Ważna interpretacja ogólna Ministra Finansów w sprawie zaległych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne

Ministerstwo Finansów opublikowało interpretację ogólną, zgodnie z którą zapłata przez płatnika zaległych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w części, w jakiej powinny być one sfinansowane przez pracownika lub zleceniobiorcę nie powoduje powstania u nich przychodu (w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT).

30 marca 2023 r. Minister Finansów wydał interpretację ogólną[1]. Dotyczy ona skutków podatkowych w PIT zapłaty przez płatnika z własnych środków kwoty zaległych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w części, w jakiej powinny być one sfinansowane z dochodu ubezpieczonego.

Sprzeczne stanowiska organów podatkowych i sądów administracyjnych

Płatnicy podatku PIT niejednokrotnie zwracali się we wnioskach o wydanie interpretacji indywidualnej z zapytaniem, czy opłacenie przez nich z własnych środków zaległych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w części, w jakiej powinny być sfinansowane z dochodu pracownika, zleceniobiorcy, byłego pracownika czy byłego zleceniobiorcy, będzie powodowało powstanie u podatnika przychodu[2].

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej prezentował stanowisko, że takie działanie będzie powodowało powstanie przychodu u podatnika, kwalifikowanego jako przychód ze stosunku pracy[3], przychód z umowy zlecenia[4]  albo przychód z innych źródeł[5]. To z kolei rodziło konsekwencje w postaci obowiązku pobrania przez płatnika zaliczki na podatek dochodowy. Z kolei w przypadku, gdy zaległe składki zapłacone zostały przez płatnika na rzecz byłego pracownika czy byłego zleceniobiorcy – powodowało to wyłącznie obowiązek informacyjny polegający na przygotowaniu formularza PIT-11 i wykazaniu w nim przychodu z innych źródeł uzyskanego przez podatnika z tytułu zapłaty zaległych składek.

Inne stanowisko prezentowały sądy administracyjne. W wydawanych wyrokach przeważała linia interpretacyjna, zgodnie z którą płatnik składek, opłacając z własnych środków zaległe składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za podatnika, nie dokonuje na jego rzecz żadnego przysporzenia majątkowego. Sądy wskazywały, że zobowiązanym z tytułu zaległych składek ZUS i składki zdrowotnej jest płatnik składek (pracodawca lub zleceniodawca), a nie ubezpieczony (pracownik, zleceniobiorca, były pracownik czy były zleceniobiorca) i to niezależnie od źródła finansowania tych składek.

Interpretacja ogólna Ministra Finansów z 30 marca 2023 r.

Minister Finansów w wydanej interpretacji ogólnej przychylił się do stanowiska prezentowanego przez sądy administracyjne. Uznał, że zapłacenie przez płatnika zaległych składek ZUS oraz składki zdrowotnej dotyczących pracowników, zleceniobiorców, byłych pracowników lub byłych zleceniobiorców nie powoduje po stronie tych podatników powstania przychodu w rozumieniu  art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. Zapłata przez płatnika zaległych składek z ww. tytułów nie stanowi przysporzenia majątkowego zwiększającego majątek podatnika i jako taka nie może być uznana za nieodpłatne świadczenie na rzecz podatnika.

Brak możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez płatnika na opłacenie zaległych składek

Konsekwencją uznania, że zapłacenie przez płatnika zaległych składek dotyczących pracowników, zleceniobiorców, byłych pracowników lub zleceniobiorców nie powoduje po stronie tych podatników powstania przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy PIT jest to, że koszty poniesione na ich opłacenie nie mogą po stronie płatnika tych składek zostać uznane za koszty uzyskania przychodów[6] w części, w jakiej powinny być one sfinansowane z dochodu podatnika (pracownika, zleceniobiorcy, byłego pracownika lub zleceniobiorcy).

___

[1] Nr DD3.8203.1.2023.

[2] O którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT.

[3] Art. 12 ust. 1 ustawy o PIT.

[4] Art. 13 pkt 8 ustawy o PIT.

[5] Art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.

[6] W rozumieniu art. 22 ust. 1 ustawy PIT albo art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.