Odpowiedzialność członka zarządu wobec osób trzecich jest kluczowa dla celów uznania go za podatnika VAT

Członkowie zarządu, oprócz pobierania wynagrodzenia z tytułu pełnienia tej funkcji, często są oddzielnie wynagradzani za usługi, które świadczą na rzecz spółki.

Istotnym krokiem w stronę uregulowania kwestii opodatkowania VAT (lub jego braku) takich usług było wydanie przez ministra finansów interpretacji ogólnej z 6 października 2017 r. (nr PT3.8101.11.2017), w której wskazał on, że członek zarządu nie jest podatnikiem VAT, jeśli zawarta przez niego umowa:

1. pozwala na wykorzystanie infrastruktury i organizacji wewnętrznej spółki,
2. przewiduje stałe wynagrodzenie,

• nie wprowadza zapisów o odpowiedzialności członka zarządu wobec osób trzecich.

Jedynie przy łącznym spełnieniu ww. przesłanek członek zarządu nie będzie uznany za podatnika VAT.

O ile dwie pierwsze przesłanki z reguły są spełnione, tzn. co do zasady członkowie zarządu (i) korzystają z infrastruktury i organizacji wewnętrznej spółki oraz (ii) wynagrodzenie członków zarządu z tytułu wykonywanych usług jest ustalane na stałym poziomie (ewentualnie z uwzględnieniem części zmiennych takich jak np. bonusy, czy inne dodatki), szczególnego znaczenia nabiera trzeci z ww. warunków, tj. kwestia odpowiedzialności członków zarządu wobec osób trzecich z racji świadczonych przez nich usług.

Tym samym jeżeli w umowie zawartej ze spółką wskazane jest, że wykonawca ponosi odpowiedzialność wobec osób trzecich z tytułu wykonywanych usług, to należy uznać go za podatnika VAT. Z drugiej strony jeżeli odpowiedzialność taka jest wyłączona, to nie działa on w charakterze podatnika VAT.

Organy podatkowe uznają przy tym, że jeżeli kwestia odpowiedzialności takich osób nie jest wprost uregulowana w umowie, nie można jej domniemywać. W konsekwencji organy podatkowe uznają, że przy braku stosownych zapisów w umowie dotyczących odpowiedzialności takich osób nie można uznać, że osoby takie działają w charakterze podatników VAT.

W wyroku NSA z 12 lipca 2022 r. (sygn. akt I FSK 1585/18) sąd potwierdził również, że odpowiedzialności takiej nie można wywodzić z zasad ogólnych wynikających np. z kodeksu cywilnego lub kodeksu spółek handlowych. Innymi słowy sąd potwierdził, że w celu uznania danej osoby za podatnika VAT (a usług świadczonych przez taką osobę za opodatkowane VAT) niezbędne jest uregulowanie kwestii odpowiedzialności bezpośrednio w umowie. Nie wystarczy więc domniemywanie takiej odpowiedzialności z ogólnych przepisów prawa.

Przytoczony powyżej niedawny wyrok NSA jest potwierdzeniem na to, że kwestia wynagradzania członków zarządu, pomimo ukształtowanej już praktyki w tym zakresie, nadal jest tematem ważnym, z którym do dziś muszą mierzyć się podatnicy. Tym samym regulując stosunki z członkami zarządu warto jest mieć na uwadze również aspekt podatkowy takich rozliczeń, aby zarówno spółka, jak i członkowie zarządu, w sposób efektywny i bezpieczny dokonywali swoich rozliczeń.