Rewolucyjne zmiany w MDR

Projekt zmiany ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw liczy 52 strony, a ponad połowa jego treści to zmiany w przepisach dotyczących raportowania schematów podatkowych (MDR). Proponowane zmiany w przepisach MDR mają charakter kompleksowy, a w niektórych aspektach są rewolucyjne.

Kilka z zaproponowanych zmian ma charakter konstrukcyjny i spowoduje przebudowę dotychczasowego systemu raportowania schematów podatkowych w Polsce.

Zwolnienie doradców podatkowych z MDR

Uzasadnienie do Projektu wskazuje, że ma on na celu przede wszystkim dostosowanie przepisów dotyczących tajemnicy zawodowych do zmian wynikających dyrektywy DAC – 8 i wyroku TSUE w sprawie C-694/20 Orde van Vlaamse Balies i in. oraz dostosowanie brzmienia polskich przepisów, w tym definicji legalnych,  dotyczących uzgodnień transgranicznych do uregulowań dyrektywy DAC – 6. Temu celowi ma służyć wyraźne zwolnienie doradców podatkowych, radców prawnych i adwokatów z obowiązku raportowania schematów „zindywidualizowanych”.

Kluczowe zmiany w zakresie MDR

Najważniejsze założenia planowanych zmian po wstępnej lekturze projektu:

1. zmiana definicji cechy rozpoznawczej jako takiej – uzgodnienie będzie podlegało raportowaniu jeżeli jego typowy element lub właściwość będzie wskazywać na potencjalne ryzyko wystąpienia unikania opodatkowania;
2. zmiana definicji kryterium głównej korzyści – kluczowa ma być ocena spodziewanego efektu uzgodnienia;

• umożliwienie MF wydawania rozporządzeń, które będą:
  • zawierać wykaz uzgodnień, które mimo spełnienia przesłanek raportowania będą wyłączone z obowiązku raportowania MDR – biała lista;
  • zwalniać niektóre podmioty, zwłaszcza wykonujące zadanie publiczne, z obowiązku raportowania uzgodnień krajowych;
• wyłączenie obowiązku raportowania w sytuacji, kiedy dane uzgodnienia zostały już przekazane właściwym organom np. z informacjami o cenach transferowych, albo informacjami dotyczącymi wypłat do nierezydentów podlegającymi WHT.

Powyższe zmiany, wskazują na to, że Ministerstwo Finansów dostrzegło, że przepisy w obecnym brzmieniu prowadzą do raportowania zdarzeń gospodarczych, o których ma już wiedzę z innych źródeł, albo prowadzą do ostrożnościowego  „nadraportowania”.

Zmiany definicji cech rozpoznawczych

Prawodawca zdecydował się na zmiany definicji  niemal wszystkich cech rozpoznawczych. Projekt przewiduje też szereg szczegółowych zmian, wśród których najważniejsze to:

1. usunięcie ogólnych cech rozpoznawczych, które nie wynikały z dyrektywy DAC-6;

• zmiana konstrukcji innej szczególnej cechy rozpoznawczej – aby zaistniała musi być jednocześnie spełnione kryterium głównej korzyści;
• zmiana dotychczasowej przesłanki referującej do zmiany źródła przychodów lub zmiany zasad opodatkowania – proponowane brzmienie, podobnie jak pierwowzór dyrektywowy odnosi się tylko do zmiany źródeł przychodów. Tym samym koniec z wątpliwościami na przykład co do raportowania „agio” emisyjnego.
• połączenie funkcji promotora i wspomagającego;
• penalizacja niezłożenia w ustawowym terminie informacji MDR – 3 i MDR – 4
• obniżenie w KKS maksymalnych kar za niewypełnianie lub nieterminowe wypełnianie obowiązków MDR do 240 stawek dziennych
• wyłączenie przepisów dotyczących MDR z przedmiotu wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej.

Zmiany w dobrym kierunku, ale niewystarczające

Zmiany co do zasady mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2026 r.

Mimo, że proponowane zmiany w przepisach MDR nie mają charakteru kosmetycznego i idą generalnie w dobrą stronę, to jednak pozostawiają spory niedosyt.

Na pozytywną oceną zasługują działania zmierzające do ujednolicenia definicji z przepisów krajowych do terminów z dyrektywy DAC – 6, a przede wszystkim próba dostosowania zakresu raportowania do „agresywnych rozwiązań podatkowych” jak ma to miejsce w dyrektywie.

Z drugiej strony rozczarowujący jest zakres ograniczenia raportowania schematów krajowych, a w szczególności brak eliminacji innych szczególnych cech rozpoznawczych, które nie są znane ustawodawcy unijnemu.  Jednocześnie projekt nie jest wolny od niejasnych sformułowań, co z pewnością przełoży się na liczne wątpliwości interpretacyjne, które są także zmorą aktualnych przepisów.