Stawka 0% dla usług transportowych i spedycji

Mimo że często zamiennie używa się pojęć transportu i spedycji to jednak w „spedycji” mieści się szerszy zakres czynności niż pod pojęciem transportu (przewozu), natomiast sam transport może, ale nie musi być jedną z nich. W zakres usługi spedycji może wchodzić bowiem cały zestaw czynności, wykonywanych przez spedytora bezpośrednio lub pośrednio, które mają doprowadzić do przewozu towaru w określone miejsce (np. załadunek, rozładunek, przepakowanie).

Skoro więc transport i spedycja mogą stanowić dwie różne usługi to również sposób ich opodatkowania może się różnić. Dotyczy to np. ustalenia miejsca opodatkowania (co prawda zasadniczo zastosowanie znajdzie art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, ale przykładowo art. 28f ust.1 a wskazuje wyłącznie na usługi transportu towarów), jak również zastosowania właściwej stawki VAT.

Zgodnie z obowiązującymi regulacjami mamy kilka możliwości zastosowania stawki 0% dla usług transportu lub spedycji, mianowicie:

• na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 19 ustawy o VAT – dla usług polegających na wykonywaniu czynności bezpośrednio związanych z organizacją eksportu towarów, a w szczególności wystawianiu dokumentów spedytorskich, konosamentów i załatwianiu formalności celnych.
• na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 20 ustawy o VAT – dla usług związanych bezpośrednio z importem towarów, w przypadku gdy wartość tych usług została włączona do podstawy opodatkowania.
• na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT – dla usługi transportu międzynarodowego. W tym przypadku ustawodawca już w przepisie wskazał, że za usługi transportu międzynarodowego rozumie się również usługi pośrednictwa i spedycji międzynarodowej.
• na podstawie § 6 ust. 1 pkt. 1-4 Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych z dnia 23 grudnia 2013 r – np. dla usług transportu, jeżeli transport ten wykonywany jest w całości na terytorium kraju i stanowi część usługi transportu międzynarodowego.

O ile w pierwszych trzech punktach możliwość zastosowania stawki 0% dotyczy zarówno transportu jak i spedycji, o tyle zastosowanie stawki 0% dla usług spedycji na podstawie wskazanego powyżej rozporządzenia (pkt 4) może być przez organy skarbowe kwestionowane.

Czasem jednak usługi spedycji sprowadzają się wyłącznie do organizacji transportu, a co za tym idzie odmienne ich traktowanie godziłoby w podstawowe zasady VAT, gdyż inaczej byłyby opodatkowane usługi o niemalże identycznych cechach. O zasadach opodatkowania powinna natomiast decydować nie nazwa, a faktyczny charakter świadczonych usług.

Niezmiernie istotne jest więc właściwe określenie charakterystyki świadczonych usług, w celu określenia ewentualnej podstawy prawnej dla zastosowania preferencyjnej stawki 0% lub dla właściwego określenia miejsca świadczenia (np. poza terytorium Polski).