Obowiązek podatkowy wraz z protokołem odbioru

Czy protokół z wykonania usługi związanej z wdrożeniem i aktualizacją systemów IT może powodować powstanie obowiązku podatkowego? Jak najbardziej.

Tak orzekł WSA w Warszawie w wyroku z 18 kwietnia 2023 r.[1]. Wyrok ten daje nowe możliwości odnośnie do ustalenia obowiązku podatkowego w branży IT.

Sąd uznał, że aby ustalić moment powstania obowiązku podatkowego – w odniesieniu do usług informatycznych, takich jak wdrożenie i aktualizacja systemów informatycznych – podatnik może powołać się na trzy przesłanki. Ich spełnienie jest równoznaczne z tym, że podpisanie protokołu odbioru wykonanych prac stanowi finalną czynność, z którą należy powiązać moment wykonania usługi.

Czego dotyczył spór?

Spółka prowadząca działalność, m.in. w zakresie świadczenia usług konsultingowych, projektowych oraz wdrożeniowych systemów informatycznych, wystąpiła do KIS o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej odnośnie do ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT dla swoich usług. Odbiór prac – zgodnie z umową – kontrahent spółki potwierdza podpisując protokół odbioru.

Dyrektor KIS nie zgodził się z tym stanowiskiem i uznał je za nieprawidłowe. Organ argumentował, że podpisany protokół odbioru prac jest jedynie podstawą do wystawienia faktury i finansowego rozliczenia między stronami transakcji. Data podpisania protokołu nie stanowi o faktycznym wykonaniu zleconych prac, a zatem obowiązek podatkowy powstanie na zasadach ogólnych[2] – z chwilą wykonania usługi. W przypadku gdy w ramach usługi wydzielono poszczególne etapy/części, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wykonania tej części usługi, dla której strony ustaliły zapłatę. Od tej interpretacji spółka wniosła skargę do WSA.

Jakie jest stanowisko WSA?

WSA uznał stanowisko organu pierwszej instancji za nieprawidłowe i uchylił zaskarżoną interpretację. Sąd w uzasadnieniu wskazał, że podziela zdanie spółki zawarte w skardze, zgodnie z którym do usług informatycznych może mieć zastosowanie wyrok TSUE z 2 maja 2019 r.[3]. Sąd pierwszej instancji uznał, że pomimo iż wskazany wyrok TSUE dotyczył usług budowlanych, to nie może być do nich ograniczany.

TSUE w tym wyroku zwrócił uwagę na trzy przesłanki, po których spełnieniu można uznać, że podpisanie protokołu odbioru stanowi finalną czynność, z którą należy powiązać moment wykonania usługi, czyli powstania obowiązku podatkowego. Są to:

• strony uzgodniły formalność odbioru w umowie;
• potwierdzenie odbioru usług w formie protokołu odbioru odzwierciedla rzeczywistość gospodarczą i handlową w dziedzinie, w której usługa jest wykonywana;
• formalność odbioru stanowi materialne zakończenie usługi i ustala ostatecznie wysokość należnego świadczenia wzajemnego.

Jakie jest znaczenie wyroku dla podatników?

Wyrok WSA jest korzystny dla podatnika. Wskazuje, że w przypadku usług informatycznych obowiązek podatkowy z tytułu zrealizowanych prac może być rozpoznany w dacie podpisania przez kontrahenta protokołu odbioru prac, chyba że usługodawca otrzyma wcześniej całość lub część zapłaty za daną usługę.

Wyrok potwierdza, że moment podpisania protokołu wykonania usług ma zastosowanie nie tylko do prac budowlanych, jak sądzono dotychczas. Może mieć zastosowanie także w innych branżach, np. w projektach IT. To daje podatnikom duże możliwości w zakresie kreowania obowiązku podatkowego na zasadach dostosowanych do realiów biznesowych.

Niemniej jednak każdy przypadek należy traktować i rozważać indywidualnie, biorąc pod uwagę sporządzoną umowę, ustalenia między stronami oraz charakter świadczonej usługi.

___

[1] Sygn. III SA/Wa 2823/22.

[2] Zgodnie z art. 19 a ustawy o VAT.

[3] Wyrok w sprawie C-224/18 „Budimex S.A.”.