Rynkowość pożyczki to nie tylko wysokość oprocentowania

Transakcje finansowe są jednymi z najczęściej realizowanych transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi i stanowią transakcje najchętniej kontrolowane przez organy podatkowe. Ze względu na szeroki katalog transakcji finansowych i poziom ich skomplikowania, podatnicy często napotykają problemy w uzasadnieniu rynkowego charakteru tych transakcji. Dodatkowo niekorzystne dla podatników podejście organów podatkowych i sądów, które obserwujemy w ostatnim czasie, nie ułatwia podatnikom tego zadania.

Obecnie przedmiotem zainteresowania fiskusa jest już nie tylko wysokość odsetek i ustalone oprocentowanie, ale również inne istotne warunki z perspektywy oceny ich rynkowego charakteru, np. zdolność od obsługi finansowania. Co istotne, organy podatkowe, w wyniku szczegółowej analizy postanowień umów dla kontrolowanej transakcji finansowej, mogą uznać że podmioty niezależne nie zgodziłyby się na zawarcie podobnej transakcji – o czym przekonali się podatnicy w wyrokach z 2023 roku.

Co stwierdził sąd?

Wydane w ubiegłym roku orzeczenia potwierdzają, jak istotne jest prawidłowe i szczegółowe określenie warunków transakcji finansowych z perspektywy uzasadnienia ich rynkowego charakteru. Sąd w przywołanych wyrokach zakwestionował treść umów transakcji finansowych, ponieważ zawarte w nich postanowienia bądź ich brak nie potwierdzały rynkowego charakteru transakcji. Ponadto sąd badał, czy warunki umów finansowania wewnątrzgrupowego podatnika doprowadzają do pogorszenia kondycji finansowej stron transakcji. W rezultacie sąd uznał, że niezależne podmioty nie zgodziłby się na udzielenie finansowania w takiej wysokości, jak w transakcji kontrolowanej.

Poszerzona analiza porównawcza – istotnym narzędziem w obronie zasadności transakcji finansowej

Jakościowa analiza porównawcza odgrywa kluczową rolę z perspektywy uzasadnienia warunków transakcji finansowej. Oprócz wysokości oprocentowania podatnik powinien w analizie porównawczej uwzględnić wszystkie istotne czynniki, które mogą potencjalnie wpłynąć na decyzję niezależnego podmiotu o udzieleniu finansowania, w tym również zdolność pożyczkobiorcy do zaciągnięcia i spłaty zobowiązań.

Tak kompleksowo przygotowana analiza porównawcza, poszerzona o analizę zdolności do zaciągnięcia i obsługi zadłużenia może być pomocna podczas kontroli podatkowej. Poszerzona analiza porównawcza zwiększy bezpieczeństwo podatkowe i ograniczy ryzyko sporu z organami.

Wnioski dla podatników

Podatnicy realizujący transakcje finansowe powinni zweryfikować czy treści umów zawierają klauzule potwierdzające rynkowy charakter transakcji (np. okres finansowania, harmonogram spłat odsetek) oraz czy te zapisy umowne były lub są w rzeczywistości przestrzegane. Istotne jest, aby uwzględnić wszystkie aspekty istotne z perspektywy danej transakcji w umowie, aby uniknąć negatywnych konsekwencji ze strony organów podatkowych.

Pomocne może być również porównanie warunków umów finansowania z ofertami niezależnych instytucji finansowych, aby zweryfikować czy warunki realizowanej transakcji spełniają standardy rynkowe. Należy jednak pamiętać, że oferty od zewnętrznych instytucji finansowych nie zawsze będą najlepszymi danymi porównawczymi. ​Najbezpieczniejszym sposobem na weryfikację rynkowości finansowania jest przeprowadzenie analizy porównawczej, która będzie obejmować​ weryfikację wysokości oprocentowania oraz analizę zdolności do zaciągnięcia i obsługi zadłużenia. Rzetelna analiza porównawcza będzie dowodem na rynkowy charakter transakcji. Warto również rozważyć opracowanie polityki cen transferowych w zakresie transakcji finansowych, która może stanowić dodatkowe narzędzie dla zapewnienia rynkowych warunków w transakcji.

Aby bardziej szczegółowo zapoznać się z opisaną sprawą , zachęcamy do pobrania naszego przeglądu „Ceny transferowe w orzecznictwie. Przegląd trendów w 2023 roku”.