Zgodnie z zapowiedziami na początku sierpnia
na stronie Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt zmian do ustawy o VAT w ramach tzw. pakietu SLIM VAT 3, który trafił do konsultacji publicznych.
Większość zaproponowanych zmian ma obowiązywać od 1 stycznia 2023 roku.
Ostateczne brzmienie przepisów jeszcze może ulec pewnym modyfikacjom. Jednak już na tym etapie znany jest kierunek planowanych zmian oraz główne założenia Ministerstwa.
Wśród zaproponowanych uproszczeń można wymienić m. in.:
- podwyższenie limitu wartości sprzedaży (wraz z kwotą podatku) uprawniającego do posiadania statusu małego podatnika z 1,2 mln euro do 2 mln euro.
Dzięki tej zmianie większa grupa podatników będzie mogła stosować metodę kasową oraz kwartalne rozliczanie podatku VAT.
- uregulowanie zasad stosowania kursu przeliczeniowego dla faktur korygujących.
Projektowane przepisy wprowadzają generalną zasadę, zgodnie z którą faktury korygujące, zarówno zwiększające, jak i zmniejszające podstawę opodatkowania, będą przeliczane zgodnie z kursem, który był zastosowany do przeliczenia faktury pierwotnej. Zaproponowane uproszczenie polega więc na stosowaniu tzw. kursu historycznego.
W projekcie znalazły się również przepisy regulujące kwestię przeliczania kursu w przypadku zbiorczych faktur korygujących, wystawionych z tytułu opustu lub obniżki ceny. Zaproponowane uproszczenie polega na stosowaniu do takich faktur kursu średniego NBP (lub odpowiednio EBC) z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury korygującej.
- doprecyzowanie okresu, za który deklarowana jest transakcja WDT w przypadku, gdy podatnik otrzymuje dokumenty potwierdzające WDT po okresie 3 miesięcy.
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami w przypadku, gdy podatnik nie otrzyma w ustawowo określonym terminie dokumentacji potwierdzającej wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, jest zobowiązany do wykazania tej transakcji z właściwą dla niej stawką krajową. Dopiero po otrzymaniu stosownego dokumentu (np. CMR) podatnik uzyskuje prawo do zastosowania stawki 0% oraz do odpowiedniego skorygowania rozliczenia. Ustawa o VAT wskazuje, że w takim przypadku podatnik powinien cofnąć się z wykazaniem WDT do okresu rozliczeniowego, w którym dostawa została dokonana.
W projekcie ustawy tzw. SLIM VAT 3, z uwagi na szereg pojawiających się wątpliwości, postanowiono zrezygnować z odniesienia do daty dostawy. Zamiast tego zaproponowano, aby podatnik cofał się z rozliczeniem transakcji WDT do okresu, w którym powstał obowiązek podatkowy.
- rezygnacja z wymogu posiadania faktury dokumentującej WNT jako przesłanki uprawniającej do odliczenia podatku naliczonego.
Kolejnym uproszczeniem zaproponowanym przez Ministerstwo Finansów ma być rezygnacja z wymogu otrzymania w określonym terminie faktury dokumentującej wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, aby transakcja ta mogła być rozliczona w sposób neutralny podatkowo.
Obecnie jeżeli podatnik nie otrzyma faktury w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym zadeklarował transakcję WNT, to jest on obowiązany do odpowiedniego pomniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym ten termin upłynął.
Otrzymanie faktury w późniejszym terminie przywraca uprawnienie podatnika do wykazania podatku naliczonego z tytułu WNT.
Uchylenie formalnego obowiązku posiadania faktury ma na celu zagwarantowanie neutralnego rozliczenia podatku VAT z tytułu WNT oraz uproszczenie polegające na braku konieczności stałego monitorowania terminu otrzymania faktur dokumentujących WNT.
- warunkowa rezygnacja z wystawiania faktur zaliczkowych
Jedną ze zmian przedstawionych w projekcie jest proponowany art. 106b ust. 1a ustawy o VAT, który umożliwia rezygnację z wystawienia faktury zaliczkowej, jeżeli podatnik otrzyma całość lub część zapłaty z tytułu danej czynności w tym samym miesiącu, w którym dokonał tej czynności. Takie uproszczenie będzie jednak miało zastosowanie jedynie wtedy, gdy termin wystawienia faktury jest określany na ogólnych zasadach – nie będzie się odnosiło do przypadków wynikających z regulacji dotyczących szczególnego terminu wystawiania faktur.
- e-paragony i ich dokumentowanie
W projekcie uwzględniono również zmiany w zakresie regulacji dotyczących e-paragonów. Od dłuższego czasu można już wystawiać paragony elektronicznie, bez potrzeby ich drukowania oraz wydawania klientowi. W związku z tym przepisy odnośnie do pozostawiania w dokumentacji paragonu, w przypadku gdy wystawiono do niego fakturę, musiały zostać dostosowane. Do zakresu artykułu 106h, niezależnie od tego, czy faktura została wystawiona w formie papierowej czy elektronicznej, dodano ustępy regulujące przypadek dołączenia do takich faktur danych identyfikujących paragon w postaci elektronicznej, tj. numeru paragonu i unikatowego numeru kasy rejestrującej.
Znaczenie w VAT
Opisane powyżej propozycje zmian dotyczące sposobu raportowania podatku VAT należy ocenić pozytywnie. Mają one na celu uproszczenie rozliczeń i doprecyzowanie zasad wynikających z praktyki organów podatkowych oraz samych podatników.
Zaproponowana zmiana związana z neutralnym rozliczaniem transakcji WNT spowoduje, że podatnicy nie będą ponosić negatywnych konsekwencji finansowych w przypadku otrzymania faktury z opóźnieniem.
Uproszczenie objęło także obowiązki podatnika w zakresie dokumentacji sprzedaży. Wystawianie i ujmowanie w ewidencji faktur zaliczkowych w tym samym miesiącu, w którym następuje sprzedaż, było w obecnym stanie prawnym dodatkowym utrudnieniem dla podatników. Sytuacja, gdy podatnik otrzymuje zaliczkę, a wykonanie usługi czy dostawa towaru następuje w ciągu kolejnych kilku dni w obrębie jednego miesiąca, zdarza się bardzo często w praktyce gospodarczej. Zmiany w tym zakresie trzeba ocenić jak najbardziej pozytywnie. Należy również pamiętać, że wprowadzone ułatwienie nie będzie obowiązkiem podatnika, lecz możliwością, z której może skorzystać. Fakturę zaliczkową nadal będzie można wystawiać oraz dostosowywać decyzję w tym zakresie do własnej praktyki gospodarczej.
Podsumowując zmiany w zakresie paragonów, podatnicy po wejściu w życie nowych przepisów będą mieli jasność w zakresie dokumentacji, którą muszą przechowywać ewidencjonując sprzedaż na kasie rejestrującej i wystawiając do takich paragonów faktury.
Jeśli paragon:
–
będzie miał postać papierową – w przypadku wystawienia do niego faktury, niezależnie czy jest to papierowy egzemplarz pozostający u podatnika czy faktura w formie elektronicznej, w dokumentacji podatnik powinien zachować paragon fiskalny dotyczący tej sprzedaży w postaci papierowej. Dodatkowo w przypadku faktury w formie elektronicznej w dokumentacji powinien pozostać paragon fiskalny w postaci papierowej dotyczący tej sprzedaży wraz z danymi identyfikującymi tę fakturę.
–
będzie miał postać wirtualną (e-paragon) – w przypadku wystawienia do niego faktury, niezależnie czy jest to papierowy egzemplarz pozostający u podatnika czy faktura w formie elektronicznej, w dokumentacji podatnik pozostawi numer paragonu fiskalnego w postaci elektronicznej oraz numer unikatowy kasy rejestrującej.
Autorzy: Katarzyna Stępniak, Kinga Pawłowska
