Grupowy wniosek o interpretację – hybryda stworzona przez Ministerstwo Finansów

Pomimo, iż Ministerstwo Finansów pracuje nad nową Ordynacją podatkową (trwają obecnie konsultacje społeczne), jednak wciąż proponuje zmiany w Ordynacji obecnie obowiązującej. 10 kwietnia Ministerstwo Finansów opublikowało projekt zmiany Ordynacji podatkowej w zakresie regulacji instytucji indywidualnych interpretacji prawa podatkowego. MF proponuje wprowadzenie nowej formy interpretacji podatkowej – interpretacji na podstawie wniosku grupowego. W ostrzeżeniach przed optymalizacją publikowanych w roku 2017 Ministerstwo Finansów zwracało uwagę na kwestię nadużyć interpretacji indywidualnych. Jako główny problem wskazywano brak prezentacji we wnioskach indywidualnych pełnego obrazu przebiegu transakcji. Podatnicy zazwyczaj chcą się upewnić co do właściwej interpretacji konkretnego przepisu, a Ordynacja podatkowa nie wymaga od nich przedstawienia całego procesu i konsekwencji podatkowych dla wszystkich stron transakcji. Jako przykład można wskazać sytuację, gdzie podatnicy uczestniczący w różnego rodzaju procesach restrukturyzacyjnych przeprowadzanych w ramach grup kapitałowych opisują stan faktyczny jedynie ze swojej perspektywy, bez przedstawienia powiązań z innymi uczestnikami tych procesów Z perspektywy pojedynczych spółek rozliczenia, będące przedmiotem indywidualnych wniosków o interpretację, są oceniane jako prawidłowe Teraz Ministerstwo Finansów zrobiło kolejny krok – planuje wprowadzić instytucję grupowego wniosku o interpretację, który dla podmiotów zawierających transakcje z podmiotami powiązanymi, będzie jedyną dostępną możliwością uzyskania ochrony wynikającej z zastosowania się do uzyskanej interpretacji. Zaskakującym jest, iż rozwiązanie to ma mieć zastosowanie nie tylko w przypadku, gdy stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe obejmuje transakcje lub inne czynności z udziałem podmiotu krajowego, podmiotu zagranicznego, ale także dotyczyć podmiotu, który ma się stać podmiotem krajowym lub podmiotem zagranicznym. Interpretacja indywidualna będzie wydawana wyłącznie na wniosek grupowy, złożony wspólnie przez te podmioty krajowe i zagraniczne. Oznacza to, że w przypadku wniosku o interpretację, dotyczącego transakcji zawieranych między podmiotami powiązanymi, nie będzie możliwości wystąpienia z indywidualnym wnioskiem o interpretację. Jedyną możliwością będzie złożenie wniosku grupowego, którego wymogi formalne są bardzo rozbudowane. Warto zwrócić uwagę na zmianę definicji podmiotu powiązanego, która została rozszerzona o podmioty, które mają stać się podmiotem krajowym lub zagranicznym w efekcie dokonania transakcji. W projekcie posłużono się także pojęciem „transakcje i inne czynności dokonane”. Ministerstwo wskazało na potrzebę objęcia możliwie szerokiego kręgu zdarzeń (czyli nie tylko odpłatne czynności prawne, ale też wszelkiego rodzaju czynności, np. dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia). Wymogi formalne wniosku grupowego Ministerstwo Finansów jako kluczową kwestię wskazuje konieczność wyczerpującego i szczegółowego przedstawienia stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. We wniosku obowiązkowe będzie:

• wskazanie uzyskanych i oczekiwanych przez podmioty powiązane korzyści, w tym korzyści podatkowych, wynikających bezpośrednio i pośrednio z dokonania transakcji lub innych czynności,
• wskazanie transakcji lub innych czynności dokonanych, będących w trakcie planowania, od których uzależnione jest osiągnięcie głównych korzyści,
• wskazanie wartości przedsiębiorstwa, jego zorganizowanej części lub prawa majątkowego objętych stanem faktycznym lub zdarzeniem przyszłym w przypadku przekroczenia wartości rynkowej lub nominalnej powyżej 10 000 000 PLN, wraz ze wskazaniem okresu, za który zostały określone wartości,
• przy spełnieniu powyższego warunku konieczne będzie także wskazanie wartości głównych korzyści, wraz ze wskazaniem okresu, za który zostały określone wartości,
• przedstawienie opisu istniejących lub mających powstać powiązań pomiędzy podmiotami powiązanymi objętymi wnioskiem grupowym,
• wskazanie, czy transakcje lub inne czynności będące przedmiotem grupowego wniosku o interpretację są lub będą dokonywane wyłącznie z podmiotem powiązanym, czy też również z podmiotami niezależnymi,
• w przypadku, gdy transakcje lub inne czynności będące przedmiotem grupowej interpretacji podatkowej były objęte interpretacją indywidualną, wskazanie interpretacji indywidualnej.

Interpretacja na wniosek grupowy ma być wydawana w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania wniosku. W zestawieniu z obecnie obowiązującym terminem (3 miesiące) to bardzo długo. Nawet dla uproszczonej procedury APA Ministerstwo Finansów zapowiada 3-misięczny termin na rozpatrzenie wniosków. Należy przy tym zwrócić uwagę, iż ochrona wynikająca z interpretacji nie będzie „dana raz na zawsze”, lecz będzie dotyczyła tylko okresu wskazanego we wniosku, chyba, że wnioskodawcy uzupełnią lub zaktualizują uprzednio złożony wniosek. Nie jest jeszcze znany wzór wniosku grupowego. Pozostaje liczyć na to, że będzie on bardziej przyjazdy dla podatników niż formularz ORD-IN. Czy to jest wciąż wniosek o interpretację? Czy też Ministerstwo Finansów tworzy właśnie zupełnie nową instytucję będącą hybrydą między wnioskiem o interpretacją, opinią zabezpieczającą a APA? Przepisy przejściowe Projekt przewiduje możliwość zachowania ochrony wynikającej z uzyskanych interpretacji indywidualnych wyłącznie w przypadku uzupełnienia interpretacji indywidualnych. Jeśli interpretacje indywidualne nie zostaną uzupełnione, wówczas wygasną z dniem wejścia w życie ustawy. Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Regulacje będą dotyczyć również wniosków o wydanie opinii zabezpieczającej. Wątpliwości Kluczowy zapis, który prawdopodobnie wzbudzi wiele wątpliwości i dyskusji, dotyczy zwolnienia z obowiązku zastosowania formy wniosku grupowego. Zgodnie z projektem wniosek grupowy nie stosuje się do powtarzalnych transakcji lub innych czynności dokonywanych przede wszystkim z podmiotami niepowiązanymi, jeżeli warunki transakcji lub innych czynności dokonywanych z podmiotami powiązanymi są rynkowe, tj. nie odbiegają od warunków stosowanych wobec podmiotów niepowiązanych. Jak to będzie wyglądać w praktyce? W jaki sposób podatnik może udowodnić rynkowość transakcji będącej przedmiotem wniosku o interpretację? Czy podatnicy będą zobligowani do dostarczenia dodatkowych dokumentów / analiz potwierdzających rynkowość zawieranych transakcji, czy też wymagane będzie oświadczenie potwierdzające rynkowość transakcji? Z pewnością po wejściu ustawy w życie konieczna będzie weryfikacja posiadanych interpretacji indywidualnych i dostosowanie ich do nowych przepisów.