Składka reklamowa – czyli podatek reklamowy, medialny i cyfrowy w jednym?

2 lutego 2021 r. opublikowany został projekt ustawy wprowadzającej składkę reklamową. Zgodnie z projektem – nowym obciążeniem będą objęte podmioty gospodarcze osiągające przychody z reklamy konwencjonalnej oraz internetowej. Proponowana ustawa może mieć bardzo daleko idące skutki dla całej branży medialnej i reklamowej oraz przedsiębiorstw gospodarki cyfrowej. Ustawa miałaby wejść w życie 1 lipca 2021 r. Raczej podatek niż składka Na początek warto zwrócić na pewną fundamentalną wątpliwość dotyczącą proponowanej daniny. Przedstawiony przez Ministerstwo Finansów projekt wprowadza „składkę”, jednak z założeń nowych przepisów wynika, że blisko tej daninie do spełnienia wszystkich cech  „podatku”. Nie ukrywa tego również samo Ministerstwo Finansów, wskazując w uzasadnieniu do projektu ustawy, że założenia daniny zostały oparte na obowiązujących w innych krajach przepisach dotyczących podatku reklamowego (np. na Węgrzech) oraz podatku cyfrowego. Co więcej, ze składkami mamy do czynienia w przypadku istnienia ekwiwalentności (odpłatności) świadczeń. Oznacza to, że wpłacenie składki musi wiązać się z późniejszym otrzymaniem przez płatnika ekwiwalentnego świadczenia wzajemnego. Tymczasem proponowane przepisy przewidują, że większość przychodów ze składek (65%) zostanie przekazana na finansowanie funduszy całkowicie niezwiązanych z działalnością podmiotów objętych składką – tj. NFZ oraz ochroną zabytków. Co więcej, pozostała część przychodów (35%) zostanie wpłacona do funduszu dotyczącego mediów i rozdzielona na niektórych płatników składki według bliżej niesprecyzowanego mechanizmu (będzie przeznaczona dla arbitralnie wybranych podmiotów z branży). Dlatego też, warto podkreślić, że – pomimo, że na pierwszy rzut oka można odnieść inne wrażenie – to jednak przedstawiony projekt przepisów ma wprowadzić dwa rodzaje danin publicznych, które w swojej konstrukcji stricte nawiązują do:

1. podatku reklamowego i medialnego – składka od reklamy konwencjonalnej;
2. podatku cyfrowego – składka od reklamy internetowej.

Poniżej przedstawiamy główne założenia poszczególnych składek. Składka od reklamy konwencjonalnej Podmiotami, które będę zobowiązane do uiszczania składki z tytułu przychodów z reklamy konwencjonalnej będą:

• dostawcy usług medialnych;
• nadawcy w rozumieniu przepisów o radiofonii i telewizji;
• podmioty prowadzące kino;
• podmioty umieszczające reklamę na nośniku zewnętrznym;
• wydawcy w rozumieniu prawa prasowego.

Przedmiotem składki z tytułu reklamy konwencjonalnej mają być przychody uzyskane na terytorium RP z tytułu:

• nadawania reklamy w telewizji i w radiu, wyświetlania reklamy w kinie, umieszczania reklamy na nośniku zewnętrznym reklamy – podstawę składki stanowią przychody ponad kwotę 1 mln PLN rocznie;
• zamieszczania reklamy w prasie (usługi reklamowe) – podstawę stawki stanowią przychody ponad 15 mln PLN rocznie.

Zgodnie z projektem ustawy, składka będzie obliczana od sumy przychodów z reklam, powyżej wskazanych ww. limitów, według następujących stawek:

Wysokość składki od reklamy konwencjonalnej	Reklama telewizji, radiu, kinie lub nośniku zewnętrznym		Reklama w prasie
	Przychody od 1 mln PLN do 50 mln PLN	Przychody powyżej 50 mln PLN	Przychody od 15 mln EUR do 30 mln EUR	Przychody powyżej 30 mln PLN
Reklama towarów innych niż kwalifikowane	7,5% podstawy składki	10% nadwyżki przychodów ponad ww. kwotę	2% podstawy składki	6% nadwyżki przychodów ponad ww. kwotę
Reklama towarów kwalifikowanych	10% podstawy składki	15% nadwyżki przychodów ponad ww. kwotę	4% podstawy składki	12% nadwyżki przychodów ponad ww. kwotę

Za towary kwalifikowane uznawane będą kwalifikowane produkty lecznicze, suplementy diety, wyroby medyczne oraz napoje z dodatkiem substancji słodzących. Przychody mają być liczone w skali roku finansowego, W 2021 r. – ze względu na to, że ustawa miałaby wejść w życie od drugiego półrocza tego roku – ww. progi byłyby odpowiednio obniżone. Składka od reklamy internetowej Przepisy dotyczące składki reklamowej oparte są na założeniach tzw. podatków od usług cyfrowych, które wprowadzane są w niektórych państwach UE (przy czym są jednoznacznie negatywnie oceniane zarówno przez OECD, jak również instytucje unijne). Składka od reklamy internetowej będzie dotyczyła usługodawców, którzy świadczą na terytorium Polski reklamę internetową (usługę reklamy internetowej). Zgodnie z proponowanymi przepisami, reklama internetowa to usługa cyfrową, która umożliwia usługobiorcy skierowanie reklamy do odbiorcy, w szczególności poprzez wyświetlenie lub odtworzenie w postaci materiału dźwiękowego, lub audiowizualnego na urządzeniu odbiorcy. Skierowanie reklamy musi być zależne od danych zebranych o odbiorcy, czyli w szczególności od:

• preferencji odbiorcy (obecnych i przewidywanych) wynikających z profilu reklamowego odbiorcy (reklama profilowana);
• danych wynikających bezpośrednio z działania odbiorcy (reklama kontekstowa).

Co więcej, za reklamę internetową podlegającą składce będą również uznawane wszelkie inne usługi cyfrowe istotne dla skierowania reklamy do odbiorcy, w szczególności:

• usługi prowadzące do stworzenia profilu reklamowego odbiorcy, w tym usługi analityczne i badające ruch odbiorcy w sieciach telekomunikacyjnych;
• usługi sprzedaży danych;
• usługi aukcji reklam i dostępu do mechanizmów giełd reklam.

Płatnikiem składki z tytułu reklamy internetowej mają być usługodawcy, którzy łącznie spełniają następujące warunki:

• przychody usługodawcy lub skonsolidowane przychody grupy podmiotów, do której należy usługodawca przekraczają 750 mln EUR (globalnie) w ciągu roku oraz
• przychody usługodawcy lub skonsolidowane przychodu grupy podmiotów, do której należy usługodawca z tytułu świadczenia reklamy internetowej na terytorium RP przekraczają 5 mln EUR (lokalnie) w ciągu roku.

Przy czym warto zauważyć, że reklama internetowa będzie uznawana za świadczoną na terytorium Polski, jeżeli w momencie odebrania reklamy, odbiorca przebywa w Polsce. Ocena, czy odbiorca reklamy przebywa na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, dokonywana będzie przez określenie miejsca użycia urządzenia odbiorcy, służącego do odebrania reklamy (np. poprzez ustalenie adresu IP urządzenia odbiorcy). Podstawa wysokości składki kalkulowana będzie jako iloczyn przychodów z tytułu reklamy internetowej, bez względu na miejsce osiągania oraz procentu odbiorców reklamy zlokalizowanych na terytorium RP. Stawka składki z tytułu reklamy internetowej wynosi 5% tej podstawy. Przedstawiciel do celów rozliczania składki reklamowej Zgodnie z proponowanymi przepisami, podmioty obowiązane do zapłaty składki z tytułu reklamy konwencjonalnej lub internetowej, które nie posiadają na terytorium RP siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, będą obowiązane ustanowić przedstawiciela odpowiedzialnego za prawidłowe rozliczanie składki, przechowywanie dokumentacji, jak również będą odpowiadały solidarnie za zobowiązania z tytułu składki od reklamy. W przypadku płatników składki z tytułu reklamy internetowej jednostka dominująca grupy, do której należy płatnik, będzie mogła wskazać inny podmiot należący do tej grupy z siedzibą w Polsce jako podmiot odpowiedzialny za wypełnienie obowiązków związanych z tą składką. Zasady rozliczenia składek Zgodnie z projektem ustawy – organem właściwym w sprawie składek z tytułu reklam ma być Naczelnik Drugiego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Bielsku-Białej. Do postępowań dotyczących składek ma stosować się odpowiednio przepisy Ordynacji podatkowej. W przypadku reklamy konwencjonalnej, płatnicy mają być zobowiązani do wpłacania zaliczki i złożenia deklaracji do 25 lipca oraz wpłacenia składki rocznej i złożenia deklaracji do 25 stycznia (za poprzedni rok). Z kolei w przypadku składki z tytułu reklamy internetowej, składka ma być wpłacana do 25 lutego za poprzedni rok (w tym terminie należy również złożyć deklarację). Zgodnie z projektem ustawy, składki z tytułu reklamy nie będą uznawane za koszty uzyskania przychodów przy obliczaniu  podatku dochodowego. Długa lista wątpliwości Lista wątpliwości dotyczących zaproponowanej daniny jest bardzo długa. Po pierwsze, wprowadzenie daniny stoi w całkowitej sprzeczności z dotychczasowymi zapowiedziami MF o braku planów co do wprowadzenia w najbliższym czasie nowych obciążeń dla przedsiębiorców. Po drugie, obciążenie przedsiębiorców zaproponowanymi składkami może doprowadzić do negatywnych skutków gospodarczych. Z jednej strony może mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie branży medialnej, reklamowej i cyfrowej. Z drugiej strony, ekonomicznym kosztem zmian mogą zostać obciążeni konsumenci – podwyższenie cen reklam doprowadzi bowiem do podwyższenia cen towarów i usług. Po trzecie, nie są jasne kryteria ustalenia zakresu podmiotowego planowanej daniny. Trudno znaleźć wytłumaczenie, dlaczego akurat podmioty działające w ww. wymienionych branżach miałyby być zobowiązane do finansowania działalności państwa w zakresie ochrony zdrowia oraz dziedzictwa kulturowego. Należy zwrócić uwagę, że podmioty te również odczuwają znaczące trudności finansowe związane z epidemią koronawirusa. Z kolei projekt ustawy nakłada na nie obowiązek dodatkowego wsparcia obszarów, za które odpowiedzialne jest państwo. Po czwarte, zaprojektowane przepisy budzą poważne wątpliwości co do ich zgodności z prawem unijnym. Nie dość, że zobowiązują do wsparcia obszarów całkowicie niezwiązanych z działalnością płatników, to również nie precyzują sposób podziału środków z funduszu Wsparcia Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Obszarze Mediów (potencjalnie dostępnych dla płatników składki – stanowiących jednie 35% wszystkich przychodów ze składek). Po piąte, wprowadzenie proponowanych składek całkowicie pomija to, że na poziomie międzynarodowym i unijnym prowadzone są zaawansowane prace dotyczące wprowadzenia zmian przepisów dotyczących opodatkowania przedsiębiorców gospodarki cyfrowej. W przypadku wejścia w życie tych zmian nie będzie żadnej podstawy do utrzymywania tego rodzaju rozwiązań, jak zaproponowane przez MF. W końcu warto również zauważyć, że treść zaproponowanych przepisów prowadzi do uznania, że składce będą podlegały wszystkie podmioty zaangażowane w świadczenie usług reklamowych. Może to doprowadzić do sytuacji, w której udostępnienie konkretnej reklamy będzie wiązało się z obowiązkiem zapłaty składki zarówno przez dostawcę usług medialnych, podmiot udostępniający powierzchnię reklamową oraz pośrednika reklamowego. Wątpliwości dotyczących zaproponowanej ustawy jest zdecydowanie więcej. Dlatego też należy mieć nadzieję, że w zaproponowanym kształcie przepisy te nie wejdą w życie. *** Wskazane zmiany mają zostać wprowadzone ustawą o dodatkowych przychodach Narodowego Funduszu Zdrowia, Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków oraz utworzeniu Funduszu Wsparcia Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Obszarze Mediów. Prekonsultacje dotyczące projektu ustawy potrwają do 16 lutego 2021 r. Pełna treść projektu oraz uzasadnienia do ww. ustawy znajduje się pod poniższym linkiem: https://www.gov.pl/web/finanse/media-pomoga-w-zwalczaniu-skutkow-covid-19-przepisy-o-skladce-reklamowej-w-prekonsultacjach