Przełomowy wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE dotyczący zwolnienia z CIT dla funduszy zarządzanych wewnętrznie

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał 27 lutego 2025 r. przełomowy wyrok (sygn. C-18/23), w którym uznał, że polskie przepisy ograniczające zwolnienie z CIT tylko do funduszy zarządzanych zewnętrznie są niezgodne z prawem unijnym.

Jakie przepisy budziły kontrowersje?

Polska ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych przewiduje zwolnienie z opodatkowania dla niektórych instytucji wspólnego inwestowania z siedzibą w państwach UE/EOG. Najwięcej kontrowersji budziły przepisy, które:

• ograniczały zwolnienie podatkowe tylko do funduszy zarządzanych zewnętrznie;
• były interpretowane przez organy podatkowe w sposób zawężający, uznając że zwolnienie dotyczy tylko funduszy, u których uprawnienie do zarządzania danym funduszem przez zewnętrzną spółkę zarządzającą wynikało z ustawy (a nie z umowy);
• skutecznie wykluczały wszystkie unijne fundusze zarządzane wewnętrznie z możliwości korzystania ze zwolnienia.

Powyższe podejście doprowadziło do licznych sporów przed sądami administracyjnymi, z których jeden zdecydował się zadać pytanie prejudycjalne do TSUE.

Co postanowił TSUE?

TSUE uznał, że art. 63 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (ustanawiający swobodę przepływu kapitału) stoi na przeszkodzie przepisom państwa członkowskiego, które:

• dyskryminują zagraniczne fundusze inwestycyjne ze względu na ich strukturę zarządzania;
• odmawiają zwolnień podatkowych funduszom zarządzanym wewnętrznie, przyznając je jednocześnie funduszom zarządzanym zewnętrznie;
• tworzą przeszkody dla zagranicznych funduszy w dostępie do krajowego rynku inwestycyjnego.

Warto odnotować, że TSUE nie podzielił opinii Rzecznik Generalnej Juliane Kokott z 11 lipca 2024 r., która popierała stanowisko polskich organów podatkowych.

Jakie skutki ma wyrok TSUE dla funduszy inwestycyjnych?

Wyrok TSUE ma fundamentalne znaczenie dla zagranicznych funduszy inwestycyjnych działających w Polsce. Orzeczenie może bezpośrednio wpływać na rozstrzygnięcie wszystkich zakończonych i toczących się postępowań podatkowych.

Znaczenie wyroku dla zakończonych postępowań

Fundusze inwestycyjne mogą wystąpić o:

1. wznowienie postępowań, w których odmówiono zwolnienia z podatku ze względu na wewnętrzną strukturę zarządzania;
2. zwrot nadpłaconego podatku wraz z odsetkami (który w niektórych przypadkach mogą przekraczać 50% pobranego podatku).

Znaczenie wyroku dla trwających postępowań

Zagraniczne fundusze inwestycyjne w ramach toczących się postępowań powinny:

1. domagać się prawa do zwolnienia podatkowego niezależnie od struktury zarządzania;
2. podważać decyzje organów podatkowych stosujące niezgodny z prawem UE wymóg;
3. powoływać się na wyrok TSUE w swojej argumentacji.

Możliwość dla funduszy, które wcześniej nie występowały o zwrot podatku:

1. fundusze zarządzane samodzielnie, które dotychczas nie występowały o nadpłatę, również mogą skorzystać z wyroku TSUE;
2. są one uprawnione do wystąpienia o zwrot nadpłaty wraz z odsetkami od dnia poboru podatku.

Jakich podatków dotyczy wyrok TSUE?

Wyrok bezpośrednio dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) i może mieć wpływ na:

• opodatkowanie dywidend otrzymywanych od polskich spółek;
• dochody z odsetek ze źródeł polskich;
• zyski kapitałowe z inwestycji w Polsce.

Krótkie terminy na podjęcie działania

Wyrok TSUE otwiera możliwość odzyskania nadpłaconego podatku, ale obowiązują krótkie terminy na złożenie stosownych wniosków:

• 1 miesiąc od publikacji wyroku w Dzienniku Urzędowym UE na wznowienie postępowań przed organami podatkowymi;
• 3 miesiące od publikacji wyroku na wznowienie postępowań przed sądami administracyjnymi.

Publikacja wyroku powinna nastąpić w ciągu 1-2 miesięcy. Zagraniczne fundusze inwestycyjne powinny już teraz przeanalizować możliwe skutki wyroku i podjąć działania w celu zabezpieczenia swoich interesów.

Wnioski o zwrot nadpłaty powinny być złożone w tym terminie, aby uniknąć niepotrzebnych komplikacji.

Jakie możliwości stwarza dla funduszy wyrok TSUE?

Orzeczenie Trybunału to szansa dla zagranicznych funduszy inwestycyjnych na:

• wznowienie zakończonych postępowań przed organami podatkowymi i sądami;
• podważenie wcześniejszych odmów zwolnienia podatkowego;
• odzyskanie zapłaconego podatku wraz z odsetkami;
• korzystanie ze zwolnienia podatkowego w przyszłości niezależnie od struktury zarządzania.

W przypadku zainteresowania powyższymi informacjami i ich wpływem na Państwa działalność, prosimy o kontakt z:

lub z Państwa doradcą ze strony MDDP.

Niniejszy Tax Alert nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy spółka doradztwa podatkowego spółka akcyjna nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji zawartych w komunikacie bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii doradców prawnych lub podatkowych.