Z jakich zwolnień z zakresu cen transferowych można skorzystać w odniesieniu do 2022 roku?

Na przestrzeni ostatnich lat przepisy podatkowe w zakresie cen transferowych zmieniane były w istotny sposób co najmniej kilka razy. Przy okazji pojawiających się nowych obowiązków ewoluował również szereg zwolnień z obowiązków w zakresie cen transferowych. Poniżej praktyczne podsumowanie, z jakich zwolnień można korzystać w odniesieniu do transakcji z 2022 roku.

Zwolnienie krajowe

Obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych nie ma zastosowania do kontrolowanych transakcji krajowych, jeżeli podmioty powiązane spełniają łącznie następujące warunki:

• nie korzystają ze zwolnienia podmiotowego,
• nie korzystają ze zwolnienia opodatkowania dochodów uzyskanych z działalności strefowej i określonej w decyzji o wsparciu,
• nie poniosły straty podatkowej.

W przypadku zwolnienia krajowego pojawiają się niestety często wątpliwości, jak należy podchodzić do warunku dotyczącego straty podatkowej (tj. straty ze źródła przychodów, do którego zalicza się tę transakcję czy straty z całej działalności) oraz kiedy podmioty powiązane faktycznie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania dochodów uzyskiwanych z tytułu działalności prowadzonej w działalności strefowej.

Safe harbour – transakcje finansowe oraz usługi o niskiej wartości dodanej

W przypadku zawierania transakcji finansowych (pożyczek, kredytów lub obligacji) można skorzystać ze zwolnienia z obowiązku przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz analizy cen transferowych przy spełnieniu następujących warunków:

• oprocentowanie w transakcji ustalane jest w oparciu o bazową stopę procentową i marżę określoną w obwieszczeniu Ministra Finansów (za 2022 rok dla pożyczkobiorcy jest to maksymalnie 2,8%, a dla pożyczkodawcy minimalnie 2,0%),
• nie przewidziano wypłaty innych niż odsetki opłat np. prowizji lub premii,
• pożyczka została udzielona na okres nie dłuższy niż 5 lat,
• poziom zobowiązań w trakcie roku nie przekracza 20 mln PLN,
• pożyczkodawca nie jest podmiotem z raju podatkowego.

Z kolei w przypadku zawierania transakcji stanowiących usługi o niskiej wartości dodanej można skorzystać ze zwolnienia z obowiązku przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz analizy cen transferowych przy spełnieniu następujących warunków:

• narzut na kosztach wynosi nie więcej niż 5% w przypadku nabycia usług oraz nie mniej niż 5% w przypadku świadczenia usług,
• usługodawca nie jest podmiotem z raju podatkowego,
• usługodawca posiada kalkulację obejmującą rodzaj i wysokość kosztów, sposób i uzasadnienie wyboru kluczy alokacji oraz analizę funkcji, aktywów i ryzyk.

Utrudnieniem w zastosowaniu tego zwolnienia mogą być dodatkowe warunki, mówiące, że nie mogą to być usługi stanowiące główny przedmiot działalności podmiotów, a jedynie powinny mieć charakter usług wspomagających. Wartość tych usług nie może przekraczać 2% wartości usług świadczonych na rzecz podmiotów powiązanych i niepowiązanych oraz nie mogą być przedmiotem dalszej odsprzedaży. Nie zawsze zatem jest możliwość skorzystania z tego zwolnienia.

Warto podkreślić, że do 2021 roku włącznie zwolnienie to dotyczyło wyłącznie analizy cen transferowych, natomiast od 2022 roku zwolnieniem zostało objęte również przygotowanie lokalnej dokumentacji cen transferowych.

Transakcja refaktury

Kolejne zwolnienie z obowiązku dokumentacyjnego obowiązuje dla transakcji tzw. czystego refakturowania. Aby z niego skorzystać transakcja musi spełnić określone warunki:

• nie może powstawać wartość dodana, oraz nie jest doliczany narzut lub marża zysku,
• rozliczenie nie jest związane z inną transakcją kontrolowaną,
• rozliczenie musi nastąpić niezwłocznie po dokonaniu zapłaty na rzecz podmiotu niepowiązanego,
• podmiot powiązany nie może mieć miejsca zamieszkania, siedziby lub zarządu w raju podatkowym, oraz
• w przypadku zastosowania klucza alokacji podmiot powiązany musi posiadać odpowiednią kalkulację.

W tym przypadku pomimo zastosowania zwolnienia, usługobiorca zobowiązany jest przygotować i posiadać kalkulację zawierającą opis transakcji, w tym analizę funkcji, ryzyk i aktywów), czyli de facto elementy lokalnej dokumentacji.

Zwolnienie dla mikro i małych przedsiębiorstw

W przypadku podmiotów powiązanych o statusie mikro lub małego przedsiębiorcy lokalna dokumentacja cen transferowych może nie zawierać analizy cen transferowych. Przypomnijmy, że status mikro lub małego przedsiębiorcy posiada podmiot, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych łącznie spełnia następujące warunki:

• zatrudnia odpowiednio poniżej 10 lub 50 pracowników,
• jego roczny obrót netto nie przekracza odpowiednio 2 lub 10 mln EUR, bądź suma aktywów jego bilansu nie przekracza odpowiednio 2 lub 10 mln EUR.

Warto podkreślić, że zwolnienie to nie oznacza, że organy podatkowe nie mogą weryfikować rynkowego charakteru transakcji.

Transakcje rajowe

Obowiązkiem przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych objęte są transakcje z podmiotem z raju podatkowego, których wartość przekracza 2,5 mln PLN dla transakcji finansowej oraz 0,5 mln PLN dla pozostałych transakcji. Warto jednak podkreślić, że transakcje te nie są objęte obowiązkiem przygotowania analizy cen transferowych, jako że nie stanowią transakcji kontrolowanej pomiędzy podmiotami powiązanymi.

Pozostałe zwolnienia

Obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych nie ma zastosowania również do transakcji kontrolowanych:

• pomiędzy spółkami tworzącymi PGK,
• objętych uprzednim porozumieniem cenowym (APA) lub inwestycyjnym,
• pomiędzy podmiotami, których powiązania występują wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego lub ich związkami,
• gdy cena została ustalona w oparciu o prawo zamówień publicznych,
• polegających na przypisaniu dochodu do zagranicznego zakładu położnego na terytorium RP, jeżeli przepisy umów międzynarodowych stanowią, że dochody te mogą być opodatkowane tylko w innym niż RP państwie,
• pomiędzy grupą producentów rolnych lub grupą producentów owoców i warzyw,
• których wartość nie stanowi przychodu lub kosztu uzyskania przychodów (z wyłączeniem transakcji finansowych, kapitałowych oraz dotyczących inwestycji, środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych).

Jak widać również tych mniej popularnych zwolnień jest bardzo dużo, natomiast w ich przypadku możliwość ich zastosowania również jest mocno ograniczona przez szereg warunków. W praktyce niewiele podatników może z nich skorzystać.

Jak skorzystać ze zwolnienia?

Chcąc skorzystać z danego zwolnienia z obowiązku w zakresie cen transferowych trzeba przede wszystkim upewnić się, że dane zwolnienie w określonym przypadku przysługuje podatnikowi. Niejednokrotnie przy chęci zastosowania zwolnienia pojawia się szereg dodatkowych pytań i wątpliwości, na które niełatwo znaleźć odpowiedź pomimo licznych opracowań organów podatkowych i wydanych interpretacji indywidualnych. Należy również pamiętać, że w większości przypadków pomimo skorzystania ze zwolnienia należy złożyć formularz TPR dla transakcji korzystających ze zwolnienia. Wszelkie wątpliwości najlepiej rozwiać poprzez kontakt z jednym z ekspertów MDDP, którzy z chęcią wesprą Państwa w kwestii zwolnień TP.