Podatniku, już można składać wnioski o wznowienie postępowań w związku z ważnymi wyrokami TSUE dotyczącymi VAT

16 grudnia 2019 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej zostały opublikowane dwa ważne wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE dotyczące VAT – w sprawie Glencore oraz Unitel. Od tej daty płyną terminy na złożenie wniosków o wznowienie postępowań, w których zapadły rozstrzygnięcia niezgodne ze stanowiskiem zajętym przez TSUE. Warto się pospieszyć z analizą zasadności złożenia tych wniosków oraz ich przygotowaniem. W przypadku postępowań przed organami podatkowymi – termin na złożenie wniosku mija 16 stycznia 2020 r., zaś w przypadku postępowań sądowoadministracyjnych – skargę o wznowienie należy złożyć do 16 marca 2020 r.

Warto przypomnieć, że w październiku tego roku Trybunał Sprawiedliwości UE wydał dwa wyroki dotyczące VAT, które mogą mieć bardzo duże znaczenie dla polskich podatników.

Sprawa C‑189/18 Glencore Agriculture Hungary Kft ma szersze znaczenie niż tylko w postępowaniach dotyczących VAT i dotyczyła praw podatnika w ramach prowadzonego wobec niego postępowania podatkowego. Jak wynika z tego orzeczenia, podatnik powinien mieć dostęp do wszystkich dokumentów, na których opierają się ustalenia organów podatkowych, w tym – co bardzo istotne – do dowodów, które mogą być wykorzystane w jego obronie w ramach tego postępowania podatkowego. W innym razie – dochodzi do naruszenia podstawowych praw podatnika wynikających z przepisów prawa unijnego.  Oznacza to, że organy podatkowe nie mogą opierać się w swoich rozstrzygnięciach na dokumentach i ustaleniach, do których dostępu nie mieli podatnicy w trakcie postępowania. Wszystkie dokumenty i ustalenia, które zostały wykorzystane przy wydawaniu decyzji, powinny znajdować się w aktach sprawy i zostać udostępnione podatnikowi (a następnie sądowi administracyjnemu).  Jest to o tyle istotne, że w decyzjach często organy przedstawiają jedynie „swój punkt widzenia” i przytaczają jedynie okoliczności pasujące do przyjętej przez nich tezy (np. wyciąganie z kontekstu wypowiedzi świadków).

Z kolei sprawa C-653/18 Unitel  dotyczyła przesłanek uznania transakcji za eksport i możliwości zastosowania stawki 0% VAT. TSUE stwierdził, że stawka 0% VAT może być stosowana również w przypadku, jeśli do dostawy naprawdę doszło (tj. dokonano wywozu towaru poza terytorium UE oraz przekazano prawo do rozporządzania tym towarem), nawet pomimo tego, że zostało ustalone, że w rzeczywistości nabywcami były inne pozaunijne podmioty niż wskazane na fakturze. Dotychczasowa linia orzecznicza oraz stanowisko organów podatkowych były zgoła odmienne. Wskazywano bowiem, że brak zidentyfikowania realnego nabywcy nie pozwala ustalić, gdzie nabywca posiada siedzibę, a tym samym uniemożliwia przyjęcie, że miał miejsce eksport towarów.

W efekcie – podatnicy mają obecnie możliwość wznowienia postępowań podatkowych i sądowoadministracyjnych, w których zapadły ostateczne rozstrzygnięcia niezgodne ze stanowiskiem zajętym przez TSUE.

Termin na złożenie wniosku o wznowienie postępowania podatkowego w związku z ww. wyrokami TSUE mija 16 stycznia 2020 r., zaś skarga o wznowienie postępowania sądowoadministracyjnego powinna zostać złożona do 16 marca 2020 r.

Podatnicy nie mają wiele czasu, dlatego jak najszybciej powinni przeanalizować zasadność złożenia takich wniosków w zakończonych wobec nich sprawach. Być może okaże się, że omawiane orzeczenia TSUE mają istotny wpływ na ostateczne rozstrzygnięcia, których byli adresatem.