Wyroby podobne - jedna stawka VAT
Dla opodatkowania VAT towarów i usług istotne znaczenie mają klasyfikacje statystyczne. Wynika to bezpośrednio z art., 5a ustawy o VAT zgodnie z którym towary i usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli przepisy powołują symbole statystyczne. Symbole statystyczne (PKWiU) są powoływane w przeważającej części towarów objętych preferencyjną stawką VAT w wysokości 8%. przypadku towarów. Czasem jednak zdarza się że dla produktów objętych jednym grupowaniem statystycznym ustawodawca wprowadza dodatkowe kryteria które , decydują o tym czy produkt może korzystać z obniżonej stawki VAT czy też nie. Przykładem może być 8% stawka VAT dla gofrów i wafli, ale tylko dla takich gdzie zawartość wody przekracza 10% masy. To szczegółowe kryterium powoduje, że niewielka różnica pomiędzy zawartością wody w produkcie powoduje, iż jeden wyrób może być objęty niższą stawką VAT (8%)a drugi nie może korzystać z tej preferencji (23%).
Taki stan rzeczy legł u podstaw sporu pomiędzy organami podatkowymi a podatnikiem. Organy podatkowe powoływały się na literalne brzmienie przepisów, natomiast podatnik podnosił, iż kryterium zawartości wody w waflu nie może stanowić kryterium odróżniającego ww. towary, które spełniają dokładnie takie same funkcje w opinii przeciętnego konsumenta. Dodatkowo podatnik zaznaczył, iż zawartość wody w waflu może się zmieniać, ze skutkami podatkowymi, niezależnie od woli ani wytwórcy ani konsumenta. Ponadto istnieją poważne wątpliwości, jak należy badać zawartość wody w waflu oraz czy świadomy, przeciętny konsument jest w stanie odróżnić wafel nasączony wodą w 9% od wafla nasączonego w 11%.
WSA w Warszawie w wyroku III SA/Wa 954/16 z 9 stycznia 2018 r. podzielił stanowisko podatnika. W uzasadnieniu stwierdził, iż przepisy krajowe zawierają błędną implementację art. 98 Dyrektywy 112, który udziela państwom uprawnienia do wprowadzenia obniżonych stawek VAT na niektóre towary, jednakże nie ma prawa różnicować stawek VAT dla takich samych lub bardzo podobnych towarów – biorąc pod uwagę kryteria konsumenckie. Zatem przy następnej nowelizacji ustawy o VAT zmian należy spodziewać się w Załączniku nr 3 zawierającym wykaz towarów i usług opodatkowanych 7% stawką VAT.