E-commerce: Nowe obowiązki VAT dla platform internetowych

Nadchodzące zmiany związane z wprowadzeniem od 1 lipca br. pakietu e-commerce w UE dotkną w szczególności platformy internetowe. Mogą one spodziewać się znacznego rozszerzenia swoich obowiązków i odpowiedzialności w zakresie rozliczeń VAT.

Fikcja dostawy przez platformę pośredniczącą

Zmiany dotyczą przede wszystkim platform funkcjonujących w tzw. modelu marketplace (oferujące towary wielu sprzedawców internetowych w jednym miejscu i umożliwiające zakup ich przez klientów). Dotychczas takie platformy na potrzeby podatku VAT nie uczestniczyły bezpośrednio w łańcuchu sprzedaży i to sprzedawca towaru był odpowiedzialny za rozliczenie VAT.

Od 1 lipca 2021 r. to się zmieni. W pewnych sytuacjach wprowadzona zostanie fikcja prawna, w której platforma pośrednicząca będzie traktowana tak jakby nabyła i sprzedała towar oferowany za jej pośrednictwem. Bez znaczenia pozostaje to, że towar będzie wysyłany do nabywcy z pominięciem platformy. W efekcie platforma będzie uczestniczyła w dwóch transakcjach:

• B2B – od właściwego dostawcy do platformy,
• B2C – od platformy do właściwego nabywcy.

Co ważne uznanie platformy pośredniczącej za dostawcę nie będzie następowało z każdą dostawą realizowaną przez platformę. Fikcja prawna w zakresie dostawy będzie miała miejsce jedynie w dwóch przypadkach dotyczących sprzedaży na rzecz konsumentów:

• sprzedaż na odległość towarów importowanych spoza UE w paczkach o wartości mniejszej niż 150 euro dokonana zarówno przez dostawców z UE jak i spoza UE,
• dostawa towarów na terenie UE (dostawa krajowa lub do innego państwa UE – tzw. wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość) dokonana przez sprzedawcę spoza UE.

Jakich platform dotyczą powyższe zmiany?

Zmiany pakietu e-commerce dotyczą portali, platform oraz innych rozwiązań, które są interfejsem elektronicznym ułatwiającym sprzedaż towarów.

Interfejs elektroniczny jest szerokim pojęciem, w którym mieszczą się wszelkie rozwiązania umożliwiające komunikację między dwoma niezależnymi systemami lub systemem i użytkownikiem końcowym przy pomocy urządzenia lub programu. Może to być np. strona internetowa, portal, aplikacja lub bramka sieciowa. Definicja ta nie ogranicza się do zamkniętego katalogu, w szczególności biorąc pod uwagę, że ma być wystarczająca na wyzwania epoki cyfrowej i jej zmiany.

„Ułatwianie” sprzedaży

Skoro interfejs musi ułatwiać sprzedaż, to nie każda platforma internetowa, na której prezentowane są towary innych podmiotów będzie objęta nowymi przepisami.

Ułatwienie sprzedaży polega na:

• umożliwieniu nawiązania kontaktu pomiędzy nabywcą a dostawcą,
• który oferuje towary na sprzedaż poprzez interfejs elektroniczny,
• skutkiem czego jest dostawa towarów poprzez ten interfejs elektroniczny.

Wszystkie te 3 warunki muszą być spełnione, aby uznać, że interfejs ułatwia sprzedaż. Dla przykładu platforma, która będzie np. porównywała ceny różnych dostawców, ale konsument nie będzie mógł zamówić przez nią towaru nie ułatwia sprzedaży.

W szczególności nie będzie ułatwiać sprzedaży interfejs, który nie określa żadnych warunków, na których następuje dostawa, nie bierze udziału w zatwierdzaniu płatności oraz w procesie zamówienia lub dostarczania towarów.

Obowiązki platformy

Podmiot, który spełnia powyżej zaprezentowane warunki dla uznania go za podatnika musi się liczyć z tym, że nowe przepisy dołożą mu szeregu obowiązków.

Pierwsza dostawa w ramach transakcji, tj. między właściwym dostawcą a platformą, będzie opodatkowana stawką 0% lub poza zakresem opodatkowania VAT. Natomiast druga dostawa czyli ta następująca między platformą a konsumentem, będzie musiała zostać opodatkowana według właściwej lokalnej stawki VAT w kraju dostarczenia towarów (konsumpcji). Rozliczenie VAT od tej drugiej dostawy będzie obowiązkiem platformy, zaś obowiązek podatkowy powstanie w momencie zaakceptowania płatności.

Aby dopełnić tego obowiązku platforma ma do wyboru dwa rozwiązania:

• zarejestrować się dla celów VAT w danych krajach unijnych, do których właściwi dostawcy wysyłają towary z jej wykorzystaniem i składać tam odpowiednie deklaracje podatkowe,
• skorzystać z nowej procedury VAT-OSS lub VAT-IOSS i rozliczać VAT za wszystkie kraje w jednej deklaracji, jednak według stawek VAT obowiązujących w poszczególnych krajach.

Co więcej platforma musi też prowadzić odpowiednią ewidencję dotyczącą takich transakcji zawierającą m.in. szczegóły, które mogą umożliwić organom podatkowym sprawdzenie czy VAT został prawidłowo rozliczony.

Ogromnym wyzwaniem dla platform może okazać się właśnie ustalenie szczegółów transakcji, które mają znaczenie dla prawidłowego raportowania podatku. Przypomnijmy, że w rzeczywistości platforma nie będzie posiadała towaru, zatem sama nie będzie dysponowała informacją w zakresie miejsca wysyłki oraz dostawy, a także charakteru sprzedawanych towarów. W tym względzie platformy będą musiały opierać się na pozyskiwanych od właściwych dostawców informacjach i na tej podstawie decydować np. o odpowiedniej stawce VAT.

W pewnych sytuacjach będzie również możliwość wyłączenia odpowiedzialności platformy za nieprawidłowe rozliczenie VAT. Jednak w tym celu będzie ona musiała wykazać należytą staranność i działanie w dobrej wierze i udowodnić, że (i) była zależna od informacji od dostawców, (ii) informacje te były błędne, (iii) platforma nie wiedziała o nieprawidłowości tych informacji i nie mogła o tym wiedzieć.

Omawiane zmiany niewątpliwie wymagają odpowiedniego przygotowania i wprowadzenia zmian w systemach informatycznych, nie tylko przez same platformy internetowe, ale również przez dostawców, którzy dokonują sprzedaży za pośrednictwem takich platform.