ViDA przyjęta – dla polskiego ustawodawcy to wiele wyzwań i decyzji do podjęcia

Pakiet ViDA „wreszcie” przyjęty

Po prawie dwóch latach negocjacji wczoraj (5.11) osiągnięto porozumienie w Radzie. Sam pakiet zmian dotyczący nie tylko samej Dyrektywy 2006/112 zaprezentowany pod koniec 2022 r. od początku wywoływał wiele dyskusji. Największa część pakietu – raportowanie cyfrowe czyli Filar I – wprowadzająca „unijną e-fakturę” była szczególnie trudna dla państw takich jak Włochy, czy Polska, które miały największe doświadczenie w tym obszarze. W wyniku negocjacji i prezentacji kolejnych wersji tekstu kompromisowego udało się osiągnąć porozumienie w zakresie raportowania cyfrowego. Niemniej kontrowersji budził II Filar, czyli gospodarka platform. Po tym jak wydawało się, że także w tej części pakietu osiągnięto kompromis, Estonia zablokowała porozumienie w połowie tego roku. Filar III zawierający wiele uproszczeń w ramach SVR (Single VAT Registration) budził mniej kontrowersji niż dwa poprzednie komponenty pakietu ViDA.

Mimo wielu zwrotów i rozważań wokół podziału pakietu na części i głosowania odrębnego nad poszczególnymi filarami udało się uzyskać jednomyślność. Sama więc ViDA w kontekście konieczności prowadzenia projektu i negocjacji „schodzi z agendy” Polskiej Prezydencji.

Filary i daty

• Filar I: lipiec 2030 r.– elektroniczne raportowanie i e-fakturowanie (wszystkie istniejące systemy krajowe powinny stać się interoperacyjne z systemem UE do 2035 r.)
• Filar II: styczeń 2030 r.– Zmiany dotyczące gospodarki platform cyfrowych (dobrowolnie od lipca 2028 – zapewne skorzystają z tej opcji kraje zwłaszcza południa Europy). Rada zapewniła państwom członkowskim większą elastyczność, rozszerzając definicję krótkoterminowego wynajmu zakwaterowania do celów podatkowych i dając państwom członkowskim możliwość wyłączenia małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) z przepisów dotyczących uznawanych dostawców.
• Filar III: lipiec 2028 r.–pojedyncza rejestracji VAT

ViDA a KSeF – możliwe kierunki zmian

Polski ustawodawca w związku z przyjęciem pakietu ViDA będzie musiał podjąć wiele decyzji w zakresie sposobu implementacji określonych rozwiązań. ViDA w wielu obszarach przyznaje wiele opcji państwom członkowskim. W zakresie KSeF to zapewne decyzje odnośnie tego, czy i na ile wykorzystać w przyszłości możliwość wykluczenia prawa do odliczenia podatku naliczonego w przypadku otrzymania faktury w innej formie niż ustrukturyzowana. Takie podejście prezentują już teraz niektóre państwa UE wdrażające e-fakturę. Kolejną kwestią jest „schema unijna”/norma europejska i jej interakcja z zupełnie inną „schemą krajową”. ViDA wychodzi poniekąd ze słusznego założenia spójnego i jednolitego sposobu fakturowania w całej UE bazując na tzw. normie europejskiej. To wyzwanie dla państw, które zanim nawet została zaprezentowana ViDA stworzyły i zaimplementowały swoje własne „schemy/formaty krajowe”. Kluczem do sprostania temu wyzwaniu jest zapewnienie swego rodzaju interoperacyjności schem. W przeciwnym przypadku może dość do sytuacji, gdzie podatnik w określonych sytuacjach będzie zmuszony do wystawiania i przyjmowania faktur w dwóch różnych wersjach: norma europejska i schema krajowa. Jest jeszcze czas by wypracować określone rozwiązania legislacyjne, ale przede wszystkim technologiczne.