Sprzedaż towarów w obrocie międzynarodowym za pośrednictwem zagranicznego magazynu – warto pomyśleć o usprawnieniu rozliczeń VAT
Obecna sytuacja „covidowa” i problemy z płynnością finansową wielu podatników sprawiły, że coraz częściej pojawia się pytanie o wprowadzenie narzędzi usprawniających rozliczenia i procesy podatkowe oraz wpływających na poprawę cash flow przedsiębiorstw. Na pomoc podatnikom mogą iść ostatnie zmiany w VAT wprowadzone w ramach tzw. pakietu Quick fixes. I jakkolwiek powodem wprowadzenia pakietu było usprawnienie, ujednolicenie oraz uszczelnienie europejskiego systemu VAT, to warto im się przyjrzeć bliżej również w aspekcie szukania oszczędności podatkowych.
W szczególności, w ramach pakietu przewidziane są zmiany dotyczące magazynów konsygnacyjnych (które formalnie do polskiego porządku prawnego mają wejść z dniem 1 lipca br. w ramach implementacji Quick fixów do ustawy o VAT). W skrócie, chodzi o sprzedaż towarów z jednego kraju za pośrednictwem magazynu zlokalizowanego w innym kraju Unii Europejskiej (UE). Instytucja ta nie jest jednak nowością dla polskich podatników. Przepisy krajowe zawierają już bowiem odpowiednie regulacje w tym zakresie.
Co do zasady, przemieszczanie przez podatnika (podmiot X) własnych towarów pomiędzy krajami Unii Europejskiej (UE) uznaje się za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (WDT) w kraju wysyłki towarów i korespondujące mu wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT) w kraju przeznaczenia (zlokalizowania magazynu), dokonywane przez tego podatnika. Następnie, sprzedaż z zagranicznego magazynu do klienta lokalnego rozpoznawana jest jako dostawa lokalna z wykazaną kwotą VAT należnego.
Ustawa o VAT przewiduje jednak wyjątek od takiego dwuetapowego rozpoznania dostawy via magazyn do klienta z innego kraju UE – właśnie w postaci procedury magazynu konsygnacyjnego. Procedura ta polega na tym, że:
- podmiot X przemieszcza swoje towary do innego kraju UE, gdzie przechowywane są przez podmiot Y w wyodrębnionym miejscu – w magazynie konsygnacyjnym (pozostając nadal własnością X)
- podmiot Y w miarę potrzeb pobiera towary z magazynu konsygnacyjnego, co wiąże się z przeniesieniem własności towaru z podmiotu X na podmiot Y
- w momencie pobrania towaru przez podmiot Y, podmiot X wykazuje WDT w kraju, z którego towary zostały wysłane do magazynu konsygnacyjnego, a podmiot Y wykazuje WNT w kraju nabycia.
W przypadku natomiast standardowego przemieszczenia własnych towarów, podmiot X zobowiązany jest do rejestracji na VAT w państwie Y, wykazania tam najpierw nietransakcyjnego WNT a następnie dostawy krajowej w kraju Y z wykazanym VATem lokalnym.
Problem jednak w tym, że te dotychczasowe regulacje nie są zbyt atrakcyjne i stąd dotychczas nie były przez podatników chętnie stosowane, pomimo faktu, że ich ważną zaletą jest właśnie brak obowiązku rejestracji na VAT w kraju magazynu, z którego podatnik dokonuje dostaw na rynek lokalny.
Sytuacja ta jednak może istotnie ulec zmianie. Porównując bowiem nowe wytyczne w zakresie procedury magazynu konsygnacyjnego z dotychczasowymi regulacjami, zdecydowanie te pierwsze są bardziej korzystne dla podatników.
Stan prawny przed zmianami | Stan prawny po zmianach |
Brak jednolitych reguł obowiązujących w całej UE w zakresie rozliczania przemieszczeń do magazynu konsygnacyjnego | Ujednolicenie reguł obowiązujących w całej UE, co daje możliwość np. przemieszczania towarów do magazynów konsygnacyjnych w innych krajach UE z zastosowaniem uproszczeń rejestracyjnych i ewidencyjnych |
Magazyn może być prowadzony wyłącznie przez ostatecznego nabywcę towarów, który pobiera towary | Magazyn nie musi być prowadzony przez ostatecznego nabywcę (może być podmiot zewnętrzny – możliwość obsługi towarów przez zewnętrzny magazyn logistyczny) |
Przechowywane towary są przeznaczone tylko do działalności produkcyjnej lub usługowej (brak możliwości przeznaczenia na działalność handlową) | Przeznaczenie towarów na każdy rodzaj działalności: produkcyjną, usługową, handlową |
Obowiązek złożenia zawiadomienia naczelnikowi urzędu skarbowego o zamiarze prowadzenia magazynu konsygnacyjnego | Obowiązek złożenia zawiadomienia naczelnikowi urzędu skarbowego o zamiarze prowadzenia magazynu konsygnacyjnego w terminie 14 dni od dnia pierwszego wprowadzenia towaru do tego magazynu, za pomocą środków komunikacji elektronicznej. |
Prowadzący magazyn konsygnacyjny prowadzi ewidencję towarów wprowadzanych do tego magazynu | Prowadzący magazyn i wprowadzający towary do magazynu prowadzą ewidencje. Sprzedawca powinien również ująć informację o tej transakcji w składanej deklaracji VAT-UE (w momencie rozpoczęcia przemieszczenia) |
Maksymalny okres przechowywania towarów bez powstania obowiązku podatkowego: 24 miesiące | Maksymalny okres przechowywania towarów bez powstania obowiązku podatkowego: 12 miesięcy |
Upływ 24 miesięcy, zniszczenie, utrata towarów traktowane jako pobranie towaru przez prowadzącego magazyn konsygnacyjny | Upływ 12 miesięcy, zniszczenie, utrata towarów traktowane jako przemieszczenie własnych towarów |
Brak możliwości zastąpienia podmiotu | Możliwość zastąpienia podmiotu przez innego nabywcę w odniesieniu do towarów znajdujących się już w magazynie typu call of stock bez utraty uproszczenia |
Warto więc krytycznie spojrzeć na stosowany dotychczas model dostaw realizowanych na rynki zagraniczne, właśnie pod kątem możliwości jego zastąpienia nową konstrukcją magazynu konsygnacyjnego.
Co więcej, może ona być również ciekawa nie tylko z perspektywy sprzedawcy i jego dostaw do krajów europejskich ale również dokonywania w Polsce nabyć towarów od podmiotów zagranicznych z ich magazynów zlokalizowanych w naszym kraju. Kupując towary, warto więc wybierając jego dostawcę sprawdzić, czy realizowana przez niego sprzedaż dokonywana jest w ramach struktury magazynu konsygnacyjnego. Z perspektywy kupującego pozwoli ona bowiem na rozpoznanie WNT na zasadzie odwrotnego obciążenia w miejsce nabycia krajowego z wliczonym w cenę podatkiem VAT do odliczenia.
Podsumowując, magazyn konsygnacyjny daje wiele zalet wśród których można wymienić:
- Prostsze rozliczanie podatku VAT oraz brak konieczności rejestracji na VAT w innych krajach UE
- Optymalne zarządzanie procesem dostaw przez zapewnienie płynności dostarczania towarów klientom
Zwiększenie płynności finansowej po stronie nabywcy towarów poprzez możliwość ich nabywania dopiero w momencie zaistnienia na nie zapotrzebowania i brak konieczności „zamrażania” VAT w cenie.