Czy pracownik zdalny tworzy zakład podatkowy w Polsce?

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w nieprawomocnym wyroku z 24 czerwca 2024 r. (sygn. akt: I SA/Gl 1679/23) orzekł, że wykonywanie pracy zdalnej na terytorium Polski nie prowadzi do powstania zakładu zagranicznego przedsiębiorstwa w Polsce.

Kontekst sprawy

Sprawa dotyczyła skargi na interpretację indywidualną wydaną na wniosek niemieckiego przedsiębiorstwa. Spółka miała zatrudnić pracownika, który większość pracy zamierzał wykonywać zdalnie ze swojego mieszkania w Polsce. Pracownik miał został wyposażony w narzędzia do pracy: laptop, telefon i przenośny kolorymetr. Pracodawca mógł przeprowadzać kontrolę miejsca pracy, w tym w zakresie higieny, przestrzegania wymogów bezpieczeństwa oraz ochrony informacji.

Wnioskodawca ocenił, że pracownik nie wykonuje działalności tożsamej z działalnością pracodawcy, nie jest uprawniony do podejmowania decyzji w jego imieniu i nie posiada pełnomocnictwa do podpisywania umów. Z tej przyczyny pracownik zdalny pracujący w mieszkaniu w Polsce nie powinien tworzyć tu zakładu podatkowego, dla niemieckiego pracodawcy.

Innego zdania był Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS), który uznał, że mimo, że Spółka nie wynajmuje w Polsce żadnego lokalu, to przekazanie pracownikowi narzędzi do pracy wiąże się z powstaniem stałej placówki, którą może być mieszkanie pracownika. Ponadto Dyrektor KIS uznał pracownika za zależnego przedstawiciela spółki oraz wskazał, że wykonywana przez pracownika działalność nie może zostać uznana za przygotowawczą lub pomocniczą w stosunku do głównego przedmiotu działalności pracodawcy.

Stanowisko WSA w Gliwicach

WSA w Gliwicach nie zgodził się z oceną Dyrektora KIS. Sąd podkreślił, że zakład podatkowy musi mieć fizyczny charakter oraz być przynajmniej pośrednio związany z prowadzeniem działalności gospodarczej i osiąganymi przychodami. Sąd zauważył, że Spółka nie posiada w Polsce żadnych pomieszczeń ani powierzchni, w których prowadzona byłaby działalność gospodarcza. Spółka nie zobowiązuje pracownika do wykorzystywania swojego mieszkania do działalności na jej rzecz, lecz jedynie zgadza się na wybór pracownika do wykonywania pracy zdalnej w swoim mieszkaniu, przy czym pracownik może wykonywać pracę w dowolnym, wybranym przez siebie miejscu.

Sąd podkreślił, że przekazane narzędzia pracy – laptop, kolorymetr, telefon – to urządzenia mobilne, które mogą być przenoszone i używane w każdym miejscu. Odnosząc się do Komentarza do Modelowej Konwencji OECD, sąd zaznaczył, że prywatne mieszkanie pracownika wykorzystywane jako „home office” nie stanowi stałej placówki, jeśli pracownik wykonuje pracę ze swojego domu znajdującego się w jednym państwie, zamiast udostępnionego mu biura, znajdującego się w innym.

Sąd wskazał także, że pracownik nie posiada i nie wykonuje pełnomocnictwa do zawierania umów w imieniu spółki, nie negocjuje warunków umów, nie bierze udziału w sprzedaży, ani nie podejmuje decyzji w imieniu spółki. Wyklucza to powstanie zakładu na podstawie przesłanki zależnego agenta.

Znaczenie wyroku

Wyrok WSA jest istotny, a argumentację sądu należy podzielić. Samo wykonywanie pracy zdalnej przez pracownika zagranicznego przedsiębiorstwa na terenie Polski oraz wyposażenie go w sprzęt firmowy nie jest wystarczające do powstania w Polsce zakładu podatkowego. Ważne jest prowadzenie działalności gospodarczej przez placówkę o stałym charakterze. W przypadku pracy zdalnej bardzo często trudno jest twierdzić, że te elementy występują. Każdy przypadek wymaga jednak indywidualnej oceny. W MDDP pomagaliśmy szeregu przedsiębiorstw zagranicznych w ocenie, czy ich zdalni pracownicy nie prowadzą w Polsce do powstania obowiązku podatkowego w związku z powstaniem zakładu podatkowego.