Nieład w CIT z (niewystarczającą) korektą

Projekt zmian w ustawie o CIT korygujący wcześniejsze zmiany wprowadzone w ramach reform nazywanych Polskim Ładem (chociaż nowelizacja z ładem niewiele ma wspólnego) został umieszczony 28 czerwca 2022 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

Zaproponowane zmiany są w większości raczej korzystne dla podatników. Duży minus za to, że zabrakło jednak uregulowania kwestii bardzo problematycznych w praktyce, na które przedsiębiorcy głośno zwracają uwagę odkąd pojawił się pierwszy projekt nowelizacji w 2021 r.

Poniżej autorski wybór najważniejszych zmian. Zachęcamy Państwa do zgłaszania ewentualnych uwag i postulatów dotyczących projektowanych zmian.

1. Podatek minimalny – zmiana najbardziej oczekiwana przez biznes – w tym przypadku ocena zmiany jest trudna: z jednej strony możliwość niestosowania przepisów w 2022 r. to na pewno duża ulga dla tych, którzy przymierzali się do kalkulacji podatku i próbowali to zrobić zgodnie z dotychczasowym literalnym brzmieniem przepisów, ale jednocześnie zmiany, które mają zacząć obowiązywać od 2023 r. przynajmniej dla części podatników będą niekorzystne.

Projekt przewiduje m.in.:

• Zwiększenie progu dochodowości pozwalającej na niepodleganie podatkowi minimalnemu z 1% na 2% (zmiana oczywiście niekorzystna);
• Rozszerzenie katalogu kosztów oraz przychodów, które mogą zostać wyłączone przy obliczaniu wskaźnika dochodowości (zmiana co do zasady na korzyść, postulowana wcześniej w konsultacjach – chociaż nie wszystkie postulaty zostały uwzględnione); wyłączeniu będą podlegać
  • zaliczone do kosztów uzyskania przychodów opłaty leasingowe,
  • przychody oraz koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z tymi przychodami z tytułu zbycia wierzytelności na rzecz podmiotu będącego
    instytucją finansową, której podstawowym przedmiotem działalności jest
    świadczenie usług finansowych polegających na odpłatnym nabywaniu od
    wierzyciela wierzytelności powstałych w wyniku zawarcia umowy sprzedaży,
    towarów lub usług pomiędzy tym wierzycielem a dłużnikiem,
  • wzrost kosztów zatrudnienia oraz kosztów zakupu energii elektrycznej – różnica pomiędzy kosztami na koniec danego roku podatkowego a tymi kosztami na koniec poprzedniego roku podatkowego,
  • przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów odpowiadających wysokości podatku akcyzowego (zmiana na niekorzyść – w przypadku podmiotów sprzedających wyroby akcyzowe spowoduje może spowodować pomniejszenie dochodowości; ponadto, ustalenie kwoty w szczególności w odniesieniu do kosztów uzyskania przychodów może być w praktyce problematyczne; spełnienie postulatów przedsiębiorców w tym zakresie wymagałoby wyłączenia w podstawie opodatkowania przychodów w części dotyczącej podatku akcyzowego).
• Zmiany w podstawie opodatkowania:
  • w części odnoszącej się do przychodów – obniżenie z 4% do 2% przychodów innych niż zyski kapitałowe (zmiana na korzyść),
  • w części odnoszącej się do kosztów finansowania dłużnego – obniżenie limitu powyżej którego koszty stają się podstawą opodatkowania podatkiem minimalnym z 30% do 15% EBITDA (zmiana na niekorzyść),
  • w części dotyczącej kosztów usług niematerialnych i płat licencyjnych – obniżenie o 3 miliony zł limitu powyżej którego koszty stają się podstawą opodatkowania podatkiem minimalnym (zmiana na niekorzyść),
  • jednocześnie projekt przewiduje możliwość wyboru przez podatnika uproszczonego sposoby ustalania podstawy opodatkowania – jako 4% wartości przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych.
• Ponadto, projekt przewiduje wyłączenie podmiotowe dla kolejnych kategorii podatników oraz doprecyzowuje dotychczasowe wyłączenia.

2. Ukryta dywidenda – przepisy (szczęśliwie) zostaną uchylone.

3.Limit kosztów finansowania dłużnego – poprawiono (z mocą od 1 stycznia 2022 r.) wzór, aby limit stanowiła większa (a nie jak od 1 stycznia mniejsza) z 2 kwot: 3MLN PLN i 30% EBITDA (zmiana niezbędna); jednocześnie ograniczono (także z mocą od 1 stycznia 2022 r.) zastosowanie wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego uzyskanego na transakcje kapitałowe – wyłączenie nie będzie mieć zastosowania do kosztów finansowania dłużnego przeznaczonego na nabycie udziałów / akcji podmiotów niepowiązanych oraz do finansowania bankowego udzielonego przez bank z UE lub EUG.

4. Spółka holdingowa (zmiany mają zastosowanie od 1 stycznia 2022 r.):

• doprecyzowano na jaki moment należy oceniać spełnienie kryteriów dla spółki holdingowej (w okresie roku poprzedzającego zdarzenie prowadzące do powstania przychodu),
• uchylono zakaz korzystania ze zwolnień dywidendowych (zmiana na korzyść, przepisy budziły istotne wątpliwości),
• uchylono zakaz korzystania ze zwolnień strefowych przez spółkę zależną oraz zakaz posiadania przez nią powyżej 5% udziału w innych podmiotach (pozostały wyjątki, zmiana na korzyść, postulowana przez biznes),
• ZABRAKŁO uwzględnienia postulatów spółek giełdowych, aby warunek weryfikacji czy nie posiadają wśród akcjonariuszy bezpośrednich lub pośrednich podmiotów rajowych ich nie dotyczył lub dotyczył akcjonariuszy posiadających bezpośrednio pakiety akcji powyżej 5% głosów (bo tylko w takim przypadku weryfikacja mogłaby być jakkolwiek możliwa dla spółki giełdowej); brak uwzględnienia tego postulatu bardzo zaskakuje, ponieważ był on zgłaszany wielokrotnie przez największe organizacje przedsiębiorców i pracodawców i Ministerstwo Finansów historycznie pozytywnie się do niego odniosło.

5. Podatek u źródła – bardzo oczekiwane przez biznes doprecyzowanie kwestii liczby oświadczeń pozwalających na niestosowanie reżimu zwrotu, które podatnik może / powinien złożyć w trakcie roku (wystarczające ma być jedno oświadczenie w trakcie roku); niestety projekt przewiduje, że zmiana będzie mieć zastosowanie od 1 stycznia 2023 r., co pozostawia dużą grupę przedsiębiorców z ogromnym problemem w roku 2022 – w przypadku podatników ponoszących okresowe koszty w trakcie roku, zgodnie z przyjmowaną przez właściwy urząd wykładnią, możliwe jest złożenie oświadczenia tylko dwukrotnie, a w konsekwencji konieczne jest pobieranie podatku wg stawki krajowej w przypadku płatności w okresach nieobjętych tymi 2 oświadczeniami.

6. Zmiany dotyczące rozliczania strat w ramach PGK – wprowadzone w ramach tzw. Polskiego Ładu zasady rozliczania strat podatkowych spółek wchodzących w skład PGK – przez te spółki po zakończeniu umowy o PGK oraz przez samą PGK będą mieć zastosowanie do strat powstałych począwszy od roku podatkowego rozpoczynającego się po dniu 31 grudnia 2021 r.

7. Podatek od przerzuconych dochodów – projekt przewiduje szereg zmian dotyczących kalkulacji podatku; zabrakło uwzględnienia postulatów biznesu, aby podatku nie stosować w przypadku, gdy płatności, które mogą stanowić jego podstawę są ponoszone na rzecz podmiotów z Wielkiej Brytanii i Szwajcarii prowadzących istotną rzeczywistą działalność gospodarczą (obecnie wyłączenie dotyczy wyłączenie spółek z UE i EOG).

8. Zagraniczne jednostki kontrolowane – projekt przewiduje szereg zmian dotyczących głównie regulacji wprowadzonych w ramach tzw. Polskiego Ładu.

Zabrakło niestety bardzo oczekiwanych przez podatników zmian „naprawiających” reżim opodatkowania czynności reorganizacyjnych (podziały, połączenia, aporty), który w wyniku nowelizacji z października 2021 r. został istotnie zdemolowany.

Projekt ustawy jest dostępny tutaj.