Święta, święta i… podatek?

Większość pracodawców decyduje się przekazać pracownikom prezenty z okazji Świąt Bożego Narodzenia. Mogą one być przekazane w formie rzeczowej albo jako dodatkowe świadczenie pieniężne. Nierzadko upominki rzeczowe przekazywane są nie tylko pracownikom, ale też członkom ich rodzin.

Z tej okazji warto zastanowić się czy takie prezenty nie wiążą się z koniecznością rozpoznania dodatkowego przychodu po stronie pracownika i zapłaty podatku.

Prezent jako przychód ze stosunku pracy?

Definicja przychodów ze stosunku pracy w ustawie o PIT jest na tyle szeroka, że obejmuje w zasadzie wszelkie świadczenia jakie otrzymuje pracownik od swojego pracodawcy w związku w wykonywaniem umowy.

Należy sobie zadać jednak pytanie, czy prezent od pracodawcy rzeczywiście powinien być rozpatrywany jako świadczenie mające swoje źródło w stosunku pracy.

Z jednej strony można argumentować, że gdyby nie umowa pomiędzy pracownikiem a pracodawcą, to pracownik nie otrzymałby prezentu. W konsekwencji powinien być to przychód ze stosunku pracy.

Należy jednak pamiętać, że w praktyce nie każde świadczenie otrzymywane od pracodawcy stanowi dla pracownika przychód. Zasady jakimi należy kierować się ustalając się czy dane świadczenie powinno być rozpatrywane w kategoriach przychodu na potrzeby PIT określił Trybunał Konstytucyjny.

I tak, za przychody pracownika mogą być uznane wyłącznie nieodpłatne świadczenia, które kumulatywnie spełniają następujące warunki:

• zostały spełnione za zgodą pracownika (pracownik skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
• zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
• korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Jeśli jeden z powyższych warunków nie zostanie spełniony, nie można mówić o przychodzie dla pracownika. W praktyce orzeczniczej DKIS spotkać się można z poglądem, że przychodem nie będą np. gadżety oznaczone logo pracodawcy przekazywane pracownikom. W takiej sytuacji brak jest jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego. Nie sposób bowiem zakładać, że gdyby pracownicy nie otrzymali firmowych gadżetów, to wydaliby pieniądze na ich zakup.

Pracodawcy powinni natomiast za każdym razem zwracać uwagę na wewnętrzne przepisy o wynagradzaniu pracowników. Znane są orzeczenia, w których DKIS uznawał za przychód ze stosunku pracy wartość prezentów świątecznych przekazywanych pracownikom, w sytuacji gdy były one elementem systemu świadczeń pozapłacowych funkcjonujących u pracodawcy.

A może darowizna?

Od jakiegoś czasu obserwujemy nurt orzeczniczy DKIS, zgodnie z którym prezenty okolicznościowe przekazywane m.in. pracownikom kwalifikowane są jako darowizny.

Zdaniem DKIS, w przypadkach w których otrzymanie przez pracownika prezentu (lub członka jego rodziny) nie wynika z zawartej umowy ani nie stanowi wynagrodzenia za świadczoną pracę – prezent będzie darowizną.

Darowizny z kolei są wyłączone spod opodatkowania PIT. Mogą jednak wiązać się z pewnymi obowiązkami wynikającymi z ustawy o podatku od spadków ich darowizn, jeśli łączna wartość prezentów przekazanych przez pracodawcę na rzecz pracownika przekroczy kwotę 5.308 zł w ciągu 5 lat.

Uwaga na firmowe koszty

W przypadku klasyfikacji prezentów dla pracowników jako darowizn, pracodawcy powinni pamiętać, że darowizn tych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Podstawa prawna:

• 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• 9 ustawy o podatku od spadków i darowizn,
• 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Orzeczenia:

• wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r., sygn. K 7/13,
• interpretacja indywidualna DKIS z 10 listopada 2022 r., sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.714.2022.2.RR,
• interpretacja indywidualna DKIS z 4 sierpnia 2021 r., sygn. 0114-KDIP3-1.4011.407.2021.2.MG,
• interpretacja indywidualna DKIS z 11 października 2022 r., sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.599.2022.1.GG