Zakupy online z Chin nie podlegają zwolnieniu z VAT. Niezależnie od wartości

W ostatnich dniach, za sprawą wypowiedzi ze strony Ministerstwa Finansów oraz działań jednej z polskich platform zakupów internetowych,  powraca temat opodatkowania VAT przesyłek importowanych z krajów trzecich, m.in. z Chin. Wzrost zainteresowania zakupami na chińskich portalach aukcyjnych jest na przestrzeni ostatnich lat wyraźny i stanowi zagadnienie nie tylko z perspektywy krajowych przedsiębiorców czy operatorów pocztowych, lecz również budżetu państwa.

Na krajowym jak i unijnym szczeblu planowane są liczne zmiany mające „uszczelnić” ten kanał dostaw. Unijny pakiet zmian opodatkowania e-commerce będzie skutkował zmianami krajowych regulacji, co zapowiada Ministerstwo Finansów. Tymczasem już brzmienie obecnych przepisów ustawy o VAT nie pozwala na zwolnienie z opodatkowania VAT większości przesyłek przybywających z krajów trzecich.

Powszechnie panujące przekonanie o braku konieczności zapłaty VAT od przesyłek z Chin jest mylne. Internet pełen jest ‘porad’, w jaki sposób uniknąć zapłaty VAT – metody te znają i starają się stosować również Azjatyccy sprzedawcy. W rezultacie kilkanaście tysięcy przesyłek dziennie dociera do Polski, a w przeważającej części ich deklarowana wartość jest znacząco zaniżona.

Tymczasem  możliwość skorzystania ze zwolnienia od należności podatkowych obejmuje wyłącznie specyficzne przypadki. Zamówienia na portalach aukcyjnych do nich nie należą.

Przesyłka o wartości do 22 EUR – kiedy Zwolnienie z VAT?

Zwolnienie od podatku nie ma zastosowania do towarów importowanych w drodze zamówienia wysyłkowego, o czym stanowi ust. 3 artykułu 51 ustawy o VAT. Nie ma zatem znaczenia graniczna wartość 22 euro (import towarów do takiej wartości korzysta co do zasady ze zwolnienia z opodatkowania).

Jednak niezależnie od wartości i rodzaju towarów umieszczonych w przesyłkach, jeżeli zamówienie nie zostało złożone osobiście, lecz za pośrednictwem m.in. platformy aukcyjnej, zwolnienie z VAT nie ma zastosowania.

Ustawa o VAT nie zawiera definicji „zamówienia wysyłkowego”. Interpretację pojęcia znajdziemy w indywidualnych interpretacjach podatkowych – m.in. przywoływana wielokrotnie następująca definicja:

„zakupy w drodze zamówienia wysyłkowego winny posiadać następujące cechy:

• zamówienie nie jest składane osobiście przez kupującego u dostawcy, ale dokonywane jest np. drogą pocztową, telefoniczną, faksem, poprzez Internet,
• zamówiony towar jest przesyłany, na wskazany przez kupującego adres, przez podmioty wyspecjalizowane w dziedzinie dostarczania przesyłek, np. poprzez pocztę, kuriera, bez konieczności dokonywania osobistego odbioru towarów przez kupującego”.

(tak np. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi z 1 września 2015 r., nr IPTPP2/4512-333/15-2/IR).

W świetle powyższej definicji, każde zamówienie złożone na chińskiej platformie zakupowej podlega opodatkowaniu VAT od importu towarów.

Tak twierdzi również Minister Finansów. W odpowiedzi na interpelację poselską czytamy: „w przypadku importu towarów umieszczonych w przesyłkach wysyłanych z terytorium państwa trzeciego zakupionych przez Internet, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, bez względu na wartość towaru – czyli już od 0,01 PLN”.

Prezenty i próbki o wartości do 45 euro

„Metoda” oznaczania przesyłek jako próbki czy prezenty, niezależnie od wartości, również zazwyczaj nie uprawnia do zwolnienia w przypadku zakupów na portalach aukcyjnych. Artykuł 52. ustawy o VAT wskazuje szereg kryteriów zastosowania zwolnienia – m.in. niehandlowe przeznaczenie, nieodpłatny i okazjonalny charakter. Przede wszystkim jednak, zwolnieniem tym objęte są wyłącznie przesyłki wysyłane przez osoby fizyczne i przeznaczone dla osób fizycznych. Komercyjny charakter sprzedawców oferujących swoje produkty na platformach zakupowych każdorazowo spowoduje konieczność uiszczenia VAT importowego przez nabywcę towarów.

Pomimo jednoznacznego brzmienia przepisów polskiej ustawy o VAT, z uwagi na skalę zjawiska, organy celno-skarbowe nie mają możliwości weryfikacji większości przesyłek i wielu nabywców towarów z Chin nie uiszcza należności celnych i podatkowych. Świat i biznes dostrzegły problem i opracowują systemowe mechanizmy zapobiegające nieuczciwej konkurencji i nieopodatkowanemu importowi produktów z krajów trzecich. Przy tej masowości przesyłek, wdrożenie mechanizmów uszczelnienia będzie stanowiło wyzwanie.