Czy odzyskanie nadpłaty w VAT będzie jeszcze możliwe?

W najnowszym projekcie nowelizacji ustawy o VAT i Ordynacji podatkowej Ministerstwo Finansów zaproponowało wprowadzenie regulacji zgodnie z którą nie będziemy mieli do czynienia z nadpłatą (kwotą do zwrotu) jeżeli organ podatkowy udowodni, że dokonanie zwrotu kwoty nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku, którego ciężar został przerzucony na nabywcę towaru lub usługi lub na osobę trzecią, skutkowałoby nieuzasadnionym wzbogaceniem podatnika.

Zgodnie z proponowaną nowelizacją ciężar udowodnienia będzie spoczywał na organie podatkowym, któremu nowelizacja ma ponadto przyznać prawo prowadzenia „kontroli krzyżowej” u nabywców towarów i osób trzecich i żądania przedstawienia przez te podmioty dokumentów potwierdzających poniesienie ciężaru podatku.

Wprowadzenie takiego rozwiązania z całą pewnością utrudni – a może wręcz uniemożliwi – odzyskanie nadpłaty w sytuacji, w której podatnik zastosował zawyżoną stawkę VAT. Można bowiem sobie łatwo wyobrazić uproszczone podejście organów podatkowych do tej kwestii, polegające wyłącznie na sprawdzeniu, czy podatnik otrzymał VAT zawarty w cenie towaru od swojego kontrahenta. Pomimo więc zasady, iż to organ podatkowy ma wykazać fakt „przerzucenia” podatku i bezpodstawnego wzbogacenia podatnika, w praktyce może okazać się, że to podatnik będzie zmuszony przedstawić konkretne dowody, analizy, sposób kalkulacji ceny itp. aby wykazać, że nie doszło u niego do bezpodstawnego wzbogacenia (bo np. ze względu na konieczność stosowania wyższej stawki VAT musiał obniżyć cenę netto, a więc osiągnął niższy zysk). Jeżeli nowelizacja zostanie uchwalona postępowania nadpłatowe będą długotrwałe, czasochłonne i obciążające dla podatników.