Obowiązkowy split payment – możliwy już w pierwszej połowie 2019 r.

23 stycznia 2019 r. Komisja Europejska opublikowała projekt decyzji Rady w sprawie upoważnienia Polski do wprowadzenia szczególnego środka stanowiącego odstępstwo od art. 226 Dyrektywy VAT. Tym samym, Unia Europejska wyraziła zgodę na wprowadzenie w Polsce obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności dla wybranych transakcji. Split payment obowiązuje w Polsce już od 1 lipca 2018 r., jednakże jego zastosowanie jest dobrowolne.

Zgodnie z decyzją Unii, Polska będzie miała możliwość wprowadzenia obowiązkowego split payment w okresie od 1 marca 2019 r. do 28 lutego 2022 r.

Obowiązkowy split payment ma zostać wprowadzony w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług, które obecnie objęte są mechanizmem odwrotnego obciążenia oraz odpowiedzialnością solidarną. To towary, które w ocenie MF, są najbardziej podatne na oszustwa. Zmiany obejmą takie sektory jak stal, złom, sprzęt elektroniczny, złoto, metale nieżelazne i tworzywa sztuczne.

Co istotne, obligatoryjny split payment może objąć również dostawy rozliczane do tej pory na zasadach ogólnych – m.in. dostawy towarów takich jak: benzyny silnikowe, oleje napędowe, gazy przeznaczone do napędu silników spalinowych, a także oleje opałowe i smary. Na liście towarów znalazły się również m.in. części do silników spalinowych, sprzęt sygnalizacyjny elektryczny, wycieraczki do szyb, urządzenia zapobiegające zamarzaniu szyb, części pozostałego sprzętu i wyposażenia elektrycznego do pojazdów, pasy bezpieczeństwa, poduszki powietrzne. Co więcej, mechanizm ten może również objąć sprzedaż hurtową i detaliczną części i akcesoriów do pojazdów samochodowych i motocykli.

Model obowiązkowej podzielonej płatności będzie miał zastosowanie do dostaw określonych towarów i świadczenia określonych usług między podatnikami (B2B) i będzie obejmował wyłącznie elektroniczne przelewy bankowe. Konieczne będzie również umieszczenie stosownej adnotacji na fakturze. Pozostałe zasady mechanizmu nie ulegną zmianie w stosunku do obecnie obowiązujących przepisów. Nowością jednak będzie to, że obowiązkowy split payment będzie miał zastosowanie do przedsiębiorców niemających siedziby w Polsce. Podmioty te będą musiały posiadać rachunek bankowy prowadzony zgodnie z polskim prawem bankowym.

Wprowadzenie obowiązkowego split payment wymagać będzie od polskiego ustawodawcy nowelizacji ustawy o VAT, co może nastąpić już w I połowie 2019 r. Aktualnie nie jest jeszcze znana data, od kiedy obowiązkowy split payment zacznie obowiązywać.

Wprowadzenie obowiązku stosowania split payment wpisuje się w trend działań mających na celu zwalczania oszustw w VAT. To kolejne narzędzie do walki z wyłudzeniami VAT, obok takich jak m.in. mechanizm odwrotnego obciążenia i solidarnej odpowiedzialności, raportowanie w formie jednolitego pliku kontrolnego, surowsze przepisy dotyczące rejestracji podatników VAT i ich wykreślania z rejestru. Wszystkie te działania przekładają się na uszczelnienie systemu poboru podatku VAT oraz  zwiększenie trafności typowania podatników do kontroli. Zdaniem polskiego rządu wprowadzone dotychczas środki są nadal niewystarczające, aby wyeliminować oszustwa związane z VAT i zwiększyć wpływy z podatku. Wprowadzenie obowiązkowego split payment pozwoli organom na jeszcze lepszą kontrolę przepływów pieniężnych pomiędzy podatnikami.

Z drugiej strony, będzie miało istotny wpływ na funkcjonowanie podatników prowadzących działalność w branżach objętych obligatoryjnym mechanizmem podzielonej płatności – przede wszystkim na płynność finansową, lecz również dotychczasowy model biznesowy (dodatkowe obowiązki administracyjne, założenie rachunku bankowego w Polsce, aktualizacja umów z kontrahentami etc.). Dla bezpieczeństwa prowadzonej działalności, zmiany w tym zakresie powinny zostać zaplanowane z odpowiednim wyprzedzeniem.