TSUE: Doliczenie wartości oprogramowania udostępnionego bezpłatnie kontrahentowi w państwie trzecim do wartości celnej importowanych towarów

W wyroku C-509/19 BMW Bayerische Motorenwerke AG (strona skarżąca/BMW) przeciwko Hauptzollamt München (główny urząd celny/HZA) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej odniósł się do kwestii wliczenia kosztów oprogramowania, udostępnianego bezpłatnie przez stronę skarżącą kontrahentom z państw trzecich w celu wytworzenia określonych modułów, które następnie są przywożone na teren Unii Europejskiej, do wartości transakcyjnej zgodnie z art. 71 ust. 1 lit. b) Unijnego Kodeksu Celnego.

BMW sprowadza z krajów trzecich moduły produkowane przez zagranicznych kontrahentów. Moduły te, do prawidłowego działania, potrzebują stosownego oprogramowania, wytworzonego w UE. Oprogramowanie to BMW udostępniła nieopłatnie wskazanym wyżej kontrahentom, aby testowanie tego oprogramowania odbyło się już na etapie produkcji w kraju trzecim. Moduły podczas importu miały wgrane oprogramowanie.

Wartość oprogramowania nie została przez stronę skarżącą włączona do wartości celnej przywożonych modułów. Po przeprowadzonej kontroli, organ celny uznał, że wskazana wartość powinna zostać dodana do wartości celnej modułów.

Spór dotyczył zakwalifikowania oprogramowania do modułów zgodnie z art. 71 ust. 1 lit b) ppkt (i) lub (iv) UKC. Zgodnie z tym przepisem przy ustalaniu wartości celnej zgodnie z art. 70 UKC do ceny faktycznie zapłaconej lub należnej za przywożone towary dodaje się określoną w odpowiedniej proporcji wartość wymienionych poniżej towarów i usług, dostarczonych bezpośrednio lub pośrednio przez kupującego, bezpłatnie lub po obniżonej cenie, do użytku związanego z produkcją i sprzedażą przywożonych towarów w celu wywozu, w zakresie, w jakim taka wartość nie jest wliczona w cenę faktycznie zapłaconą lub należną:

(i) materiały, komponenty, części i podobne elementy, które stanowią część składową lub przynależność przywożonych towarów; (…)

(iv) prace inżynieryjne, badawcze, artystyczne i projektowe oraz plany i szkice, wykonywane poza Unią i niezbędne do produkcji przywożonych towarów.

TSUE wskazuje, że pomimo niematerialnego charakteru wymienionego oprogramowania, powinno ono zostać zakwalifikowane do wartości celnej zgodnie z art. 71 ust.1 lit. b pkt i) UKC. Zgodnie z tym przepisem do wartości celnej dodaje się „materiały, komponenty, części i podobne elementy, które stanowią część składową lub przynależność przywożonych towarów”.

W swojej argumentacji Trybunał przytoczył wnioski Komitetu Kodeksu Celnego, które wskazują, iż niematerialne elementy stanowią integralną część produktów końcowych, ponieważ są one połączone z tymi produktami lub stanowią ich część i sprawiają, iż produkty te działają, lub je ulepszają. Ponadto części te wzbogacają je o nowe funkcje i w ten sposób znacząco przyczyniają się do podniesienia wartości przywożonych towarów. Zdaniem Komitetu Kodeksu Cywilnego wchodzą one zatem w zakres art. 71 ust. 1 lit. b) ppkt (i) UKC.

W konsekwencji, TSUE orzekł, że do celów ustalenia wartości celnej przywożonego towaru artykuł 71 ust. 1 lit. b) należy interpretować w ten sposób, że pozwala on na dodanie do wartości transakcyjnej tego towaru wartości ekonomicznej oprogramowania zaprojektowanego w Unii Europejskiej i nieodpłatnie udostępnionego przez kupującego sprzedającemu mającemu siedzibę w państwie trzecim.

Warto dodać, że w wyroku z 16 listopada 2006 r., Compaq Computer International Corporation, C‑306/04 Trybunał stwierdził już, że przy przywozie komputerów, które sprzedający wyposażył w oprogramowanie zawierające jeden lub kilka systemów operacyjnych udostępnionych mu bezpłatnie przez kupującego, dla potrzeb ustalenia wartości celnej tych komputerów należy dodać do ich wartości transakcyjnej wartość tego oprogramowania, jeżeli nie została ona wliczona do ceny faktycznie zapłaconej lub należnej. Tym samym, w wyroku BMW TSUE już ponownie odrzucił argument, zgodnie z którym oprogramowanie nie należy do żadnej z kategorii mogących być przedmiotem dostosowania wartości celnej.

Na mocy orzecznictwa TSUE oprogramowanie wliczane jest do wartości celnej bez względu na miejsce wytworzenia, podczas gdy inne dobra niematerialne (techniki, opracowania, projekty, plany i szkice), o których mowa w art. 71 UKC wliczane są do wartości celnej tylko, gdy wykonywane są poza Unią i niezbędne do produkcji przywożonych towarów. W praktyce, w związku z tym, że oprogramowanie jest wgrywane tylko do testów i pochodzi z UW wliczenia do wartości celnej można uniknąć, usuwając oprogramowanie po testach w kraju trzecim i ponownie instalując je w UE.

Warto również zauważyć, że wliczenie oprogramowania do wartości celnej produktu może mieć również wpływ na określenie jego pochodzenia, w tym pochodzenia preferencyjnego.

Ponadto skutek wyroku nie powinien być ograniczany tylko do oprogramowania, ale też do innych wartości niematerialnych i prawnych, które nie spełniają warunków określonych w art. 71 ust. 1 lit. b) ppkt (iv) UKC lub mogą być zakwalifikowane do art. 71 ust. 1 lit. b) ppkt (i) UKC.