Skutki rewolucyjnego wyroku Trybunału Konstytucyjnego o budowlach

Trybunał Konstytucyjny uznał definicję budowli zawartą w art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych za niezgodną z art. 84 i art. 217 Konstytucji RP (wyrok z 4 lipca 2023 r., sygn. SK 14/21). Ustawodawca ma 18 miesięcy na zmianę przepisów. Do tego czasu zastosowanie mają aktualne zasady opodatkowania.

Istotą problemu był sposób określenia przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych (upoi) odsyła w zakresie rozumienia budowli do definicji z prawa budowlanego – zwłaszcza do definicji obiektu budowlanego, budowli i urządzenia budowlanego. Właśnie to odesłanie okazało się głównym powodem uznania przepisów za niekonstytucyjne. TK podkreślił, że konstytucja – w stosunku do prawa podatkowego – przewiduje szczególne gwarancje dostatecznej określoności regulacji prawnych, aby podatnik nie miał wątpliwości, co podlega opodatkowaniu. Określanie przedmiotu opodatkowania za pomocą przepisów prawa budowlanego, które służy innym celom, takich standardów nie gwarantuje.

TK podkreślił, że dotychczas kilkakrotnie sygnalizował ustawodawcy konieczność zmiany regulacji, zwłaszcza w wyroku z 13 września 2011 r. (sygn. P 33/09). Nie dokonano jednak nowelizacji przepisów w zakresie generalnego określenia przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Mając to na uwadze TK zdecydował się na stwierdzenie niekonstytucyjności przepisów. Jednocześnie odroczył utratę mocy obowiązujących przepisów o 18 miesięcy, co ma zapewnić ciągłość opodatkowania i w praktyce zachowanie wpływów budżetowych do gmin. Niemniej jednak, jeżeli po 18 miesiącach nie doszłoby do nowelizacji, to budowle przestaną być opodatkowane podatkiem od nieruchomości. TK zalecił również zmianę definicji budynków, która analogicznie odwołuje się do przepisów prawa budowlanego. W tym zakresie główna część definicji jest analogiczna zarówno w upoi, jak i w prawie budowlanym. W praktyce chodzi o usunięcie odesłania do definicji obiektu budowlanego, co może mieć skutki w zakresie opodatkowania instalacji i urządzeń wewnątrzbudynkowych.

******

#WIĘCEJ na ten temat w artykule Rafała Krana w dwutygodniku Wspólnota (wydanie z 18 września 2023 r.) >
https://wspolnota.org.pl/.