Ujemne ceny energii elektrycznej i gazu a opodatkowanie VAT

Wyrok WSA w Warszawie z 21 lutego 2024r., sygn. akt  III SA/Wa 2083/23.

W ostatnim czasie polska branża energetyczna była świadkiem niezwykłego zjawiska: pojawienia się ujemnych cen energii elektrycznej i gazu na rynku. Sytuacja ta wywołała spory i wątpliwości dotyczące sposobu opodatkowania takich transakcji podatkiem VAT.

Czego dotyczyła sprawa?

Spółka wystąpiła o udzielenie interpretacji w kwestii opodatkowania transakcji dotyczących energii elektrycznej i gazu po cenach ujemnych. Wątpliwości dotyczyły możliwości zastosowania od 1 kwietnia 2023 r.[1], mechanizmu odwrotnego obciążenia dla potrzeb rozliczania transakcji dotyczących energii i gazu dokonywanych w cenach ujemnych.

Spółka przyjęła stanowisko, że  przysługuje jej prawo do zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia. Spółka argumentowała, że sama cena transakcji nie powinna determinować zastosowania mechanizmu. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej[2] uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. DKIS stwierdził, że w przypadku ujemnych cen gazu oraz energii nie występuje pojęcie odpłatności. Tym samym nie można określić obrotu, który stanowiłby podstawę opodatkowania.

Wyrok WSA

WSA w uzasadnieniu wyroku[3] uznał, że ustawa o VAT[4] w sposób jednoznaczny wskazuje jedynie dostawy energii elektrycznej i gazu. Zatem odwrotne obciążenie nie może być stosowane w przypadku transakcji dotyczących handlu energią elektryczną i gazem po cenach ujemnych, bowiem takie operacje są traktowane jako świadczenie usług. W związku z tym sąd oddalił skargę spółki i podtrzymał stanowisko organu podatkowego.

Znaczenie w VAT

Decyzja sądu ma istotne znaczenie dla branży energetycznej. Potwierdza, że transakcje po cenach ujemnych nie kwalifikują się do zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia VAT. Jest to istotne dla podmiotów działających na rynku energii. Będą one bowiem musiały – w celu uniknięcia ewentualnych konsekwencji podatkowych – dostosować swoje procedury rozliczeniowe do tej decyzji.

*****

[1] Zgodnie z art. 145e ust. 1 ustawy o podatku od towarów (dalej: ustawy o VAT).

[2] W interpretacji z  10 sierpnia 2023 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.160.2023.2.RMA.

[3] Sygn. akt  III SA/Wa 2083/23.

[4] Art. 145e ust. 1 ustawy o VAT.