Własne prewspółczynniki jednostek szansą na zwiększenie zakresu odliczenia VAT

Możliwość odliczenia niewielkiej części VAT naliczonego od nakładów inwestycyjnych i bieżących wydatków ze względu na konieczność stosowania przez JST przepisów o prewspółczynniku może być istotnym obciążeniem finansowym. Sytuacja taka występuje najczęściej w JST stosujących prewspółczynniki wynikające z rozporządzenia Ministra Finansów.

Należy jednak pamiętać, że w art. 86 ust. 2g ustawy o VAT wprost wskazano, że podatnicy (więc również JST) mogą uznać, że współczynniki wynikające z rozporządzenia nie będą „najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych” nabyć. Wówczas można przyjąć „bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji”.

Przykłady własnych prewspółczynników

Sferą działalności, w której najczęściej stosowane są własne prewspółczynniki przez JST jest działalność wodociągowo-kanalizacyjna prowadzona przez zakłady budżetowe. Organy podatkowe potwierdzają, że możliwe jest odliczenie VAT dotyczącego działalności wodociągowej w oparciu o prewspółczynnik obliczony jako udział ilości wody dostarczonej odbiorcom zewnętrznym w ogóle dostarczonej wody (czyli również na rzecz jednostek tej samej gminy, czy też dla akcji gaśniczych). Analogiczny prewspółczynnik można obliczyć oddzielnie dla działalności kanalizacyjnej. Przykładem takiej interpretacji jest interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 02.04.2024, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.63.2024.2.MK.

Z kolei w odniesieniu do obiektów sportowych akceptowane jest zastosowanie prewspółczynnika ilościowego – ilości opodatkowanych wejść do obiektu sportowo-rekreacyjnego względem globalnie ujętych wejść do danego obiektu. Stanowisko takie potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 31.10.2023 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.757.2018.9.ŻR.

Można użyć również innych metod

Ze względu na to, że przepisy podatkowe nie wskazują listy przypadków, które metody liczenia własnego prewspółczynnika są wyłącznie uznawane za „bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji”, można w ślad za art. 86 ust. 2c ustawy o VAT zastosować także takie kryteria jak:

• średnioroczną liczbę osób wykonujących prace w ramach poszczególnych rodzajów działalności JST,
• średnioroczną liczbę godzin roboczych,
• roczny obrót,
• średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną dla danej działalności.

Należy jednak pamiętać, że przyjęta metoda kalkulacji własnego prewspółczynnika powinna być jak najbardziej adekwatna do sytuacji danej JST. Ze względu na to, że jest to kwestia dość ocenna, najlepiej zabezpieczyć się poprzez uzyskanie interpretacji indywidualnej potwierdzającej możliwość stosowania danej metody kalkulacji prewspółczynnika przed jej wprowadzeniem.