Operator pomoże rozliczyć VAT w systemie kaucyjnym

Pod koniec lipca pojawiła się kolejna wersja projektu nowelizacji przepisów o systemie kaucyjnym, odnosząca się także do kwestii podatkowych. Choć uwzględnia ona istotną część postulatów zgłaszanych przez przyszłych uczestników systemu, to jednak zaproponowane w niej rozwiązania co do rozliczania VAT w systemie kaucyjnym otwierają nowe pola do dyskusji.

Jednym z najczęściej zgłaszanych postulatów co do kształtu sytemu kaucyjnego było objęcie kaucją wszystkich etapów obrotu napojami. Został on zrealizowany, a kaucja ma być pobierana na wszystkich etapach dystrybucji napojów, zarówno przed, jak i w ramach sprzedaży użytkownikowi końcowemu. Jednocześnie, na wprowadzających został nałożony obowiązek przekazywania otrzymanych kaucji do operatorów. Z pobranych kaucji rozliczać się będą również sprzedawcy detaliczni z operatorem (jak dotychczas), jednak obowiązku takiego nie nałożono na sprzedawców hurtowych i dystrybutorów. Otrzymywanie środków z kaucji będzie istotne dla operatorów w związku z nałożeniem na nich nowych obowiązków rozliczeniowych w charakterze płatnika VAT.

Opakowania w systemie bez VAT

Spośród zmian podatkowych częstym postulatem było również nieopodatkowanie kaucji VAT, co ma być zrealizowane w nowym brzmieniu art. 29a ust. 11a ustawy o VAT. Przepis ten ma wprost wskazywać, że do podstawy opodatkowania VAT nie będzie wliczana kaucja pobierana za opakowania objęte systemem kaucyjnym. Tym samym, kaucje pobierane przy sprzedaży napojów w butelkach szklanych wielokrotnego użytku (do 1,5 l.), butelkach PET (do 3 l.) oraz puszek metalowych (do 1l.) nie będą uwzględniane przy kalkulacji VAT od sprzedaży napojów. Regulacja ta powinna być stosowana do wszystkich etapów obrotu, przez co wprowadzający, hurtownicy i sprzedawcy detaliczni nie powinni obciążać VAT kwot kaucji otrzymanych za sprzedaż napojów w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym.

Należy jednak pamiętać, że w dalszym ciągu opakowania zwrotne, które nie będą objęte systemem kaucyjnym (np. palety, skrzynie, beczki, kegi, butle na gaz) będą rozliczane według dotychczasowych zasad – jeśli opakowania nie zostaną zwrócone w terminie umownym albo 60 dni od wydania, to sprzedawca opodatkuje kwotę zatrzymanej kaucji.

Rozliczenie przez płatnika

Nie zrezygnowano natomiast z rozliczenia rocznego salda opakowań wprowadzonych na rynek oraz zwróconych. W dalszym ciągu, gdy tych pierwszych będzie więcej, wprowadzający napoje będzie deklarował z tego tytułu dodatkowy podatek w deklaracji VAT za styczeń kolejnego roku. Kwota tak ustalonej różnicy będzie uważana za kwotę brutto – już zawierającą w sobie kwotę VAT do zapłaty.

W odniesieniu do rozliczenia nowego podatku od niezwróconych opakowań (który moim zdaniem nie jest stricte podatkiem VAT) wprowadzono dwie istotne zmiany.

Pierwsza to objęcie nim nie tylko butelek szklanych wielokrotnego użytku, ale wszystkich opakowań, które mają być zwracane przez system kaucyjny. Wprowadzający będzie więc obliczał saldo nie tylko butelek szklanych, ale również butelek PET i puszek metalowych. Od razu więc nasuwa się wniosek, że nowy sposób obliczania podatku będzie wiązał się ze zwiększeniem obciążeń podatkowych wprowadzających.

Druga zmiana dotyczy nadania operatorowi specyficznej funkcji pośrednika w rozliczeniu podatku od niezwróconych opakowań. Nowa regulacja art. 17b ustawy o VAT ma stanowić, że podmioty reprezentujące, które zawarły umowy z wprowadzającymi produkty w opakowaniach na napoje, będą płatnikami podatku od kaucji, pobranych przez tych wprowadzających za opakowania objęte systemem kaucyjnym, które nie zostały zwrócone w tym systemie. Płatnicy mają obliczać i wpłacać podatek do końca stycznia kolejnego roku. Z kolei wprowadzający mają zadeklarować i dopłacić różnicę w terminie do złożenia deklaracji VAT za styczeń kolejnego roku – czyli do 25. lutego.

Z uzasadnienia projektu wynika, że finalnie za rozliczenie podatku od niezwróconych opakowań mają odpowiadać wprowadzający, przez co konieczne będzie weryfikowanie przez wprowadzających kalkulacji i ewidencji prowadzonych przez operatorów. Powstaje więc pytanie w jaki sposób ukształtować zasady współpracy w tym zakresie. Ponadto, praktycznym problemem po stronie wprowadzających może być brak wskazówek ze strony MF oraz nowych przepisów dot. JPK wskazujących w jaki sposób swoje rozliczenie wykazać w styczniowej deklaracji VAT.

W dalszym ciągu utrzymano też zasadę, zgodnie z którą w przypadku gdy liczba opakowań zwróconych przewyższy liczbę wprowadzonych na rynek, nie będzie możliwy zwrot podatku, a jedynie rozliczenie ujemnego salda w kolejnych latach.

Dublowanie ewidencji

Ponadto, niezależnie od ewidencji wymaganych przez przepisy o opakowaniach, wprowadzający oraz operatorzy będą zobowiązani do prowadzenia elektronicznej ewidencji opakowań dla potrzeb podatkowych. W tym kontekście obowiązek taki wydaje się zbędny, ponieważ nastąpi dublowanie ewidencji, a dane niezbędne do weryfikacji rozliczeń podatkowych organy podatkowe powinny pozyskiwać od wprowadzających i operatorów

Podsumowując wiec krótko zmiany podatkowe w nowelizacji UD45 można wskazać, że niektóre z propozycji są słusznie i zasadne (brak opodatkowania kaucji VAT na etapie poboru), a wiele z nich wymaga doprecyzowania lub zmiany (rozliczenie przez płatnika, dodatkowe ewidencje).