Dobra wiara podatnika będącego importerem i dostawcą – ma jednak znaczenie

W kolejnym wyroku TSUE C-528/17 w sprawie Milan Božičevič Ježovnik z 25 października 2018, dobra wiara jest kluczowa dla uznania prawa podatnika do zwolnienia z podatku VAT w przypadku importu towarów, który następnie stanowi przedmiot transakcji wewnątrzwspólnotowej.

Sprawa dotyczyła podatnika słoweńskiego, prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie przywozu i dystrybucji bananów. Podatnik przywoził do Słowenii banany pochodzące z państw trzecich, które następnie były przeznaczone do transportu do innego państwa członkowskiego (tu: Rumunia). Faktury, w tym faktury zaliczkowe, oraz inne dokumenty były przekazywane pocztą elektroniczną, faksem lub pocztą zwykłą. Przed zawieraniem umów M. Božičevič Ježovnik (dalej: Podatnik) sprawdzał numer rejestracji i identyfikacji podmiotów gospodarczych (numer „EORI”), a także ważność numerów identyfikacyjnych VAT nabywców. Wzywał ich do sporządzenia deklaracji poświadczających, że zobowiązują się oni do transportu bananów do innego państwa członkowskiego.

Po otrzymaniu zapłaty od nabywców Podatnik wydawał im oclony towar w porcie Koper, przenosząc na nich również prawo ich własności. Następnie nabywcy zobowiązali się do przetransportowania bananów do Rumunii, jak również do przesłania potwierdzonych listów przewozowych CMR po wyładunku towarów w miejscu końcowego przeznaczenia.

Urząd celny prowadząc kontrolę zgłoszeń celnych dotyczących zwolnienia towarów z cła, zauważył, że kilku nabywców rumuńskich zostało zarejestrowanych dla celów VAT na krótko przed pierwszą dostawą i wykreślonych z systemu VAT tego samego dnia. W wyniku dalszej kontroli zakwestionowano prawdziwość dokumentów przedstawionych przez Podatnika. Ponadto organy celne uzyskały informację od rumuńskich organów podatkowych, że niektórzy rumuńscy nabywcy byli „znikającymi podmiotami gospodarczymi”, które nie wykonywały działalności pod zarejestrowanym adresem, nie odpowiadały na telefony oraz, których dyrektorzy byli obywatelami tureckimi, irakijskimi, węgierskimi lub egipskimi. Ponadto, niektórzy przewoźnicy potwierdzili transport i wyładunek bananów w danym miejscu handlu hurtowego w Rumunii, jednak wskazali, że otrzymali polecenie transportu przez telefon oraz że zapłata odbyła się gotówką. Pozostali przewoźnicy zaprzeczyli autentyczności podpisów znajdujących się na dokumentach przewozowych, a także istnieniu jakiegokolwiek powiązania z nabywcami.

Trybunał po przeanalizowaniu okoliczności sprawy, stwierdził, że podatnik będący importerem i dostawcą, który skorzystał ze zwolnienia z VAT na podstawie udzielonego mu zezwolenia będzie zobowiązany do zapłaty VAT po zwolnieniu, jeżeli okaże się, że podatnik ten wiedział lub powinien był wiedzieć, iż dostawy następujące po danym przywozie uczestniczyły w oszustwie popełnionym przez nabywcę oraz że podatnik ten nie wykazał się należytą starannością w celu uniknięcia tego oszustwa.

To kolejny już wyrok, gdzie Trybunał przywiązuje istotną rolę do dobrej wiary podatnika oraz do należytej staranności w sprawdzeniu kontrahentów. Jak wynika z  wyroku jakiekolwiek uszczerbki w tym zakresie ze strony podatnika mogą wiązać się dla niego z dotkliwymi podatkowymi konsekwencjami.

Wniosek, należy sprawdzać swoich kontrahentów dość wnikliwie, aby nie narazić się na zarzut działania w złej wierze, w wyniku wykazania się brakiem staranności w ich zweryfikowaniu.