Stawka VAT na dostawę na wynos dań w systemach „drive in”, „walk through”, „in-store” oraz „food court”

Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 lutego 2024 r., sygn. akt I FSK 1382/23.

Czego dotyczyła sprawa?

Spółka – w związku z wyrokiem TSUE[1] – dokonała korekty swoich rozliczeń VAT w zakresie zmiany stawki VAT[2] z tytułu sprzedaży w systemach „drive in”, „walk through”, „in-store” oraz z „food court” produktów spożywczych, co do których[3] możliwe było zastosowanie 5 proc. stawki VAT w okresie od 1 września 2016 r. do 30 czerwca 2020 r., występując w tym zakresie o zwrot nadpłaty oraz o zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Korekta dotyczyła każdego z tych modeli sprzedaży, ale wyłącznie w zakresie sprzedaży na wynos.

Pod koniec 2021 r. Spółka uzyskała  zwrot podatku naliczonego nad należnym oraz zwrot nadpłaty za okresy objęte przedmiotowym wnioskiem. Następnie, w toku prowadzonego postępowania podatkowego, uznano, że podatnik błędnie zakwalifikował i ujął w rejestrach sprzedaży dokonywaną przez siebie sprzedaż jako dostawę towarów opodatkowaną 5 proc., zamiast 8 proc. stawką VAT. Jako uzasadnienie wskazano, że produkty spożywcze oferowane w ramach wskazanych systemów sprzedaży przygotowywano i oferowano w punktach gastronomicznych do spożycia na miejscu lub na wynos. Organ II instancji przychylił się do powyższego stanowiska.

WSA w Poznaniu[4] przychylił się do stanowiska podatnika. WSA na uzasadnienie swojego stanowiska przytoczył wskazówki interpretacyjne wskazane w wyroku TSUE nakazujące klasyfikowanie czynności dokonywanych przez podatnika do dostaw gotowych posiłków i dań oraz napojów bądź do usług związanych z wyżywieniem uwzględniając charakter i zakres usług towarzyszących dostawie gotowej żywności z punktu widzenia znaczenia dla klienta manifestującego się sposobem zakupu produktu (gotowego posiłku bądź dania). Odniósł się też do praktyki polskich sądów administracyjnych.

Postanowienie NSA

NSA zdecydował o przedstawieniu do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów NSA zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości tj. :

1. czy czynność dostawy posiłków i dań realizowana przez podatnika w systemach takich jak np. „drive in”, „walk through”, „in-store” oraz „food court” (w tej części, w której sprzedaż była realizowana „na wynos”), powinna być opodatkowana stawką 8 proc. w stanie prawnym od 24 czerwca 2016 do 30 czerwca 2020 r.,
2. a jeżeli odpowiedź byłaby negatywna, to czy „dostawy wyżej wymienionych posiłków i dań można zaliczyć do kategorii PKWiU 10.85 i w konsekwencji zastosować do nich obniżoną stawkę 5 proc. na podstawie art. 41 ust. 2a ustawy o VAT w związku z poz. 28 załącznika nr 10 do tej ustawy, pomimo tego, że jest ona powiązana z klasą PKD 10.85, która obejmuje produkcję gotowych posiłków i dań zamrożonych lub w puszkach, składających się co najmniej z dwóch różnych gotowych składników, które są pakowane i etykietowane z przeznaczeniem na sprzedaż, oraz że podklasa ta nie obejmuje przygotowania posiłków do bezpośredniego spożycia, sklasyfikowanego w odpowiednich podklasach działu 56”.
   
   

Znaczenie w VAT

NSA miał wątpliwość, jaką stawkę VAT należało stosować do dostawy na wynos dań w systemach takich jak „drive in”, „walk through”, „in-store” oraz „food court” w okresie między wydaniem interpretacji ogólnej przez ministra finansów a wejściem w życie nowej matrycy stawek VAT (co nastąpiło 30 czerwca 2020 r.).

Wynika to z tego, że przepisy ustawy o VAT w zakresie stawek stosowanych w gastronomii, obowiązujące przed 1 lipca 2020 r., różnicowały usługi związane z wyżywieniem opodatkowane stawką 8 proc. VAT oraz sprzedaż gotowych posiłków i dań na wynos, która korzystała z opodatkowania stawką 5 proc. VAT. Można więc powiedzieć, że po raz kolejny powraca problem stawki VAT w gastronomii. Choć na gruncie VAT spór o taką kwalifikację dotyczy obecnie przeszłych okresów rozliczeniowych, to podnoszone w ramach niego argumenty mogą mieć istotne znaczenie dla kształtującej się w tym zakresie linii orzeczniczej w podatku od sprzedaży detalicznej.

*****

[1] Wyrok TSUE z 22 kwietnia 2021 r. w sprawie J. K. przeciwko Dyrektorowi Izby Administracji Skarbowej, sygn. C-703/19.

[2] Z 23 proc. / 8 proc. na 5 proc.

[3] Na podstawie art. 41 ust. 2a ustawy o VAT.

[4] W wyrokach z 5 maja 2023 r., sygn. I SA/Po 82/23 i I SA/Po 222/23.