Stosowanie zwolnienia z VAT do działalności związanej z NFT zależy od funkcji jaką spełniają tokeny

W wyroku z dnia 19 maja 2022 r. (sygn. III SA/WA 2737/21) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekał w sprawie VAT w zakresie tokenów NFT. Sąd uwzględnił skargę podatnika, uchylił zaskarżoną decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej, jak również poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego i wskazał na istotne znaczenie funkcji jakie pełnią tokeny.

Sprawa dotyczyła spółki, która w latach 2017-2018 dążyła do stworzenia internetowej platformy umożliwiającej tokenizację przedmiotów fizycznych (np. dzieł sztuki) oraz obrót tokenami przez zewnętrznych użytkowników. Zarówno tokeny, które miały powstawać w procesie tokenizacji jak i te, które miały być przedmiotem obrotu na platformie handlowej, miały mieć charakter elektronicznej reprezentacji udziału w przedmiocie fizycznym (np. w obrazie). Działalność spółki miała opierać się na pobieraniu prowizji za tokenizację oraz od transakcji dokonywanych na platformie.

Powyżej opisane działania skutkowały ponoszeniem przez Spółkę nakładów, w związku z którymi dokonywała ona odliczeń podatku naliczonego.

O co toczył się spór?

W 2019 r. wobec spółki została wszczęta kontrola podatkowa, w wyniku której zakwestionowano dokonywane przez Spółkę odliczenie VAT związanego z zakupami na rozwój platformy.

Organ argumentował, że tokeny NFT mają hybrydową naturę, dzięki której z jednej strony gwarantują udział w danym przedsięwzięciu i stanowią papier wartościowy, a z drugiej pełnią funkcję środka płatniczego w formie waluty wirtualnej wymienialnej na oferowane przez dany podmiot świadczenia. Opierając się na powyższym twierdzeniu organ stwierdził, że działalność spółki, w ramach której udostępnia ona wirtualną przestrzeń do dopasowywania ofert kupna, dokonywania transakcji oraz rozliczeń między klientami, stanowi pośrednictwo finansowe, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT.

Zgodnie z powyżej przywołanym przepisem transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy podlegają zwolnieniu z VAT. Organ przyjmując założenie, że działalność spółki powinna być objęta zwolnieniem z podatku, konsekwentnie przyjął także, że spółka nie miała prawa do odliczenia VAT związanego z zakupami na rozwój platformy.

Czy NFT to zawsze waluta?

Spółka zaskarżając decyzje organów podkreślała, że w przedmiotowym przypadku NFT nie powinny być utożsamiane z walutą wirtualną. WSA w Warszawie przyznał rację spółce, twierdząc że organ nie przedstawił dowodów świadczących o przyjmowanym przez niego charakterze tokenów jako waluty wirtualnej.

Sąd podkreślił także, że NFT mogą pełnić różnorodne funkcje, w tym również środka płatniczego o charakterze podobnym do kryptowaluty. Wskazał, że przykładem tokenów, które można byłoby rozważać jako środek płatniczy są tzw. utility tokens mogące dawać prawo do otrzymania określonej usługi.

Znaczenie wyroku

Orzeczenie nie rozstrzyga czy działalność spółki powinna podlegać zwolnieniu, wskazuje jednak, że  przy ocenie podatkowych konsekwencji działalności związanej z tokenami NFT, należy wziąć pod uwagę ich charakter i funkcje.

Opodatkowanie VAT działalności związanej z NFT wciąż wiąże się z licznymi wątpliwościami, nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Należy zwrócić uwagę, że wyrok jest wynikiem kwestionowania rozliczeń spółki w ramach kontroli, a nie następstwem sporu w zakresie interpretacji indywidulanej. Jest to o tyle istotne, że pokazuje, że przed podjęciem działalności związanej z NFT warto dokonać analizy jej skutków pod kątem VAT oraz zabezpieczyć się np. interpretacją indywidualną.

Jedna z pierwszych wydanych w Polsce interpretacji w zakresie NFT, dotyczyła właśnie stosowania zwolnienia z VAT do obrotu tokenami. Organ zajął w niej stanowisko, zgodnie z którym NFT, będące cyfrowymi certyfikatami własności np. obrazu lub grafiki nie są środkiem płatniczym, którym obrót podlegałby zwolnieniu z VAT (patrz np. interpretacja indywidualna z dnia 7 października 2022 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.279.2022.2.KK).

Temat opodatkowania VAT NFT na pewno będzie dalej ewoluował, nie tylko na krajowym podwórku, ale w całej UE. Dopóki linia orzecznicza nie zostanie ugruntowana należy oczekiwać sporów podatników z organami. Rzeczywistość gospodarcza związana z NFT jest tak bogata, że każdy przypadek trzeba analizować indywidualnie, a odwoływanie się do wcześniejszych orzeczeń nie zawsze jest adekwatne z uwagi na odmienny charakter i funkcje tokenów.