NSA w obronie zasady zaufania do organów

Jeżeli podatnik otrzymał pozytywną interpretację podatkową dotyczącą zdarzenia przyszłego, to – co oczywiste – nie daje mu ona ochrony w odniesieniu do przeszłych okresów. Jednakże całkowicie przeciwne twierdzenie organu narusza zasadę legalizmu i zasadę zaufania do organów.

—

Sprawa, w której zapadł wyrok NSA, nie dotyczy kwestii VATowskich, jednakże zawiera istotne rozstrzygnięcie w zakresie szeroko pojętej funkcji indywidualnych interpretacji podatkowych i sposobu prowadzenia przez organy postępowań podatkowych.

W ostatnim czasie podatnicy niejednokrotnie przekonali się, jak iluzoryczna może okazać się ochrona wynikająca z uzyskanej interpretacji indywidualnej. Organy skarbowe kwestionują jej ochronną funkcję wskazując na różnice pomiędzy stanem faktycznym podanym we wniosku o wydanie interpretacji, a rzeczywistym działaniem podatnika.

Tu po stronie podatników stają jednak sądy. W omawianej sprawie NSA idzie nawet o krok dalej.

Spółka wystąpiła o wydanie interpretacji w zakresie zdarzenia przyszłego i uzyskała potwierdzenie prawidłowości zastosowania wskazanych kluczy alokacji kosztów do działalności strefowej i poza strefowej. Następnie, powołując się na otrzymaną interpretację i stosując do reguł uznanych przez organ za prawidłowe, Spółka skorygowała rozliczenie CIT za poprzedni rok podatkowy. Organ w trakcie kontroli zakwestionował zastosowany sposób alokacji kosztów i ocenił wydaną interpretację jako niewiążącą w stosunku do  rozliczeń podatku za lata poprzedzające jej wydanie.  Organ argumentował, iż stan faktyczny przedstawiony we wniosku o wydanie tej interpretacji nie jest tożsamy ze stanem faktycznym w kontrolowanym okresie.

WSA oddalił skargę Spółki, natomiast NSA przyznał jej rację nie tylko w zakresie rozliczeń CIT, lecz również w zakresie zarzutu naruszenia podstawowych zasad postępowania podatkowego.

Zdaniem NSA w przypadku uzyskania przez podatnika interpretacji indywidualnej dotyczącej zdarzenia przyszłego nie ma ona funkcji ochronnej w zakresie postępowania podatkowego dotyczącego rozliczeń za poprzednie lata podatkowe działalności podatnika. Jednakże nie można zignorować faktu, iż interpretacja została wydana dla tego samego podatnika, tożsamego stanu faktycznego i w odniesieniu do tych samych przepisów. Zatem, całkowite pominięcie stanowiska wyrażonego w interpretacji wydanej przez organ prowadzący postępowanie podatkowe – nawet jeśli dotyczy zdarzeń sprzed wydania interpretacji – stanowi naruszenie podstawowych zasad wyrażonych w Ordynacji podatkowej, tj. zasady legalizmu oraz zasady prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie (art. 120 i art. 121 Ordynacji podatkowej). Jeżeli organ uznał, że w opisanym stanie faktycznym postępowanie spółki jest prawidłowe to kwestionowanie rozliczeń w analogicznym stanie faktycznym w latach poprzednich jest co najmniej niezrozumiałe.

NSA ponadto dostrzegł, iż organ nie uchylił i nie zmienił wydanej interpretacji. Można zatem przyjąć, iż Minister nadal uznaje swoje stanowisko za prawidłowe.

NSA zatem żąda racjonalności działania organów. Stanowisko kontrolujących całkowicie sprzeczne z uprzednio wyrażonym w interpretacji uznał za niedopuszczalne i godzące w zaufanie do organów podatkowych. Wyrok ten może być dla podatników pomocny w przeciwstawieniu się nieuzasadnionym rozstrzygnięciom fiskusa. Pozostaje mieć nadzieję, że będzie on stosowany również przez organy, co oszczędzi podatnikom dochodzenia swoich praw w postępowaniach sądowych.