Rozliczenia roczne PIT: danina solidarnościowa a strata podatkowa

Zgodnie z obowiązującym stanowiskiem organów podatkowych i sądów administracyjnych, podstawę opodatkowania daniną solidarnościową można pomniejszyć o stratę z lat ubiegłych. Należy jednak pamiętać, że odliczenie straty jest możliwe wyłącznie w ramach tego samego źródła dochodów.

Danina solidarnościowa

Danina solidarnościowa obowiązuje podatników od 1 stycznia 2019 r. Osoby fizyczne osiągające roczny dochód powyżej 1 mln zł z określonych w ustawie o PIT źródeł są zobowiązane do jej uiszczenia.

Opodatkowaniu daniną solidarnościową podlegają m.in. następujące kategorie dochodów:

• dochody opodatkowane wg skali podatkowej, w tym m.in. dochody z umów o pracę, kontraktów menedżerskich, umów zlecenia, umów o dzieło, zasiadania w zarządach i radach nadzorczych, praw majątkowych, emerytur i rent, tzw. innych źródeł,
• dochody z działalności gospodarczej, opodatkowane na zasadach ogólnych lub 19% podatkiem liniowym (z wyłączeniem przychodów opodatkowanych ryczałtem lub kartą podatkową),
• dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, pochodnych instrumentów finansowych, akcji, udziałów, objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny, umorzenia, odkupienia, wykupienia lub unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, dochody z walut wirtualnych,
• dochody zagranicznej jednostki kontrolowanej (CFC).

Przysługujące odliczenia

Danina solidarnościowa wynosi 4% podstawy jej obliczenia, czyli nadwyżki ponad 1 mln zł sumy dochodów z ww. źródeł. Podstawa opodatkowania może zostać pomniejszona o odliczone od tych dochodów:

• składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a oraz art. 30c ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT,
• dywidendę otrzymaną od zagranicznej jednostki kontrolowanej oraz dochód ze sprzedaży udziałów w takiej jednostce – w części uwzględnionej w podstawie opodatkowania podatnika

Danina solidarnościowa obejmująca dochody osiągnięte w 2024 r. podlega zadeklarowaniu (deklaracja DSF-1) i wpłacie do 30 kwietnia 2025 r.

Niedawne wątpliwości

Jeszcze do niedawna podatnicy mieli wątpliwości, czy w deklaracji DSF-1 mogą uwzględnić stratę z lat ubiegłych. Organy podatkowe konsekwentnie twierdziły, że przepisy ustawy o PIT dotyczące daniny solidarnościowej nie przewidują takiej możliwości. Według ich stanowiska dochód podlegający opodatkowaniu daniną solidarnościową mógł zostać pomniejszony wyłącznie o kwoty wyraźnie wskazane w ustawie.

Z takim podejściem nie zgadzały się jednak sądy administracyjne. W ich ocenie przepisy dotyczące daniny solidarnościowej nie wprowadzają odrębnych zasad ustalania dochodu dla poszczególnych źródeł przychodów. W związku z tym powinny mieć zastosowanie ogólne reguły, co oznacza, że podatnicy mogą pomniejszyć podstawę opodatkowania o stratę poniesioną w latach ubiegłych zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o PIT.

Stanowisko to potwierdził m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 5 listopada 2024 r. (sygn. II FSK 157/22) oraz Minister Finansów w odpowiedzi z 27 lipca 2023 r. na interpelację poselską nr 42274.

Ugruntowane orzecznictwo

Obecnie organy podatkowe przyjmują stanowisko zgodne z wcześniejszym orzecznictwem sądów administracyjnych. Dyrektor KIS wskazuje, że przepisy dotyczące daniny solidarnościowej nie wprowadzają odrębnych zasad ustalania dochodu z poszczególnych źródeł przychodów. Oznacza to, że przy obliczaniu podstawy opodatkowania należy stosować ogólne regulacje ustawy o PIT, w tym te dotyczące rozliczania strat podatkowych (art. 9 ust. 3 ustawy o PIT).

Jednocześnie przepisy ustawy o PIT ograniczają możliwość odliczenia strat z lat ubiegłych wyłącznie do dochodu uzyskanego z tego samego źródła, który został uwzględniony w podstawie obliczenia daniny solidarnościowej za dany okres.

Podatnicy, analizując obowiązek zapłaty daniny solidarnościowej i ustalając jej wysokość, powinni uwzględnić straty poniesione w poprzednich latach. Osoby, które w przeszłości zapłaciły daninę solidarnościową bez uwzględnienia strat, mogą rozważyć korektę swoich rozliczeń. W razie pytań zapraszamy do kontaktu.

***

Podstawa prawna:

Art. 30 h, art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2025 poz. 163).

Orzeczenia:

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 listopada 2024 r. sygn. II FSK 157/22.