Objaśnienia podatkowe do Pakietu e-commerce

1 września 2021 r. Ministerstwo Finansów wydało wyczekiwane Objaśnienia podatkowe w zakresie tzw. pakietu VAT e-commerce wprowadzonego ustawą z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Do tej pory jedynym dokumentem, który pomagał podatnikom w interpretacji przepisów Pakietu e-commerce, były Noty wyjaśniające wydane przez Komisję Europejską.

Co prawda MF wydał w czerwcu projekt objaśnień podatkowych w zakresie Pakietu e-commerce, jednak dokument ten nie miał żadnej mocy ochronnej dla podatników. Inną sytuację mamy natomiast w przypadku Objaśnień podatkowych. Stanowią one nie tylko wskazówki w zakresie prawidłowego rozliczania sprzedaży towarów na odległość dokonywanej do konsumentów, ale zapewniają również podatnikom, którzy się do nich stosują ochronę na gruncie Ordynacji podatkowej.

Zakres Objaśnień podatkowych do Pakietu e-commerce

W obszernych (prawie stustronicowych) Objaśnieniach omówiono najistotniejsze dla podatników rozwiązania przyjęte przepisami pakietu VAT e-commerce, wraz z przykładami ich praktycznego stosowania.

W stosunku do Projektu objaśnień, który był poddany przez Ministerstwo Finansów do konsultacji w czerwcu, Objaśnienia zawierają większą liczbę praktycznych przykładów, jak również uzupełniono je o informacje dotyczące składania JPK_VAT w związku z dokonywanymi sprzedażami wysyłkowymi do konsumentów. Szczegółowo zostały przedstawione również obowiązki dotyczące fakturowania, jak również doprecyzowano obowiązki platform elektronicznych na gruncie Pakietu e-commerce.

Obowiązki w zakresie fakturowania

W Objaśnieniach Ministerstwo odniosło się do obowiązków związanych z fakturowaniem, które będą spoczywać na podatnikach w związku ze sprzedażą wysyłkową. Przedsiębiorca rozliczający podatek VAT w ramach procedur szczególnych OSS lub procedury IOSS, jest zobligowany do stosowania do obowiązków w zakresie fakturowania przepisów państwa członkowskiego identyfikacji.

Jeżeli państwem członkowskim identyfikacji jest Polska, nie ma obowiązku wystawiania faktur. Jak potwierdzają Objaśnienia, w tym przypadku żądanie nabywcy nie obliguje podatnika do wystawienia faktury. Może jednak takie faktury wystawiać – sam zdecyduje czy będzie dokumentował dokonane transakcje fakturą czy też nie.  Jeżeli dostawca nie korzysta z OSS oraz IOSS, to w odniesieniu do dokonywanych dostaw w każdym przypadku jest zobowiązany wystawić fakturę. W takim przypadku, do fakturowania zastosowanie mają przepisy państwa członkowskiego, na terytorium którego ma miejsce dostawa towarów (miejsce opodatkowania).

Objaśnienia potwierdzają, iż powyższe obowiązki dotyczą również platform handlowych. Jeżeli platforma ułatwiająca dostawy towarów, o których mowa w art. 7a ust. 1 i 2 ustawy o VAT, nie korzysta z unijnej procedury OSS lub procedury IOSS, to w odniesieniu do:

• WSTO – będzie zobowiązana w każdym przypadku wystawić fakturę, zgodnie z przepisami o VAT państwa członkowskiego, w którym ta czynność podlega opodatkowaniu VAT. Jeżeli miejscem „fikcyjnej” dostawy B2C dokonywanej przez platformę jest Polska, to wówczas do fakturowania mają zastosowanie przepisy ustawy o VAT.
• SOTI i dostawy B2C o charakterze krajowym – może być zobowiązana do dokumentowania takich transakcji fakturą według regulacji VAT państwa członkowskiego, w którym podlegają one opodatkowaniu VAT (ustawa o VAT przewiduje wymóg wystawienia faktury dotyczącej odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju (w tym SOTI) na żądanie nabywcy zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar).

Obowiązki w JPK_VAT

W przypadku WSTO, której miejscem opodatkowania jest Polska, taka dostawa stanowi dostawę towarów na terytorium kraju. W pliku JPK_VAT z deklaracją należy wykazać wówczas wysokość podstawy opodatkowania oraz podatek należny, wynikające z tej dostawy. Wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość, których wysyłka lub transport rozpoczyna się w Polsce, opodatkowana w państwie członkowskim innym niż Polska, stanowi dostawę towarów poza terytorium kraju.

W przypadku takiej dostawy w pliku JPK_VAT z deklaracją jest wykazywana tylko wysokość podstawy opodatkowania:

• w części ewidencyjnej JPK_VAT z deklaracją pozycja K_11 – wysokość podstawy opodatkowania wynikająca z dostawy towarów oraz świadczenia usług poza terytorium kraju;
• w części deklaracyjnej pozycja P_11 – wysokość podstawy opodatkowania z tytułu dostawy towarów oraz świadczenia usług poza terytorium kraju.

Zgodnie z Objaśnieniami podatnicy zobowiązani do składania JPK_VAT z deklaracją od 1 stycznia 2022 r. będą oznaczali WSTO, które w momencie rozpoczęcia ich wysyłki lub transportu znajdują się na terytorium kraju, oznaczeniem „WSTO_EE”. W rozliczeniach za miesiące lipiec-grudzień 2021 r. do WSTO stosuje się oznaczenie „EE”.

W pliku JPK_VAT z deklaracją nie uwzględnia się wartości dostaw towarów dokonywanych w ramach WSTO, jeśli przedsiębiorca rozlicza się w procedurze OSS.
Sprzedaż na odległość towarów importowanych, której miejscem opodatkowana jest Polska, stanowi dostawę krajową na terytorium kraju. W przypadku takiej dostawy w pliku JPK_VAT z deklaracją należy wykazać wysokość podstawy opodatkowania oraz podatek należny, wynikające z tej dostawy.

Co potwierdzają Objaśnienia, w pliku JPK_VAT z deklaracją nie uwzględnia się wartości dostaw towarów dokonywanych w ramach SOTI, rozliczanych w szczególnej procedurze importu (IOSS).

Doprecyzowanie pojęcia „ułatwiania” sprzedaży w przypadku platform handlowych

Przepisy Pakietu e-commerce nie dawały jednoznacznej odpowiedzi, jak powinny być traktowane platformy handlowe pełniące role np. porównywarek cenowych. Ich ewentualne uznanie za platformy handlowe ułatwiające dokonywanie sprzedaży na odległość do konsumentów nałożyłoby na nie obowiązki określone dla interfejsów elektronicznych. Objaśnienia doprecyzowały, iż przekierowywanie lub przenoszenie nabywców do innych interfejsów elektronicznych (np. poprzez linki), spełniające funkcję oferowania lub reklamowania towarów (kliknięcie w reklamę, na której wyszczególnione są np. nazwa towaru, producent, cena), bez jakiegokolwiek dalszego udziału w dostawie tych towarów, nie wypełnia definicji ,,ułatwiania” sprzedaży.

Ograniczenie odpowiedzialności platformy za nieprawidłowo rozliczony VAT

Co do zasady platforma handlowa zostanie pociągnięta do odpowiedzialności w przypadku nieprawidłowości w rozliczeniach VAT z tytułu ułatwianych dostaw (sprzedaży wysyłkowych) objętych art. 7a ustawy o VAT. Odpowiedzialności za nieprawidłowo rozliczony VAT nie będzie jednak ponosił operator interfejsu elektronicznego, który udowodni iż działał w dobrej wierze i postępował z należytą starannością odnośnie rozliczeń VAT z tytułu ułatwianych dostaw towarów. Jak wskazują Objaśnienia, w celu ustalenia wypełnienia obowiązków związanych z należytą starannością należy odwołać się do rozumienia tego pojęcia wypracowanego przez TSUE. Operatorzy interfejsów elektronicznych w celu wykazania należytej staranności powinni więc zwracać uwagę, aby w ramach typowych relacji biznesowych ze swoimi kontrahentami (m.in. dostawcami bazowymi i nabywcami/konsumentami) wdrożyć odpowiednie procedury umożliwiające pozyskanie i weryfikację informacji o wymaganym poziomie szczegółowości, w tym w oparciu o dane dostępne w systemach informatycznych wykorzystywanych przez operatora w związku ze swoją działalnością.