Rozliczenia PIT za 2024 rok a inwestycje za pośrednictwem zagranicznych banków

Zbliżający się termin rozliczenia PIT za 2024 rok stawia przed wieloma podatnikami poważne wyzwanie dotyczące tego, jak prawidłowo rozliczyć swoje dochody, zwłaszcza gdy pochodzą one z zagranicy i dotyczą inwestycji za pośrednictwem zagranicznych banków.

Temat ten staje się szczególnie istotny dla osób, które posiadają inwestycje ulokowane w zagranicznych bankach (m.in. Szwajcaria, Niemcy, Austria, Francja, USA) oraz inwestują za pośrednictwem banków w papiery wartościowe, różne fundusze (np. bond funds, equity funds, private funds, exchange trade funds, discount certificates, units), obligacje (bonds), pochodne instrumenty finansowe,  FX spoty oraz otrzymują dochody z distribution, odsetek, dywidend, coupons, likwidacji pozycji inwestycji.

Rozliczenia PIT a różnorodność walorów inwestycyjnych

Różnorodność walorów inwestycyjnych stawia pod znakiem zapytania kwestie opodatkowania zagranicą i w Polsce oraz wymusza, ze względu na rodzaj dochodu kapitałowego, prawie za każdym razem inne podejście podatkowe. Przepisy podatkowe w Polsce definiują dochody z kapitałów pieniężnych jako m.in.: odsetki, dywidendy, udziały w zyskach osób prawnych, umorzenie  jednostek w funduszach, sprzedaż papierów wartościowych czy pochodnych instrumentów finansowych. Przy czym w przypadku niektórych dochodów można odliczać koszty, a w przypadku innych nie i co więcej – nie można ich rekompensować ze stratami z innych źródeł. Dodatkowo to na podatniku ciąży obowiązek samo zadeklarowania dochodu lub straty z dochodów zagranicznych w zeznaniu rocznym po zakończeniu danego roku podatkowego. Banki zagraniczne nie wysyłają deklaracji PIT 8C.

Zagraniczni brokerzy, którzy nie prowadzą działalności w Polsce w formie oddziału, choć nie wydają PIT-8C, to chcąc wspierać swoich klientów w rozliczeniach podatkowych, dostarczają indywidualne raporty podatkowe (Tax report lub Gains / Losses report). Często są one sporządzane w językach obcych i zawierają skomplikowane zestawienia transakcji. Raporty te istotnie różnią się od PIT8C i wymagają wnikliwej analizy co do rodzaju inwestycji, przychodu, dochodu, straty, kursu waluty, podatku pobranego zagranicą. Raporty co do zasady dają informacje do jakich transakcji doszło i z jakich są w ogóle dochody lub straty. Raporty sumują przede wszystkim generalny zysk inwestora na zainwestowanych środkach. Podsumowanie (summary, pierwsza / druga strona raportu) z transakcji nie może być zatem wyłączną podstawą do rozliczenia podatków w Polsce.

Rozliczenia PIT inwestycji zagranicznych a stanowisko organów podatkowych

Tematyka rozliczania inwestycji zagranicznych jest na bieżąco przedmiotem zainteresowania organów podatkowych choćby w związku z wymianą informacji podatkowych i otrzymywaniem przez organy podatkowe informacji o przychodach osiąganych przez polskich obywateli na rachunkach zagranicznych, a także jest przedmiotem wielu zapytań do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie interpretacji podatkowej co do zasad rozliczania inwestycji na rachunkach zagranicznych.

Przykładem jest choćby interpretacja z 11 grudnia 2024 r.[1], w której podatnik / inwestor wskazał, że:

• osiągnął przychody / dochody z odsetek od lokat bankowych i obligacji, tj. kapitałów pieniężnych opodatkowanych na zasadach określonych w 30a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19%),
• a także dochód z pochodnych instrumentów finansowych, tj. również z kapitałów pieniężnych, ale opodatkowanych na zasadach określonych w 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (podatkiem dochodowym w wysokości 19%)
• oraz odnotował stratę.

Podatnik chciał potwierdzić, o jakie źródła przychodów może pomniejszyć stratę.

Organ podatkowy potwierdził, iż w odniesieniu do poszczególnych przychodów (dochodów) osiąganych przez Wnioskodawcę z ww. inwestycji kapitałowych, mają zastosowanie inne zasady opodatkowania, uregulowane w różnych przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. „Poddanie danego przychodu lub dochodu pod regulację jednego przepisu ustawy wyklucza poddanie ich jednocześnie pod regulację innego przepisu tejże ustawy. W odniesieniu do przychodów (dochodów) określonych w art. 30a ust. 1 ustawy, ustawodawca przewidział opodatkowanie 19% zryczałtowanym podatkiem, który ze swej istoty jest pobierany od każdej konkretnej wypłaty, niezależnie od ewentualnych aktualnych czy wcześniejszych strat podatkowych z tego źródła przychodów. Takie opodatkowanie nie ma bowiem charakteru globalnego, gdzie podatek obliczany jest od podstawy opodatkowania ustalonej dla całego roku podatkowego i gdzie można obniżyć dochód o ewentualne straty z tego źródła. Z tego faktu z kolei wynika jednoznacznie brak możliwości kompensowania strat od przychodów (dochodów) z tychże źródeł. Natomiast odmiennie zasady dotyczą przychodów określonych i opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ustawy o p.d.o.f. Podatek dochodowy od dochodów wymienionych w tym przepisie wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Oznacza to, że opodatkowaniu podlega nadwyżka uzyskanego przychodu nad kosztami jego uzyskania. Czyli strata poniesiona z tego strumienia dochodów, tj. z dochodów wyszczególnionych w art. 30b ust. 1 ustawy o p.d.o.f., może obniżać jedynie dochody, o których mowa w art. 30b ust. 1 ustawy o p.d.o.f. Jeżeli więc Wnioskodawca w 2022 r. odnotował stratę z dochodów wskazanych i opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ust. 1 ustawy o p.d.o.f. (strata została poniesiona na odpłatnym zbyciu pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających), to strata ta – na zasadach określonych w art. 9 ust. 3 w związku z art. 9 ust. 6 ustawy o p.d.o.f. – może pomniejszyć (zostać odliczona) od osiągniętych przyszłych dochodów z tego źródła (pod warunkiem, że przychody te zostały osiągnięte z tego samego strumienia, tj. są to przychody z art. 30b ust. 1 ustawy o p.d.o.f)”.

Organ podatkowy potwierdził, że aby dokonać prawidłowego rozliczenia kluczowe jest dysponowanie informacjami dotyczącymi uzyskanych przychodów i poniesionych tytułem ich uzyskania kosztów, ewentualnie podatku zapłaconego za granicą. Zgromadzenie tych danych powinno następować w oparciu o informacje sporządzane i przekazywane podatnikowi przez podmioty, za pośrednictwem których uzyskuje on dochody.

Inwestycje w zagranicznych bankach a rozliczenia PIT – podsumowanie

Reasumując, zagadnienie opodatkowania dochodów z zagranicznych inwestycji kapitałowych stanowi dla wielu polskich rezydentów podatkowych wyzwanie, szczególnie w kontekście zmieniających się przepisów i różnorodności dostępnych instrumentów finansowych.

Choć przepisy dotyczące opodatkowania kapitałów pieniężnych zawarte w ustawie o PIT są precyzyjnie określone, to rzeczywistość związana z inwestowaniem za granicą może być bardziej skomplikowana. Warto również zauważyć, że inwestycje zagraniczne mogą wiązać się z koniecznością zapłacenia podatku w innym kraju, co może wpływać na wysokość kwoty do rozliczenia w Polsce. W takich przypadkach istotnym elementem jest podwójne opodatkowanie, które można częściowo złagodzić, dzięki umowom międzynarodowym o unikaniu podwójnego opodatkowania.

***
[1] Interpretacja indywidualna z 11 grudnia 2024 r., sygn. 0115-KDIT1.4011.645.2024.2.MST.