Czy podatkowe grupy kapitałowe mogą być wyłączone z minimalnego podatku dochodowego?

Podatkiem minimalnym objęte są m.in. podatkowe grupy kapitałowe (dalej: PGK), które:

1. w roku podatkowym poniosły stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych albo
2. osiągnęły udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych w przychodach z tego źródła w wysokości nie większej niż 2%.

PGK jako odrębny podatnik CIT

Kwestie związane z powstaniem oraz zarejestrowaniem PGK reguluje art. 1a ustawy o CIT. Status podatnika PGK nabywa z chwilą zarejestrowania umowy o utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej przez właściwego, według siedziby spółki dominującej, naczelnika urzędu skarbowego.

Przepisy o podatku minimalnym precyzyjnie określają podmioty, które mogą zostać objęte wyłączeniem, do których zaliczono m.in. podatników rozpoczynających działalność. Z tego kręgu ustawodawca wykluczył jednak tych, o których mowa w art. 19 ust. 1a ustawy o CIT. W przepisie wymieniono przykładowo podmioty powstałe w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału. W katalogu tym ustawodawca nie zawarł jednak nowo powstałych podatkowych grup kapitałowych. 

Istotną kwestią jest także fakt, że pojęcie „rozpoczęcie działalności” nie zostało zdefiniowane w ustawie o CIT. W związku z tym uzasadnionym jest odwołanie się w tym zakresie do praktyki interpretacyjnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS). Organ ten jednolicie uznaje PGK za podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności, co wyrażono m.in. w interpretacjach indywidualnych z 21 stycznia 2020 r.[1], oraz z 16 maja 2019 r.[2].

Jak wskazano w interpretacji indywidualnej wydanej przez DKIS 20 czerwca 2022 r.[3]: PGK z chwilą zarejestrowania umowy w drodze decyzji przez naczelnika odpowiedniego urzędu skarbowego uzyska status podatnika CIT. Podatnik ten nie będzie następcą żadnej ze Spółek tworzących PGK, jako że jego byt prawno-podatkowy rozpocznie się z datą rejestracji przez organ podatkowy umowy o utworzenia PGK.

PGK (nie)zobowiązana do zapłaty podatku minimalnego?

Stosownie do art. 24ca ust. 14 pkt 1 ustawy o CIT, przepisów o podatku minimalnym nie stosuje się do podatników w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność oraz w kolejno następujących po sobie dwóch latach podatkowych, bezpośrednio po tym roku.

Biorąc pod uwagę powyższy przepis oraz ugruntowaną linię interpretacyjną DKIS, nowo utworzona PGK jest odrębnym, nieistniejącym wcześniej podatnikiem, a tym samym korzysta z wyłączenia z obowiązku zapłaty podatku minimalnego przez trzy lata: w roku rozpoczęcia działalności oraz w dwóch kolejnych latach podatkowych.

Również w sytuacji, gdy PGK nie będzie wynikiem zaistnienia zdarzeń restrukturyzacyjnych (form przekształceń), określonych w art. 19 ust. 1a ustawy o CIT, PGK skorzysta z wyłączenia z obowiązku zapłaty podatku minimalnego. Takie stanowisko zostało zawarte w interpretacji indywidualnej z 4 stycznia 2024 r.[4].  

Wnioski

Decyzja o utworzeniu PGK powinna zostać poprzedzona badaniem obejmującym nie tylko warunki do jej powstania, ale i potencjalne konsekwencje jej funkcjonowania. Rozwiązanie to nie sprawdzi się bowiem w sytuacji każdej grupy, stąd przeanalizować należy szereg czynników, takich jak planowane zmiany reorganizacyjne czy intencja korzystania ze zwolnienia z CIT na podstawie uzyskanej decyzji o wsparciu. Niezbędna będzie również symulacja wyników podatkowych przyszłej PGK w kolejnych latach.

Niemniej dla PGK ponoszących stratę lub osiągających niski wskaźnik rentowności, skorzystanie z wyłączenia od opodatkowania podatkiem minimalnym może prowadzić do zwiększenia ich efektywności i potencjału, a także ułatwić realizację strategii biznesowych. Brak obowiązku zapłaty podatku minimalnego przez trzy lata podatkowe to także znaczna oszczędność, która pozwoli nowym PGK skoncentrować się na rozwoju działalności i nowych inwestycjach.

[1] Sygn. 0114-KDIP2-1.4010.493.2019.1.MR.

[2] Sygn. 0114-KDIP2-2.4010.133.2019.1.AS.

[3] Sygn. 0111-KDIB1-2.4010.187.2022.1.AW.

[4] Sygn. 0111-KDIB1-2.4010.612.2023.2.END.

Biuletyn Minimalnego Podatku Dochodowego

Nasi eksperci przygotowali biuletyn, który zawiera kompleksowy przegląd interpretacji indywidualnych wydanych w tym zakresie przez Krajową Administrację Skarbową.

Zachęcamy do lektury, a w przypadku pytań do kontaktu z autorami!