Czym jest WIRON i czy wpłynie na ceny transferowe?

Nie tak dawno światowy rynek finansowy żył tematem zastąpienia wskaźnika LIBOR przez nową stopę procentową. W Polsce proces zamiany stopy referencyjnej trwa, a jego zakończenie jest planowane na przełom 2024 roku i 2025 roku.

Nasza lokalna zmiana i zastąpienie WIBOR oraz WIBID przez WIRON nie jest może tak głośno omawiana, niemniej jest ona bardzo istotna dla polskiego rynku. Dlatego chcielibyśmy Państwu przybliżyć czym jest indeks WIRON oraz jak zmiana stopy referencyjnej może wpływać na ceny transferowe.

Czym jest WIRON?

WIRON[1], do niedawna określany jako WIRD[2], jest indeksem obliczanym na podstawie rzeczywistych transakcji zawieranych przez podmioty z instytucjami finansowymi (bankami) oraz z dużymi przedsiębiorstwami. To odróżnia go od zastępowanego indeksu WIBOR, który określany jest na transakcjach i prognozach rynku międzybankowego.

Ta niewątpliwa zaleta WIRON, tj. odzwierciedlenie rzeczywistych transakcji podmiotów aktywnych na rynku, wpływa na zmniejszenie zależności wartości indeksu od nagłych zmian stóp procentowych NBP. Niemniej oznacza to również, że WIRON z opóźnieniem będzie reagowała na spadki takich stóp.

Kiedy nastąpi zmiana?

Podobnie jak w przypadku migracji LIBOR, WIRON nie zastąpi z dnia na dzień dotychczasowej stopy bazowej. Harmonogram reformy, zgodny z oczekiwaną Mapą Drogową procesu zastąpienia indeksów WIBOR i WIBID zakłada, że:

od początku 2023 roku:

• wskaźnik WIRON jest dostępny i możliwy do stosowania w instrumentach finansowych dla podmiotów, które chcą zastosowywać indeks w swoich rozliczeniach,
• równolegle z dotychczas oferowanymi produktami (opartymi na WIBOR) banki mogą wprowadzać do swoich ofert kredyty oparte o indeks WIRON,
• na rynku oferowane są produkty, w tym produkty kredytowe dla przedsiębiorców (spółek kapitałowych) z oprocentowaniem odwołującym się do indeksu WIRON,

od początku 2024 roku:

• oferty banków i innych podmiotów obejmują produkty oparte o indeks WIRON, w tym m.in. dla konsumentów, jednoosobowych działalności gospodarczych oraz spółek cywilnych,
• na rynku długu przeprowadzane są emisje obligacji własnych, w tym obligacji banków oraz korporacyjnych stosujących indeks WIRON lub stałą stopę procentową,

na koniec 2024 roku i od początku 2025 roku:

• nastąpi zakończenie kalkulacji i publikacji stawek referencyjnych WIBID i WIBOR,
• po wejściu w życie rozporządzenia Ministra Finansów, instytucje finansowe dokonają konwersji istniejących umów i instrumentów stosujących WIBOR, z uwzględnieniem zasad określonych w rozporządzeniu.

WIBOR a WIRON

Analizując dane historyczne, indeks WIRON (dla tenorów 1M, 3M, 6M) utrzymuje się poniżej wartości WIBOR. Ponadto notowania WIRON, odmiennie do WIBOR, są niższe niż wartości stopy referencyjnej NBP (wniosek na podstawie danych dla 2022 roku i 2023 roku), która od ponad pół roku wynosi 6,75%.

Aktualne i historyczne dane dotyczące indeksów możecie Państwo znaleźć na stronie administratora indeksów WIRON i WIBOR.

Administratorem wskaźnika WIRON (podobnie jak w przypadku WIBOR) jest spółka wchodząca w skład grupy kapitałowej Giełdy Papierów Wartościowych – GPW Benchmark S.A.

WIRON a TP

Zmiana stopy referencyjnej w Polsce będzie miała wpływ nie tylko na transakcje zawierane z instytucjami finansowymi, ale również na transakcje finansowe (pożyczki, cash pooling, obligacje czy dotyczące instrumentów pochodnych) zawierane między przedsiębiorcami, w tym podmiotami powiązanymi. W szczególności dotyczy to transakcji, które zostały zawarte lub zostaną zawarte w oparciu o zmienne oprocentowanie bazujące na indeksie WIBOR lub WIBID.

W związku z tym, zawierając nowe transakcje finansowe rekomendujemy Państwu rozważenie możliwości ustalenia warunków transakcji z wykorzystaniem nowego indeksu. Natomiast w przypadku umów kontynuowanych, już teraz proponujemy określić, jakie umowy będą wymagać zmiany zapisów odnoszących się do przyjętych wskaźników referencyjnych.

Niemniej wskazane wyżej zmiany biznesowe to nie wszystko. Zmiana stóp referencyjnych i warunków transakcji między podmiotami powiązanymi wymusi również konieczność zmodyfikowania posiadanych procedur czy polityk cen transferowych, ale również wiązać się będzie ze sporządzeniem nowych analiz porównawczych.

Chcieliśmy również przypomnieć, że już obowiązujące od 1 stycznia 2023 roku obwieszczenie Ministra Finansów, określające rodzaj stopy bazowej i marży dla potrzeb transakcji finansowych warunkujących zastosowanie safe harbour w 2023 roku, dopuszcza możliwość stosowania indeksu WIRON 3M.

[1] Warsaw Interest Rate Overnight

[2] Warszawski Indeks Rynku Depozytowego