że ustawa o podatkach lokalnych nie będzie już odnosić się do kategorii urządzeń budowlanych. Konstrukcje na dachach nie posiadają części budowlanych, a jeżeli już to powinny być kwalifikowane jako element budynku.

3. A farmy wiatrowe na morzu? Czy są w tym zakresie zmiany w podatku od nieruchomości?”

Projekt nie odnosi się do farm wiatrowych na morzu. Elektrownie wiatrowe mają być opodatkowane, tak jak obecnie, od części budowlanych, a więc zwłaszcza wieży. Potencjalnie to samo może dotyczyć farm morskich. Za budowle traktuje się w projekcie również sztuczne wyspy i linie kablowe. Ale w zakresie farm morskich zagadnienie dotyczy lokalizacji. Mają być one postawione na obszarze, który nie jest terytorium gmin. Zatem ewentualne objęcie farm podatkiem od nieruchomości wymagałoby nowelizacji zupełnie innych przepisów.

4. Jak będzie wyglądała definicja komór fermentacyjnych (bioreaktorów) biogazowni jako źródła OZE, która do tej pory była traktowana jako budowla z racji braku dachu, gdzie przykrycie fermentatorów było traktowane jako urządzenie?

Projekt nie przewiduje takich definicji ani nawet nie odnosi się do biogazowni. Część komponentów biogazowni będzie z pewnością traktowana jak budowla, czy to w kontekście zbiorników, czy części budowlanych urządzeń technicznych. Nie można natomiast wykluczyć, że organy podatkowe będą chciały wykorzystać przesłankę „całości techniczno-użytkowej”, aby podatkiem objąć wszystkie komponenty, w tym wspomniane przykrycie fermentatorów.

5. Kto będzie podatnikiem dla obiektów typu namioty, elektrownie fotowoltaiczne w sytuacji gdy są instalowane na gruncie dzierżawionym?

W tym zakresie nic się nie zmienia. Podatnikiem będzie zasadniczo ich właściciel w rozumieniu kodeksu cywilnego. Nakłady dzierżawcy na gruncie właściciela sprawiają, że ich właścicielem jest właściciel gruntu (wydzierżawiający), chyba że nie są one „trwale z gruntem związane”. Ale należy podkreślić, że ta przesłanka jest specyficznie rozumiana w kodeksie cywilnym, inaczej niż ta, która pojawia się w przedmiotowym projekcie i Prawie budowlanym. W praktyce, jeżeli umowa dzierżawy jest zawarta na czas określony, a dzierżawca jest zobowiązany wprost do usunięcia swoich naniesień na gruncie po wygaśnięciu umowy, to są podstawy do uznania, że podatnikiem jest dzierżawca. Jest to powszechne założenie w branży OZE, kiedy inwestycje są realizowane na dzierżawionych gruntach. Natomiast jeżeli właścicielem jest Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego, to dzierżawca zawsze jest podatnikiem.

6. Co w przypadku wybudowania budynku/budowli na cudzym gruncie? Czy cos się zmieni w tym zakresie? Czy nadal właściciel gruntu będzie zobowiązany do zapłaty podatku?”

Projekt zmiany przepisów nie dotyczy kwestii regulujących, kto jest podatnikiem. W tym zakresie nie powinno być zatem żadnych zmian. Zasadniczo to właściciel gruntu jest podatnikiem od naniesień dzierżawcy. Jednak czasem podatnikiem może być dzierżawca/najemca, np. w przypadku, gdy wydzierżawiającym jest Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub gdy w stosunku do naniesienia nie zachodzi przesłanka „trwałego związku z gruntem” w rozumieniu kodeksu cywilnego. Dotyczy to często instalacji OZE na dzierżawionych gruntach w związku ze specyficznymi zapisami umownymi. Zmiany w zakresie podatnika od nieruchomości będących przedmiotem leasingu przewiduje natomiast poselski projekt ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych, do którego odnieśliśmy się już we wcześniejszym pytaniu.