Praca zdalna z Polski dla ukraińskiego pracodawcy może podlegać opodatkowaniu w Polsce i wiązać się z samoopodatkowaniem

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (DKIS) potwierdził – w wydanej 9 listopada 2023 r. indywidualnej interpretacji podatkowej – że praca zdalna z Polski dla ukraińskiego pracodawcy może podlegać opodatkowaniu w Polsce i wiązać się z samoopodatkowaniem. Jak zawsze w tego typu sytuacjach kluczowe są szczegóły, które wpływają na ostateczną ocenę skutków podatkowych.

Rezydencja podatkowa

Rezydencja podatkowa jest jednym z najważniejszych czynników rzutujących na opodatkowanie osób fizycznych. Ustawa o PIT wskazuje, że za polskiego rezydenta podatkowego uznaje się osobę, która:

• posiada w Polsce ośrodek interesów życiowych lub
• przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

W przypadku gdy dana osoba jest jednocześnie traktowana za rezydenta podatkowego w dwóch krajach, stosuje się odpowiednie postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Tak też było w tej sytuacji. Obywatel Ukrainy przyjechał do Polski w kwietniu 2023 r. z powodu wojny. Cały majątek wnioskodawcy (w tym nieruchomości) oraz będący na jego utrzymaniu rodzice pozostali w Ukrainie. Po zakończeniu wojny wnioskodawca planował powrót do kraju pochodzenia.

Wnioskodawca miał ukraińskiego pracodawcę, który umożliwił mu pracę zdalną z Polski. Z powodu przekroczenia 183 dni pobytu w Polsce, wnioskodawca chciał dowiedzieć się, czy zostanie uznany za polskiego rezydenta podatkowego i czy jego dochody od ukraińskiego pracodawcy będą opodatkowane w Polsce.

DKIS uznał, że przekroczenie 183 dni pobytu w Polsce nie czyni wnioskodawcy automatycznie polskim rezydentem podatkowym. Ze względu na silne powiązania z Ukrainą, zgodnie z przepisami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, powinien być on uznany za ukraińskiego rezydenta podatkowego.

Opodatkowanie dochodów z pracy w Polsce

Uznanie wnioskodawcy za ukraińskiego rezydenta podatkowego nie oznaczało jednak, że jego dochód z pracy na rzecz ukraińskiego pracodawcy nie będzie opodatkowany w Polsce. Według DKIS, po przekroczeniu 183 dni pobytu na terytorium Polski, dochód ze stosunku pracy uzyskiwany od zagranicznego pracodawcy podlega opodatkowaniu w Polsce. Stanowisko DKIS należy uznać za prawidłowe.

Przepisy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską a Ukrainą przewidują tylko jedną sytuację, w której dochód uzyskiwany przez osobę pracującą z terytorium Polski na rzecz pracodawcy ukraińskiego nie podlegałby opodatkowaniu w Polsce. Byłby to przypadek, w którym łącznie spełnione byłyby następujące przesłanki:

• pracownik przebywałby w Polsce przez okres nieprzekraczający 183 dni w roku kalendarzowym,
• wynagrodzenie byłoby wypłacane przez pracodawcę, który nie ma siedziby w Polsce oraz
• wynagrodzenie nie byłoby ponoszone przez zakład lub stałą placówkę pracodawcy w Polsce.

W omawianej sytuacji nie został spełniony pierwszy z tych warunków – pobyt obywatela Ukrainy na terytorium Polski przekroczył 183 dni w 2023 r., więc DKIS uznał, zgodnie ze wskazanymi przepisami umowy, że dochód podatnika powinien być opodatkowany w Polsce, nawet jeżeli wypłaca go podmiot z siedzibą w Ukrainie.

Konsekwencje dla pracownika

W sytuacji, w której dochód uzyskiwany od zagranicznego pracodawcy podlega opodatkowaniu w Polsce, pracownik ma obowiązek samodzielnego obliczania i wpłacania zaliczek na podatek do właściwego urzędu skarbowego.

Ponadto po zakończeniu roku podatkowego będzie zobowiązany do złożenia deklaracji PIT-36, w której wykaże dochody z pracy uzyskiwanej od pracodawcy zagranicznego oraz wpłacane przez siebie zaliczki na podatek.

Konsekwencje dla zagranicznego pracodawcy

W związku z tym, że do opłacania zaliczek na podatek zobowiązany jest pracownik, to na pracodawcy zagranicznym nie będą ciążyły żadne obowiązki wynikające z ustawy PIT.

*****

Podstawa prawna:

• 3 ust. 1a oraz art. 44 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
• 4 oraz art. 15 Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Ukrainy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku.

Orzeczenie:

• Interpretacja indywidualna DKIS z 9 listopada 2023 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.585.2023.3.AKU.