Korekty cen transferowych – nadal niejasne?

Od ponad dwóch miesięcy znamy finalną treść, konsultowanych od początku października 2020 r., Objaśnień Ministerstwa Finansów dotyczących korekt cen transferowych w rozumieniu art. 11e ustawy o CIT (odpowiednio art. 23q ustawy o PIT). Z pozoru, sytuacja podatnika, dokonującego korekty rozliczeń z podmiotami powiązanymi, powinna być łatwiejsza. Finalne objaśnienia Ministerstwa Finansów w zakresie korekt TP komentowaliśmy dla Państwa w kwietniowym wpisie na naszym blogu TUTAJ. Równolegle do prac nad Objaśnieniami, wydawane były interpretacje indywidualne – niektóre stojące niejako w sprzeczności ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów. Przykładem jest interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 25 września 2020 r. (0111-KDIB1-1.4010.184.2020.2.BK). Wnioskodawca – spółka produkująca i sprzedająca łodzie na rzecz spółki-matki, powzięła wątpliwość co do spełnienia pierwszego warunku z art. 11e ustawy o CIT, zgodnie z którym w transakcjach kontrolowanych, , ustalone zostały warunki, które ustaliłyby podmioty niepowiązane. Spółka nie była pewna czy dokonaną korektę rentowności na całej swojej działalności może uznać za korektę TP w rozumieniu art. 11e ustawy o CIT oraz w jakim momencie ową korektę powinna rozpoznać. Na moment planowania transakcji pomiędzy wnioskodawcą a spółką – matką, podmioty powiązane bazowały na wiedzy i doświadczeniu osób reprezentujących grupę. Na wstępnym etapie współpracy nie została sporządzona analiza porównawcza weryfikująca rynkowy charakter transakcji, a także w żaden inny sposób weryfikacja nie została przeprowadzona. Po ponad 3 latach realizowania transakcji, strony transakcji przeprowadziły ex post analizę porównawczą. Na podstawie wyników analizy stwierdzono, że spółka produkcyjna osiągnęła niższą rentowność w porównaniu do poziomu rentowności porównywalnych podmiotów. W związku z powyższym, zdecydowano o przeprowadzeniu korekty cen transferowych w 2020 r., która obejmowała m.in. rok 2019. Celem planowanych korekt miało być skorygowanie wyniku finansowego spółki do poziomu rynkowego (korekta na całej działalności spółki). Zdaniem spółki, brak analizy cen transferowych oraz innych danych rynkowych na etapie planowania transakcji, a także w pierwszych kilku latach jej trwania oznacza, że nie został spełniony pierwszy warunek z art. 11e ustawy o CIT, zgodnie z którym w transakcjach kontrolowanych, realizowanych przez podatnika w trakcie roku podatkowego, ustalone zostały warunki, które ustaliłyby podmioty niepowiązane. Z tego względu, zdaniem wnioskodawcy, dokonana korekta nie jest korektą TP w rozumieniu art. 11e ustawy o CIT i powinna zostać rozpoznana w momencie wystawienia odpowiedniego dokumentu księgowego, a  nie w roku, którego dotyczy. Powyższe zdaje się korespondować ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów zaprezentowanym w objaśnieniach dotyczących korekt TP, bowiem jak wynika z objaśnień: „istota KCT11e polega na urynkowieniu transakcji, dla której ustalone zostały warunki rynkowe (przy ocenie ex ante), a które następczo (przy ocenie ex post) stały się nierynkowe.” Ministerstwo wprost podkreśla, że podatnik nie powinien czekać z ustaleniem rynkowych warunków, na jakich realizuje transakcję kontrolowaną do końca roku podatkowego. Przytoczone w objaśnieniach  przykłady (6 i 7) jasno wskazują, że właściwe udokumentowanie faktu, że transakcja w trakcie roku była realizowana na warunkach rynkowych z zastosowaniem rynkowego wynagrodzenia jest kluczowe dla spełnienia pierwszego i kluczowego warunku możliwości rozliczenia korekty jako KCT11e.   Zatem należałoby uznać, że wnioskodawca prawidłowo założył, że skoro na etapie zawierania transakcji kontrolowanej nie znał/ nie zbadał warunków rynkowych (w szczególności z wykorzystaniem dostępnych danych porównawczych) – zastosowana przez niego korekta nie jest korektą cen transferowych w rozumieniu art. 11e ustawy o CIT i należy ją rozliczyć w momencie wystawienia odpowiedniego dokumentu. Nieoczekiwanie, Dyrektor KIS zajął inne stanowisko i nie przyznał wnioskodawcy racji. Mimo, że na moment planowania transakcji, jej warunki bazowały jedynie na wiedzy i doświadczeniu osób reprezentujących grupę, bez zweryfikowania rynkowości transakcji w analizie porównawczej (oraz bez posiadania innych danych rynkowych) – organ uznał, że spełnione zostały wszystkie warunki wynikające z art. 11e ustawy o CIT do uznania, iż w sprawie doszło do korekty cen transferowych. A zatem należy dokonać rozpoznania korekty w okresie rozliczeniowym, którego ona dotyczy. Zestawiając wnioski płynące z interpretacji z treścią Objaśnień Ministerstwa Finansów, trudno nie odnieść wrażenia sprzeczności dotyczącej tego czy posiadanie analizy cen transferowych ex ante jest warunkiem koniecznym dla uznania korekty za korektę cen transferowych w rozumieniu art. 11e ustawy o CIT. Z jednej strony, z objaśnień jednoznacznie wynika, że bez przygotowania odpowiedniej analizy nie ma możliwości spełnienia wszystkich warunków wskazanych w ww. przepisie. A z drugiej strony, indywidualna analiza stanu faktycznego przez Dyrektora KIS prowadzi do odmiennych wniosków. Co prawda, ani interpretacja indywidualna ani objaśnienia wydawane przez Ministerstwo Finansów nie są źródłem prawa, a jedynie mogą pomocniczo służyć wykładni przepisów podatkowych, niemniej praktyka pokazuje, że w wielu sprawach organy posiłkują się nimi. Nasuwa się zatem pytanie, co powinien zrobić podatnik – zaufać treści objaśnień czy złożyć wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w jego sprawie, w której otrzyma potwierdzenie, że działa prawidłowo (być może odmienne od stanowiska zaprezentowanego w objaśnieniach)? W naszej ocenie, gruntowna analiza transakcji i przygotowanie analizy porównawczej ex ante – na etapie planowania transakcji jest zawsze rozwiązaniem najbezpieczniejszym. Warto również bliżej przyjrzeć się korektom dokonywanym w ramach rozliczeń z podmiotami powiązanymi. Z naszej obserwacji wynika, że pomimo wydania finalnej wersji Objaśnień, kwestie korekt cen transferowych nadal budzą wiele wątpliwości. W zakresie naszego wsparcia proponujemy m.in. przegląd dokonywanych pomiędzy podmiotami powiązanymi korekt z uwzględnieniem dokładnej analizy stanu faktycznego i odniesienia go do obowiązujących przepisów i finalnych objaśnień Ministerstwa Finansów. Zapraszamy do kontaktu.