Opinia zabezpieczająca Szefa KAS: Fundacja rodzinna a unikanie opodatkowania

Zgodnie z opinią zabezpieczającą Szefa KAS z 21 grudnia 2023 r. (nr DKP3.8082.5.2023), utworzenie w opisanym przypadku fundacji rodzinnej, wniesienie do niej mienia, prowadzenie przez nią działalności gospodarczej oraz otrzymanie przez beneficjentów świadczeń nie ma cech unikania opodatkowania na podstawie przepisów o generalnej klauzuli antyabuzywnej, pomimo że w sprawie została zidentyfikowana korzyść podatkowa będąca głównym lub jednym z głównych celów dokonania czynności. Korzyść podatkowa wiążąca się z utworzenie fundacji rodzinnej w ocenie Szefa KAS nie jest sprzeczna z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej, a sposób działania w sprawie nie jest sztuczny. 

Powołanie fundacji rodzinnej zostało przedstawione jako działanie mające przede wszystkim służyć zabezpieczeniu przyszłości członków rodziny oraz łatwiejszej przyszłej sukcesji majątku rodzinnego, w tym akcji i udziałów w spółkach operacyjnych, przez członków rodziny fundatorów. Fundacja rodzinna ma gromadzić mienie i zarządzać nim w interesie beneficjentów poprzez prowadzenie skupionej w jednym podmiocie działalności inwestycyjnej i reinwestowania majątku.

Szef KAS wskazał, że wdrożenie planu sukcesji niewątpliwie przyczynia się do zachowania trwałości rodzinnego biznesu, bez ryzyka wystąpienia sytuacji paraliżujących funkcjonowanie działalności. Podzielił również stanowisko Wnioskodawców, że skupienie wszystkich udziałów i akcji w jednym podmiocie, jakim jest fundacja rodzinna, może ułatwić przyszłą sukcesję tego majątku, a ponadto ograniczyć ryzyko sporów związanych z różną dochodowością spółek i ich sukcesją z uwagi na planowane zbywanie części lub całości posiadanych udziałów i akcji Spółek operacyjnych w ramach prowadzonej działalności.

Co więcej, Organ potwierdził, że ochrona posiadanego przez fundację mienia oraz możliwie jak najskuteczniejsze jego powiększenie, reinwestowanie zysków, które fundacja uzyska z posiadanego mienia w ramach dozwolonej działalności gospodarczej, a także zyski z odpłatnego zbycia udziałów lub akcji w spółkach operacyjnych są zbieżne z zamysłem ustawodawcy.

Szef KAS za istotne dla sprawy uznał wysoce prawdopodobne założenie, że wniesienie udziałów i akcji do fundacji rodzinnej nie będzie miało na celu instrumentalnego wykorzystania tego podmiotu do zbycia tych udziałów/akcji, a służyć będzie koncentracji mienia na rzecz rodziny fundatora.  Ważny też był „typowo rodzinny charakter” fundacji, powołanie jej na czas nieokreślony oraz posiadanie statusu beneficjentów wyłącznie przez fundatorów i osób fizycznych zaliczanych do „grupy zero” względem fundatorów.

Opinia zabezpieczająca potwierdza, że prawidłowo zaplanowana i utworzona w celach zgodnych z ustawą fundacja rodzinna może być instytucją bezpieczną i efektywną, nie tylko od strony podatkowej. Uwagę w szczególności warto zwrócić na nacisk, jaki został położony na nieinstrumentalne wykorzystywanie fundacji rodzinnej, a co za tym idzie „sztuczność” działań podejmowanych przez fundatora czy samą fundację. 

Eksperci MDDP biorą udział w tworzeniu szeregu fundacji rodzinnych, począwszy od oceny zasadności powołania fundacji rodzinnej, poprzez weryfikację aktywów mających trafić do fundacji i strukturyzowanie statutu pod kątem oczekiwań fundatora, po przeprowadzenie procedury rejestracyjnej i bieżącą obsługę.