Pakiet unijnych zmian VAT in the Digital Age (ViDA) cz. 5

Dodatkowe obowiązki w obszarze VAT dla platform cyfrowych (platform economy) działających w obszarze usług krótkoterminowego wynajmu zakwaterowania lub usług przewozu osób.

Jednym ze strategicznych celów pakietu przepisów ViDA jest sprostanie wyzwaniom związanym z działalnością platform cyfrowych (platform economy). Do tego właśnie celu odnosi się aktualizacja przepisów VAT, które mają zastosowanie do platform skupionych na świadczeniu usług krótkoterminowego wynajmu zakwaterowania lub usług przewozu osób.

Wprowadzenie nowych regulacji ma zapewnić równe warunki działania przedsiębiorstwom z UE poprzez nałożenie podobnych zobowiązań z tytułu podatku VAT niezależnie od tradycyjnego lub cyfrowego modelu biznesowego, ich lokalizacji lub rodzaju zaangażowania w transakcje krajowe lub transgraniczne.

Dlaczego planowane są zmiany?

Zmiany wymuszone zostały przez zaburzenia konkurencji w sektorach usług krótkoterminowego wynajmu zakwaterowania i usług przewozu osób. W uzasadnieniu do proponowanych regulacji Komisja Europejska wskazuje, że w Europie dzienny koszt zakwaterowania zarezerwowanego poprzez platformę cyfrową może być tańszy od kosztu rezerwacji w lokalnym hotelu aż o 8-17%[1], ponadto aż 70% dostawców usług noclegowych poprzez platformy nie jest zarejestrowana na VAT.

Na kanwie obecnie obowiązujących przepisów VAT przykładowo hotel w dużym mieście europejskim konkuruje z platformą, która może ułatwiać tworzenie tysięcy ogłoszeń w tym samym mieście, z których wiele nie jest opodatkowanych. Nowa regulacja ma za zadanie usunięcie obecnych nierówności w zakresie VAT ponoszonych przez tradycyjnych operatorów we wskazanych sektorach.

Nie bez znaczenia pozostają planowane wpływy budżetowe pozyskane dzięki proponowanej zmianie. Szacunki podane przez Komisję wskazują, że sama zmiana dotycząca opodatkowania platform powinna przynieść państwom członkowskim do 6,6 mld euro dodatkowych dochodów z VAT w ciągu najbliższych dziesięciu lat (ViDA Q&A). Ponadto Komisja nadmienia, że podobne przepisy obowiązują i działają sprawnie w innych częściach świata, w tym w Kanadzie.

Jak ma wyglądać alternatywa?

Zgodnie z nowymi przepisami, w przypadku, gdy bazowy dostawca usług transportu pasażerskiego lub zakwaterowania krótkoterminowego nie nalicza VAT, platforma naliczy VAT w jego imieniu, tj. platforma pobierze VAT od klienta i przekaże go fiskusowi.

Z założenia nowe zasady nie powinny zwiększać zakresu obowiązków po stronie bazowych dostawców, ponieważ podatek VAT ma być po prostu automatycznie dodawany do ceny wyświetlanej na platformie. Z drugiej strony platformy będą mogły korzystać z uproszczeń, takich jak OSS i odwrotne obciążenie.

System domniemanego dostawcy we wspomnianych sektorach będzie oparty na nowym art. 28a Dyrektywy VAT (2006/112/EC). W ramach tego rozwiązania, bazowy dostawca nie nalicza podatku VAT, ponieważ jest na przykład korzysta ze specjalnego zwolnienia dla małych przedsiębiorstw, natomiast platforma pobierze i rozliczy VAT od dostawy podstawowej.

Inne istotne regulacje zaproponowane w Dyrektywie dotyczą m.in.:

• wyłączenia możliwości stosowania procedury szczególnej dla usług turystyki do transakcji, w ramach której platforma jest uznana za dostawcę (art. 306);
• zwolnienia bez prawa do odliczenia dostawy od bazowego dostawcy na platformę (art. 136b);
• opodatkowania krótkoterminowego wynajmu mieszkań analogicznie jak usług hotelowych, a zatem poza zwolnieniem VAT (art. 135).
• zapewnienia, że dostawa przez platformę do klienta końcowego nie powinna mieć wpływu na prawo odliczenia platformy z jej działalności (art. 172a).

Ponadto niezbędne zmiany zostaną zawarte również w Rozporządzeniu 282/2011 oraz w Rozporządzeniu 904/2010 w zakresie współpracy organów w obszarze regulacji VAT niezbędnych w epoce cyfrowej.

Co to może oznaczać w praktyce?

Z jednej strony bazowy dostawca usług transportu pasażerskiego lub zakwaterowania krótkoterminowego nie będzie musiał wypełniać samodzielnie obowiązków VAT, w tym rejestrować się, składać deklaracji, wystawiać dokumentów sprzedaży.

Z drugiej strony, platformom przybędzie wielu nowych obowiązków w zakresie VAT, co bez wątpienia wpłynie na rynek i może również uzasadniać wzrost ich marż oraz cen usług dostępnych na tych platformach z uwagi na konieczność doliczenia VAT.

[1] https://ipropertymanagement.com/research/airbnb-statistics