Usługi brokerskie w świetle przepisów o cenach transferowych

Prawidłowa kwalifikacja transakcji o charakterze brokerskim z całą pewnością nie jest dla podatników intuicyjna i może przysparzać problemów w sytuacji realizowania takich transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi. Wyzwaniem dla podatnika okazuje się bowiem zarówno określenie wartości takiej transakcji, jak i określenie odpowiedniego dla niej progu dokumentacyjnego wynikającego z przepisów o cenach transferowych. Może to skutkować brakiem wypełnienia przez podatnika ciążących na nim obowiązków z zakresu przygotowania dokumentacji cen transferowych, jak i zaraportowania transakcji w formularzu TP-R.

Przedmiot wniosku o interpretację

Transakcja o charakterze usługi brokerskiej dotyczącej obrotu towarami giełdowymi jak i instrumentami finansowymi stała się przedmiotem interpretacji indywidualnej z dnia 3 stycznia 2023 r. (0111-KDWB.4010.96.2022.1.HK). W jej ramach Dyrektor KIS zaprezentował stanowisko organu podatkowego w zakresie kwalifikacji i określania wartości transakcji świadczenia usług brokerskich.

W analizowanym przypadku spółka jest podmiotem należącym do dużej grupy kapitałowej zajmującej się głównie wytwarzaniem energii elektrycznej i cieplnej oraz świadczącej m.in. usługi ich przesyłania i dystrybucji dla klientów. Przedmiot działalności spółki oraz  regulacje prawne na rynku energii powodują, że spółka nabywa (a następnie umarza) uprawnienia do emisji CO2 (mające charakter instrumentu finansowego) w związku z prowadzoną produkcją energii. Ponadto spółka dokonuje transakcji kupna i sprzedaży towarów giełdowych. Transakcje zakupu i sprzedaży towarów oraz instrumentów finansowych realizowane są za pośrednictwem domu maklerskiego, który jest podmiotem powiązanym ze spółką.

Dom maklerski świadczący usługi brokerskie nie staje się właścicielem towarów i instrumentów finansowych będących przedmiotem obrotu. Zatem w skutek transakcji na giełdzie następuje przeniesienie własności bezpośrednio pomiędzy spółką a nabywcą lub sprzedawcą zewnętrznym.

Usługi brokerskie jak usługi komisowe

W ramach opisywanej interpretacji indywidualnej Dyrektor KIS uznał, że przeniesienie wartości towarów, będących przedmiotem usługi brokerskiej, pomiędzy spółką a podmiotem powiązanym nie powinno być kwalifikowane jako transakcja kontrolowana w rozumieniu przepisów Ustawy o CIT. Organ potwierdził zasadność klasyfikowania transakcji usług brokerskich w sposób analogiczny jak usług komisu i wartości transakcji na podstawie przepisów kodeksu cywilnego regulujących umowę komisu.

W związku z powyższym, niezależnie od wartości towarów stanowiących przedmiot obrotu, wartością transakcji powinno być wynagrodzenie należne domowi maklerskiemu z tytułu świadczenia usług brokerskich, tj. wartość opłat i prowizji.

Refaktura jako uzupełnienie transakcji głównej 

Drugim istotnym wątkiem przedstawionym w interpretacji jest podejście organów podatkowych do transakcji refaktur dokonywanych w związku z realizacją innej transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi i zasadność agregowania wartości refaktur z wartością transakcji głównej.

W ocenie organu opisywana przez spółkę transakcja refaktury jest ściśle związana z realizacją transakcji świadczenia usług brokerskich, bez której refaktury te nie byłyby w ogóle realizowane. Oznacza to, że na potrzeby wypełnienia obowiązków z zakresu cen transferowych transakcje powinny zostać zagregowane. Tym samym wartość transakcji kontrolowanej podlegającej ewentualnym obowiązkom z zakresu cen transferowych stanowić będzie sumę wartości wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług brokerskich oraz wartości refaktur związanych ze świadczeniem tych usług.

Brak spełnienia wszystkich przesłanek definicji transakcji kontrolowanej

Podkreślić należy, że w ramach świadczenia usług brokerskich nie dochodzi do spełnienia przesłanki ustalania lub narzucania warunków transakcji w wyniku istniejących powiązań, a w konsekwencji transakcja ta nie stanowi w ogóle transakcji kontrolowanej. Dyrektor KIS potwierdził, że w transakcjach giełdowych przedstawionych przez spółkę nie występuje ustalenie lub narzucenie warunków transakcji w wyniku powiązań, ponieważ dom maklerski działa w ściśle określonych ramach regulacyjnych i rynkowych.

Podobnie jak w przypadku umów komisu, podmiot świadczący usługi brokerskie jest zobligowany do transferu korzyści uzyskanych w związku z realizacją usługi na rzecz zlecającego usługę. Oznacza to, że dokonywany obrót towarami i instrumentami finansowymi nie ma wpływu na sytuację ekonomiczną domu maklerskiego.

Podsumowanie

Na podstawie opisywanej interpretacji indywidualnej możemy zaobserwować utrwalanie linii interpretacyjnej dla transakcji usługowych o charakterze pośrednictwa w postaci usług brokerskich oraz komisowych.

Linię interpretacyjną oceniamy jako korzystną dla podatników. Prezentowane podejście skutkuje uproszczeniem procesu wypełniania obowiązków dokumentacyjnych i sprawozdawczych ze względu na łatwiejsze określanie wartości transakcji z perspektywy podatnika.