Karty paliwowe a puste faktury - czyli kolejna odsłona sagi w sprawie kart paliwowych

Wydawało się, że po tym jak MF wydał w ubiegłym miesiącu interpretację ogólną w sprawie kart paliwowych (PT9.8101.3.2020) saga dotycząca rozliczania paliwa z użyciem kart i tego, czy stanowi ona dostawę towaru w transakcji łańcuchowej, czy świadczenie usług dla celów VAT dobiega praktycznie końca. Jednak w podatkach jedynie pewne jest to, że są niepewne (przynajmniej ostatnio w Polsce). I dobrym przykładem tego są nadal rozliczenia VAT w aspekcie kart paliwowych.

W najbliższym czasie spodziewamy się kolejnego wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE (TSUE) w sprawie kart paliwowych. Tym razem sprawa jest o tyle ciekawsza, gdyż NSA zdecydował o zadaniu pytania prejudycjalnego w aspekcie konsekwencji uznania faktur za dostawę paliwa rozliczanych w ramach kart paliwowych jako faktur pustych w rozumieniu art. 108 ustawy o VAT.

W sprawie, która trafiła przed TSUE polski organ podatkowy zakwestionował spółce litewskiej (działającej jako pośrednik w obrocie paliwem) prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych na nią z tytułu zakupu paliwa na stacjach paliw. Ponadto uznał, że spółka wystawiła i wprowadziła do obrotu faktury, w których ujęła fikcyjną odsprzedaż paliwa na rzecz swoich klientów – firm litewskich. Zdaniem organu faktyczna jej działalność polegała bowiem na finansowaniu / kredytowaniu litewskim firmowym zakupu paliwa na polskich stacjach benzynowych z wykorzystaniem kart paliwowych. Czynności te zdaniem organu stanowią usługi finansowe, podlegające zwolnieniu z VAT. Paliwo było bowiem przekazywane bezpośrednio pomiędzy polskimi stacjami paliw a litewskimi firmami, które na podstawie karty bezgotówkowo tankowały paliwo na stacjach, korzystając z pełnej swobody wyboru jego ilości, jakości i momentu zakupu.

Zdaniem organu spółka nie miała prawa do rozporządzania paliwem, gdyż nie miała wpływu na termin dostawy, wielkość zakupu, sposób i cel, na jaki paliwo zostanie zużyte. Tym samym nie mogła tego paliwa przekazać na rzecz kolejnych kontrahentów, którzy tankowali bezpośrednio na stacji a więc również wystawić im faktury tytułem odsprzedaży paliwa.

Przyjmując, że w omawianej sprawie nie jest sporne, że mamy do czynienia z transakcją finansową a spółka nie uczestniczyła w dostawie łańcuchowej paliwa powstaje pytanie o obowiązek zastosowania przez organ podatkowy sankcyjnej regulacji art. 108 ustawy o VAT wskazującej, że podatnik który wystawił fakturę z wykazaną kwotą VAT ma obowiązek jego zapłaty do urzędu. Powstaje więc pytanie, czy omawianej sprawie podatnik miał prawo dokonania odpowiedniej korekty wystawionych wcześniej wadliwie faktur (w ocenie organu „pustych”) na dostawę (tj. odsprzedaż) paliwa?

Na tle takiej sprawy NSA skierował pytanie prejudycjalne do TSUE – czy art. 203 dyrektywy VAT oraz zasadę proporcjonalności należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie zastosowaniu przepisu krajowego art. 108 ust. 1 ustawy o VAT do faktur z nienależnie wykazanym VAT wystawionych przez podatnika działającego jednak w dobrej wierze, jeżeli:

• działanie podatnika nie wiązało się z oszustwem podatkowym, ale wynikało z błędnej wykładni przepisów prawa dokonanej przez strony biorące udział w transakcji, opartej o wykładnię przepisów prezentowaną przez organy podatkowe i powszechną praktykę w tym zakresie w momencie dokonywania transakcji, przyjmującą wadliwie, że wystawca faktury dokonuje dostawy towarów, podczas gdy faktycznie świadczy usługę pośrednictwa finansowego zwolnioną od VAT oraz
• odbiorca faktury z nienależnie wykazanym VAT miałby prawo do żądania jego zwrotu przy prawidłowym zafakturowaniu transakcji przez podatnika faktycznie dokonującego na jego rzecz dostawy towarów?

Wyrok TSUE (sprawa C-48/20) ma zapaść 18 marca br. Będzie on istotny nie tylko dla podatników stosujących rozliczenia w oparciu o karty paliwowe ale może również rzucić nowe światło w aspekcie zakresu stosowania art. 108 ustawy o VAT i możliwości korygowania tzw. pustych faktur.