Składki ubezpieczeniowe opłacone przez spółkę oraz wypłaty z polisy UFK jako przychód pracownika/Prezesa Zarządu

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu wydał wyrok, w którym stanął na stanowisku, że opłacane przez spółkę składki na ubezpieczenie na życie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym w części ochronnej rachunku podstawowego, jak i części inwestycyjnej rachunku podstawowego oraz rachunku dodatkowego, stanowią odpowiednio przychód pracowników ze stosunku pracy lub przychód z działalności wykonywanej osobiście Prezesa Zarządu (wyrok WSA w Opolu z 21 stycznia 2022 r., sygn. I SA/Op 476/21).

Sprawa, którą rozstrzygał WSA dotyczyła objęcia pracowników oraz Prezesa Zarządu programem ubezpieczenia na życie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym. Program ubezpieczenia obejmować miał część ochronną oraz część inwestycyjną. Celem części ochronnej miała być ochrona życia ubezpieczonego. Części inwestycyjnej inwestowanie środków pochodzących z wpłacanych składek, tj. nabycie jednostek uczestnictwa ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego.

Spółka jako ubezpieczająca miała dokonywać wpłat składek na rachunek podstawowy, jak i dodatkowy. Spółka planowała również dokonywanie nieobowiązkowych wpłat na rachunek dodatkowy w razie osiągania dobrych wyników finansowych, a także w okresach dobrej koniunktury gospodarczej. Dodatkowo, w umowie ubezpieczenia przewidziana miała zostać możliwość dokonywania wypłat z rachunku dodatkowego części inwestycyjnej.  

Zarówno organ, jak i Sąd stanęły na stanowisku, że opłacona przez pracodawcę składka w części inwestycyjnej w zakresie rachunku podstawowego oraz rachunku dodatkowego będzie stanowić przychód dla pracowników/Prezesa Zarządu odpowiednio ze stosunku pracy lub z działalności wykonywanej osobiście. Przychód powstanie w dacie opłacenia składki przez pracodawcę. Swoje stanowisko Sąd umotywował faktem, że z umowy ubezpieczenia jednoznacznie wynika, że beneficjentem wypłaconych z policy świadczeń jest odpowiednio pracownik lub Prezes Zarządu, a także, że wypłata środków możliwa będzie tylko na rzecz ubezpieczonego, tj. pracownika lub Prezesa Zarządu.

Sąd oparł swoją argumentację na twierdzeniu, że gdyby Spółka nie opłacała za pracowników/Prezesa Zarządu składek to musieliby oni pokryć wpłaty z własnych środków. W związku z tym bez ponoszenia jakiegokolwiek obciążenia uzyskują oni korzyść w postaci dokonywanych przez Spółkę wpłat do UFK.  Spółka, jako płatnik, będzie więc zobowiązana do obliczenia, pobrania i odprowadzenia do właściwego urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy.

Jednocześnie Sąd wskazał, że wypłacone pracownikowi lub Prezesowi Zarządu środki z umowy ubezpieczeniowej będą stanowić przychód jedynie w wysokości różnicy między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy. Kwota zapłaconych przez Spółkę składek nie stanowi dla pracowników/Prezesa Zarządu przychodu. Od tak uzyskanego dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych należy pobrać 19% zryczałtowany podatek dochodowy. W związku jednak z faktem, że wpłaty środków dokonywać będzie UFK obowiązek poboru podatku nie będzie ciążył na Spółce, a na ubezpieczycielu.

Opisany wyrok jest potwierdzeniem kształtującego się wśród organów podatkowych stanowiska zgodnie z którym na powstanie przychodu ze stosunku pracy/ z działalności wykonywanej osobiście, w momencie opłacenia przez Spółkę składki w części inwestycyjnej nie wpływa okoliczność, że ubezpieczony uzyska po kilku latach uprawnienie do otrzymania kwoty z tytułu objęcia go ubezpieczeniem dodatkowym. Poprzednio organy podatkowe reprezentowały stanowisko zgodnie z którym przychód z tytułu opłacania przez pracodawcę składek w części inwestycyjnej rachunku powstawał w momencie cesji, przeniesienia praw i przekazania obowiązków wynikających z umowy na rzecz ubezpieczonego pracownika. Uważano bowiem, że do momentu cesji pracownik nie posiada prawa do wypłaty i innych możliwych profitów wynikających z programu.

Stanowisko wyrażone przez WSA w Opolu podzielone zostało przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 28 lutego 2022 r. 0114-KDIP3-2.4011.1194.2021.4.JM, interpretacji indywidualnej z dnia 15 lutego 2022 r. 0112-KDIL2-2.4011.958.2021.1.MB czy interpretacji indywidualnej z dnia z dnia 29 lipca 2021 r. 0114-KDIP3-1.4011.370.2021.4.BS.

Warto zatem rozważyć weryfikację dotychczasowych działań płatnika w przypadku zawartych umów ubezpieczenia na życie wraz ze składką inwestycyjną. Zgodnie z art.26 Ordynacji podatkowej za zobowiązania podatkowe wynikające m.in. ze stosunku pracy, kontraktów menedżerskich oraz członkostwa w zarządzie odpowiada płatnik do wysokości zaliczki obliczanej zgodnie z przepisami ustawy o PIT.