Transakcje z podmiotami z tzw. rajów podatkowych – sprawdź, czy poprawnie je identyfikujesz

Obowiązek dokumentacyjny dla transakcji realizowanych z podmiotami z tzw. rajów podatkowych, w przepisach regulujących obszar cen transferowych, występuje od lat, jednak przepisy w tym zakresie,  od 2021 r. uległy istotnej zmianie. Zmienione przepisy w tym zakresie i obowiązki po stronie podatników nie są niestety jeszcze dobrze znane, stąd poniżej  krótkie ich podsumowanie. Przepisy w tym zakresie są o tyle istotne, że powinny zostać uwzględnione już w ramach przygotowywanej dokumentacji cen transferowych za 2021 r.

Dotychczasowe brzmienie przepisów

Dotychczas obowiązek dokumentacyjny dla tzw. transakcji rajowych występował w przypadku transakcji, w związku z którymi zapłata należności dokonywana była bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu z raju podatkowego, lub dla transakcji związanych z zawieraniem umowy spółki niebędącej osobą prawną czy umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, o ile drugą stroną transakcji był podmiot z raju podatkowego.

Obowiązek ten występował zarówno w przypadku transakcji realizowanych z podmiotem powiązanym jak i niepowiązanym, o ile wartość transakcji przekroczyła w danym roku próg 20 tyś. EUR.

Zmiana przepisów od 2021 r.

W myśl przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2021 r., obowiązek dokumentacyjny, w przypadku transakcji rajowych, występować będzie w dwóch przypadkach:

1. realizowanie transakcji z podmiotem z raju podatkowego (powiązanym lub niepowiązanym), o wartości przekraczającej 100 tyś. PLN (uwaga: niezależnie od rodzaju transakcji),
2. realizowanie transakcji z podmiotem spoza raju podatkowego (powiązanym lub niepowiązanym), (i) o wartości przekraczającej 500 tyś. PLN, (ii) jeżeli jego rzeczywisty właściciel jest podmiotem z raju podatkowego.

Tym samym znowelizowanie przepisy nie tylko zmieniły próg istotności dla bezpośrednich transakcji realizowanych z rajami podatkowymi (z 20 tyś. EUR na 100 tyś. PLN), przy jednoczesnym objęciu obowiązkiem dokumentacyjnym również transakcji przychodowych, ale również wprowadziły nowy obowiązek dokumentacyjny, uzależniony od kraju siedziby rzeczywistego właściciela kontrahenta.

W przypadku nowego obowiązku dokumentacyjnego, wymaga on od podatników, po zakończeniu danego roku, każdorazowej weryfikacji, czy rzeczywisty właściciel kontrahenta (powiązanego czy też niepowiązanego) ma siedzibę lub zarząd w raju podatkowym. Co więcej, znowelizowane przepisy przewidują domniemanie, że rzeczywisty właściciel kontrahenta ma siedzibę lub zarząd w raju podatkowym, jeżeli kontrahent, w danym roku, dokonywał jakiejkolwiek transakcji, w jakiejkolwiek kwocie, z podmiotem z raju podatkowego.

Z uwagi na trudności interpretacyjne nowego wymogu dokumentacyjnego, Ministerstwo Finansów opublikowało projekt objaśnień podatkowych w zakresie należytej staranności, jakiej powinni dołożyć podatnicy w zakresie nowego wymogu dokumentacyjnego. W myśl wydanych objaśnień (które po dziś dzień nie zostały opublikowane w wersji finalnej), podatnicy, po zakończeniu danego roku, powinni zweryfikować kontrahentów, z którymi obrót w danym roku, przychodowo lub kosztowo,  przekroczył próg 500 tyś. PLN, (i) pod kątem siedziby ich rzeczywistego właściciela, oraz (ii) czy kontrahenci ci dokonywali w danym roku transakcji z podmiotami z rajów podatkowych. Warto przy tym zauważyć, jak wskazano wcześniej, że w przypadku, w którym dany kontrahent realizował w roku podatkowym transakcje z podmiotami z rajów podatkowych, zastosowanie znajduje domniemanie, że rzeczywistym właścicielem kontrahenta jest podmiot z raju podatkowego. Domniemanie, w myśl objaśnień wydanych przez Ministerstwo Finansów, należy obalić, aby nie wystąpił obowiązek dokumentacyjny dla transakcji realizowanych z danym kontrahentem.

Proces weryfikacji kontrahentów, pod kątem rozliczeń z rajami podatkowymi, jest procesem czasochłonnym, dlatego ważne jest opracowanie wewnętrznej procedury weryfikacji kontrahentów pod kątem nowych obowiązków dokumentacyjnych, która pozwoli dochować należytej staranności, wymaganej przepisami. Gdyby mieli Państwo w tym zakresie jakieś pytania, zapraszamy do kontaktu.