Podatkowa społeczna odpowiedzialność biznesu

Społeczna Odpowiedzialność Biznesu (CSR) to koncepcja, według której przedsiębiorstwa dobrowolnie podejmują się działań na rzecz społeczeństwa i środowiska. Obecnie, w dobie wysokiej świadomości z zakresu etyki i odpowiedzialności biznesu, CSR jest nieodłącznym elementem strategii i codziennego działania wielu firm.

Na zagadnienia związane z opodatkowaniem w kontekście społecznej odpowiedzialności można patrzeć co najmniej dwojako. Po pierwsze w kontekście płacenia podatków, jako wywiązywania się z podstawowego publicznoprawnego obowiązku i obowiązku o charakterze społecznym i etycznym. Po drugie, w kontekście polityki podatkowej Państwa, która odpowiednio kształtowana może pomóc kierować środki w kierunku newralgicznych i społecznie oczekiwanych  inicjatyw lub sankować zachowania niepożądane.

Zrozumienie społecznej odpowiedzialności

W dobie globalizacji i rosnącej świadomości ekologicznej i społecznej istotnie zmieniają się również oczekiwania wobec przedsiębiorstw. Firmy są oceniane nie tylko pod kątem swoich zysków, ale także pod kątem pozytywnego wpływu na społeczeństwo i środowisko. CSR jest kluczowym elementem strategii biznesowych wielu podmiotów, które dążą do zrównoważonego rozwoju. W tym kontekście niemniej ważne stają się zagadnienia ESG (Environmental, Social, Governance), w ramach których aspekty środowiskowe, społeczne i zarządcze ujmuje się za pomocą mierzalnych i wymiernych wskaźników.

Podmioty, które potrafią zrównoważyć cele biznesowe z zagadnieniami o zrównoważonym charakterze, mogą korzystać na różnych płaszczyznach. Pewnym pozytywnym skutkiem jest, chociażby budowanie reputacji jako dobrego pracodawcy i partnera biznesowego, podmiotu zaangażowanego w lokalną społeczność, dbającego o środowisko czy będącego odpowiedzialnym członkiem społeczności danego państwa i całego świata.

Wykorzystanie zachęt podatkowych do promowania zachowań odpowiedzialnych społecznie

W poszczególnych jurysdykcjach stosowane są różnego rodzaju zachęty podatkowe, aby promować wśród podatników pożądane zachowania. Mogą one obejmować inicjatywy wspierające lokalną społeczność, edukację, kulturę, czy działania związane z przeciwdziałaniem negatywnym zmianom klimatu. Wdrażanie do systemów prawnych takich rozwiązań stwarza korzystną synergię między interesami podatkowymi a społecznym i stanowi wymierną zachętę do podejmowania ważnych społecznie zachowań.

W polskim porządku prawnym takiego rodzaju zachętę stanowi ulga dla wspierających sport, kulturę i szkolnictwo wyższe i naukę. Podatnicy podatku dochodowego stosujący tę  ulgę mogą od podstawy opodatkowania odliczyć dodatkowo niektóre koszty uzyskania przychodu, poniesione na działalność:

• kulturalną,
• sportową,
• wspierającą szkolnictwo wyższe,
• wspierające naukę.

Ulga ta, mimo pewnych ograniczeń, dobrze wpisuje się w ramy opisywanych zachęt. Jednocześnie słusznie postuluje się konieczność rozszerzenia jej zakresu przedmiotowego, aby rzeczywiście możliwe było nazwanie jej „ulgą na CSR”, jak niekiedy bywa nazywana w materiałach medialnych.  Tym niemniej już dziś stanowi ona zachętę dla zaangażowanych społecznie podatników.

Dodatkowo w niektórych przypadkach podatnicy podejmując inicjatywy o zrównoważonym charakterze mogą skorzystać już dziś z dostępnych zachęt, na przykład wdrażając w swojej organizacji zielone innowacje, kwalifikujące się do skorzystania z ulgi B+R. Niemniej nadal pożądanym jest, aby do polskiego systemu podatkowego wdrażać celowe narzędzia, które będą bezpośrednio promować pożądane działania podatników, jak chociażby zachowania mające na celu ograniczenie szkodliwych emisji, czy właśnie wspieranie inicjatyw w lokalnej społeczności.

Należy również zwrócić uwagę na powtarzające się próby podatników zaliczania jako koszty uzyskania przychodu wydatków na inicjatywy o charakterze społecznie odpowiedzialnym. W wydawanych interpretacjach indywidualnych niejednokrotnie organy podatkowe zgadzały się z podatnikami, że takie wydatki stanowią koszty podatkowe, pozwalając uznać za koszt wydatki na integrację osób niepełnosprawnych, czy inicjatywy lokalne promujące edukację czy zdrowie. Z drugiej strony równie często organ podatkowe odmawiają podatnikom prawa do rozliczenia kosztu podatkowego, niekiedy wskazując na możliwość skorzystania z celowych (ograniczonych swoim zakresem) rozwiązań, jak chociażby w zakresie wydatków pomocowych ponoszonych na rzecz uchodźców z Ukrainy.

Takie rozbieżne podejście jest jasnym sygnałem, że system zachęt podatkowych w zakresie wydatków ponoszonych na działanie odpowiedzialne społeczne wymaga rozszerzenia,  ujednolicenia i doprecyzowania.

Podsumowanie

Zrównoważone podejście do biznesu, uwzględniające aspekty społecznej odpowiedzialności jest kluczowe dla długoterminowego sukcesu przedsiębiorstwa. W tym aspekcie kluczowe są nie tylko odpowiedzialne podejście podatników do swoich zobowiązań publicznoprawnych, ale także wdrażanie i promowanie w prawie podatkowym zachęt, które motywują podatników do podejmowania ważnych społecznie inicjatyw czy projektów.

Podmioty, które podejmują działania CSR, jednocześnie dbając o swoje zobowiązania podatkowe, odgrywają istotną rolę w tworzeniu lepszej przyszłości dla społeczeństwa i środowiska naturalnego.

***

Zespół Zielonych Podatków MDDP specjalizuje się w zagadnieniach podatkowych z obszaru ESG (Environmental, Social, Governance). Mamy również wiedzę i doświadczenie niezbędne by udzielić  wsparcia w realizacji wszelkich projektów CSR i określenia ich skutków prawnych i podatkowych.

#WIĘCEJ o naszym doradztwie znajdą Państwo na naszej stronie: https://www.mddp.pl/spoleczna-odpowiedzialnosc-biznesu-a-podatki/