Graniczny podatek węglowy – nowe obowiązki importerów towarów

Zgodnie z planami, od 1 stycznia 2023 r. mają obowiązywać nowe regulacje w zakresie podatku z tytułu importu określonej kategorii towarów spoza UE – tzw. granicznego podatku węglowego. Przepisy wynikają z projektu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO₂ (Carbon Border Adjustment Mechanism – CBAM). Po wejściu w życie, rozporządzenie będzie wywierać bezpośrednie skutki w każdym państwie członkowskim UE – nie będzie konieczna jego implementacja do krajowego porządku prawnego.

Graniczny podatek węglowy ma być nakładany na wybrane towary importowane na obszar celny UE, których wytwarzanie wiąże się z wysokimi emisjami CO_2. Ma on uniemożliwić pomijanie regulacji obowiązujących w UE, związanych z przeciwdziałaniem zmianom klimatu, poprzez przywóz towarów z krajów trzecich, które nie stosują unijnych środków w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych. Dzięki temu mechanizmowi, ceny importowanych towarów odzwierciedlać będą w większym stopniu wielkość emisji CO₂ związaną z ich wyprodukowaniem.

Nowy podatek będzie obejmować wyłącznie określone towary, które zostały wymienione w Załączniku 1 do Rozporządzenia. Są nimi:

• cement (wybrane produkty z działu CN 2523);
• energia elektryczna (CN 2716 00 00);
• nawozy (m.in. z działów CN 2808 , 2814, 2834, 3102, 3105 z wyjątkiem CN 3105 60 00);
• towary w przemyśle hutniczym, np. żelazo i stal, rury z żeliwa i stali (wybrane produkty z działu CN 72 i 73);
• aluminium (wybrane produkty z działu CN 76).

Powyższe towary zostaną objęte granicznym podatkiem węglowym w przypadku ich przywozu z państwa trzeciego na obszar celny UE. Co istotne, dotyczyć to będzie również produktów przywożonych spoza UE i przetworzonych z ww. towarów w wyniku procedury uszlachetniania czynnego.

Identyfikacja towarów objętych nowym podatkiem będzie się więc wiązać z koniecznością ich wyraźnego przyporządkowania do klasyfikacji w Nomenklaturze scalonej („CN”) i powiązania ich z emisjami wbudowanymi gazów cieplarnianych.

Wymienione towary mogą być przywożone na obszar celny UE wyłącznie przez importera posiadającego siedzibę w UE i upoważnionego przez właściwy organ (tzw. „upoważniony zgłaszający”).  

Co ważne, importer towarów zostanie zobowiązany do spełnienia dodatkowych obowiązków formalnych, m.in. wystąpienia o pozwolenie na przywóz tych towarów w specjalnej procedurze oraz uzyskania odpłatnego certyfikatu. Ponadto, będzie zobowiązany do prowadzenia specjalnych rejestrów oraz składania kwartalnych sprawozdań (w okresie przejściowym 2023–2025) oraz rocznych deklaracji CBAM zawierających m.in. całkowitą ilość poszczególnych rodzajów towarów przywiezionych (od 2026 r.).