Kontrowersyjny wyrok NSA na temat wyrównania dochodowości

W dniu 30 stycznia 2020 r. został wydany wyrok  NSA oddalający skargę kasacyjną podatnika w zakresie możliwości uznania wyrównania marży operacyjnej netto w formie dodatkowego obciążenia (tzw. korekta „w dół”) na podstawie  art. 15 ust 1 Ustawy CIT za koszt uzyskania przychodu. W przedmiotowej sprawie podatnik (dystrybutor) zajmuje się wyłączną dystrybucją towarów, zakupionych od dostawcy powiązanego, na rynku polskim. W ramach dokonywanych rozliczeń strony wprowadziły mechanizm wyrównania dochodowości polskiego podatnika do ustalonego poziomu marży operacyjnej netto (EBIT). Takie wyrównanie ma na celu osiągnięcie odpowiedniego poziomu marży odzwierciadlającej ponoszone koszty, zaangażowane środki i ponoszone ryzyka. Jeżeli marża operacyjna faktycznie osiągnięta przez dystrybutora w danym okresie jest niższa lub wyższa od założonego poziomu przyjętego na podstawie analizy benchmarkingowej, strony mogą dokonać wyrównania wysokości ceny towarów w celu osiągnięcia zakładanego poziomu marży operacyjnej netto. Korekta rozliczeń polegająca na wyrównaniu „w górę” lub „w dół” zakładanego poziomu marży operacyjnej netto dokonywana była za okres roczny po zakończeniu każdego roku obrotowego. Pierwsze rozliczenie nastąpiło w 2017 r. i dotyczyło roku 2016. Korekta dokonywana była na poziomie marży EBIT osiągniętej na całości działalności w danym roku. NSA uznał, iż wyrównanie marży, które zostało określone jako „transfer pieniężny do dostawcy” nie spełnia podstawowych kryteriów uznania ich jako KUP. NSA w swoim orzeczeniu oparł się na następujących argumentach: – korekta nie spełnia podstawowych kryteriów z art. 15 ust. 1 ustawy CIT  – brak związku z przychodem, – natura korekty zdaniem Sądu wykracza poza to, że jest to opłata z tytułu usług świadczonych przez dostawcę na rzecz dystrybutora, – korekty kosztowe nie były uregulowane w stanie prawnym przed 1 stycznia 2019 r., – schemat biznesowy zarysowany w sprawie nie mieści się też w pojęciu „ceny transakcyjnej” (wg art. 3 pkt 10 Ordynacji Podatkowej), z tego względu wyrównanie marży nie mogło zostać objęte zakwalifikowaniem jako KUP. Orzeczenie jest o tyle zaskakujące (mimo iż dotyczy stanu prawnego obowiązującego w latach 2016-2017), iż nie bierze pod uwagę przepisów podatkowych regulujących korekty TP od 1 stycznia 2019 r. (art. 11e) i pozwalających na ich podatkowe rozpoznanie po spełnieniu określonych warunków. Więcej na ten temat w naszym wpisie. https://www.mddp.pl_blog/reguly-dokonywania-korekt-cen-transferowych-nowe-otwarcie/. Co więcej, pomimo że mechanizmy korekt TP funkcjonują w międzynarodowym obrocie gospodarczym od dawna i są powszechnie stosowane, NSA twierdzi, iż nie mają związku z generowanym przychodem podatnika i tym samym nie mogą być zaliczone do kosztów podatkowych na zasadach ogólnych. Dziwne jest to o tyle, iż w przedmiotowym przypadku mechanizm korekt jest nieodłącznie związany z podstawową działalnością podatnika – bez zakupu towarów od dostawcy, dystrybutor nie byłby w stanie realizować swojej podstawowej działalności. Korekta natomiast ma służyć dostosowaniu poziomu rentowności do poziomu rynkowego, określonego w analizie benchmarkingowej. Trudno zgodzić się z wnioskami wyroku NSA. Można odnieść wrażenie, iż stoi on w sprzeczności z duchem przepisów dotyczących korekt TP, które zostały przecież wprowadzone w celu usankcjonowania korekt i wprowadzenia jednolitego podejścia. Mimo, iż wyrok dotyczy stanu prawnego obowiązującego przed 2019 r., mechanizm korekt TP z perspektywy biznesowej działa cały czas na takich samych zasadach, z tego względu podatnicy mogą napotykać trudności w ich właściwym traktowaniu z perspektywy podatkowej na przestrzeni lat.