Spółki holdingowe – odliczenie VAT
Wydawało się że o rozliczeniach VAT w spółkach holdingowych powiedziano już wszystko. Ta kwestia była przedmiotem wielu rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości na podstawie których wypracowano dosyć czytelne zasady rozliczania VAT przez te spółki. Upraszczając, spółki holdingowe nie prowadzące działalności operacyjnej nie mają prawa do odliczenia VAT, natomiast te, które oprócz posiadania akcji i udziałów prowadzą działalność operacyjną (np. usługi zarządzania) mogą podatek VAT odliczać.
Nowe światło na te zasady może rzucić Trybunał Sprawiedliwości, który jeszcze w tym roku odpowie na pytania prejudycjalne zadane przez Sąd Najwyższy Irlandii rozpoznający spór pomiędzy popularną linią lotniczą Ryanair a irlandzkim fiskusem (znak sprawy c-249/17).
Spór dotyczy prawa do odliczenia VAT przez Ryanair Ltd związanego z zakupem udziałów państwowego irlandzkiego przewoźnika Aer Lingus. Ryanair zamierzał nabyć 100% udziałów a następnie świadczyć usługi zarządzania na rzecz Aer Lingus – co dałoby mu prawo do odliczenia VAT od usług doradczych związanych z nabyciem udziałów. Ostatecznie Ryanair nabył jedynie 29% udziałów (z uwagi na brak zgody Komisji Europejskiej) i w związku z tym nie miał podstaw do świadczenia usług zarządzania. To w ocenie irlandzkiego fiskusa było zbyt mało aby uzasadnić prawo do odliczenia VAT gdyż organy podatkowe uznały, iż sam zamiar świadczenia takich usług jest niewystarczający.
Rzecznik Generalny w opinii zajął przeciwne stanowisko niż irlandzki fiskus po raz kolejny podkreślił, iż istotny jest zamiar podatnika wykonywania działalności opodatkowanej (w tym przypadku usług zarządzania), który musi istnieć w momencie dokonywania odliczenia VAT – oczywiście którego istnienie musi być potwierdzone obiektywnymi okolicznościami.
Co istotne Rzecznik poszedł krok dalej i sformułował koncepcję „funkcjonalnego ujęcia nabytych udziałów” gdzie bada się związek nabycia udziałów z działalnością operacyjną. W tym kontekście, zdaniem Rzecznika, strategiczne przejęcie przedsiębiorstwa, które ma wpływ na prowadzoną działalność operacyjną, należy uznać za stałe i niezbędne poszerzenie działalności podlegającej opodatkowaniu. Dlatego też aby odliczyć VAT związany z nabyciem udziałów Aer Lingus, Ryanair powinien jedynie udowodnić, iż jego zamiarem był rozwój działalności lotniczej spółki macierzystej– co wydaje się dosyć oczywiste. Utrzymanie takiej kwalifikacji przez Trybunał Sprawiedliwości pozwoliłoby na zwiększenie zakresu odliczenia VAT od usług związanych z nabyciem udziałów – co nie zawsze jest możliwe. Wystarczyłoby żeby nabywający udziały prowadził taką samą działalność operacyjną jak „target”. Czas pokaże czy opinia Rzecznika okaże się trafna.